Wat is refractieve chirurgie?
Refractieve chirurgie is een overkoepelende term voor verschillende chirurgische ingrepen waarbij de oogarts het brekingsvermogen van het oog verandert. Het aanvalspunt is de lens of het hoornvlies van het oog. Gebrekkige visie zoals bijziendheid en verziendheid kunnen worden gecorrigeerd of op zijn minst verbeterd door refractieve chirurgie. Refractieve chirurgie is dus een alternatief voor brillen en contactlenzen bij de behandeling van refractieve fouten.
Wanneer voer je refractieve chirurgie uit?
Licht dat het oog binnenkomt, wordt gebroken door zowel het hoornvlies als de lens en gaat vervolgens door het glaslichaam naar het netvlies. Daar wordt het beeld gevormd van wat gezien wordt. Het brekingsvermogen van het hoornvlies en de lens moet exact afgestemd zijn op de lengte van het glaslichaam, anders zullen er verschillende brekingsfouten optreden, die kunnen worden behandeld door middel van refractiechirurgie:
- Bijziendheid (bijziendheid): Het glasvocht is te lang, waardoor beelden in de verte wazig lijken. De patiënt kan dichtbij objecten goed zien.
- Verziendheid (verziendheid): Het glasvocht is te kort, waardoor beelden dichtbij wazig lijken. Voorwerpen in de verte daarentegen kan de patiënt scherp zien.
- Presbyopie: De vervormbaarheid van de ooglens neemt af met de leeftijd. Dit is de reden waarom de meeste mensen ouder dan 45 jaar een leesbril nodig hebben.
- Astigmatisme (kromming van het hoornvlies): Het hoornvlies is onregelmatig gebogen. Het resultaat is dat wat gezien wordt, vervormd lijkt.
Uitsluitingscriteria
De methoden van refractieve chirurgie zijn niet voor elke patiënt geschikt. De volgende omstandigheden of reeds bestaande aandoeningen sluiten de oogprocedures uit:
- Patiënt is jonger dan 18 jaar
- zeer dun hoornvlies
- Glaucoom (groene ster) met uitgesproken gezichtsveldschade
- chronische progressieve hoornvliesziekten
- reeds bestaande beschadiging van het hoornvlies
- ondiepe diepte van de voorste oogkamer (voorste oogkamer)
- Maculaire degeneratie
Of een oogoperatie voor u een optie is, hangt altijd af van het type en de ernst van de gezichtsstoornis. Overleg daarom met uw behandelend oogarts over een geschikte behandelmethode.
Wat doe je bij refractieve chirurgie?
Refractieve chirurgie omvat verschillende operaties aan het oog, die worden uitgevoerd met een scalpel of laser. Vaak krijgt de patiënt vooraf een plaatselijke verdoving met speciale oogdruppels. Belangrijke procedures voor refractieve chirurgie in detail:
Brekingslensuitwisseling (RLA)
Bij refractieve lensuitwisseling (RLA) opent de oogarts het oog via een incisie aan de rand van het hoornvlies, verplettert de lens met een speciaal ultrasoonapparaat en zuigt de resulterende stukjes door de opening uit hun capsule. In deze capsule brengt hij vervolgens een kunstlens van flexibel materiaal in. Ten slotte hecht hij de gemaakte incisie.
De procedure wordt voornamelijk uitgevoerd bij ernstigere gevallen van bijziendheid of verziendheid.
Phakische intraoculaire lens (IOL)
Het gebruik van phakische intraoculaire lenzen (IOL) is vergelijkbaar met een refractieve lensuitwisseling. De arts verwijdert echter niet de natuurlijke lens, maar plaatst eenvoudigweg een tweede lens in het oog, een geïmplanteerde contactlens, om zo te zeggen.
Deze vorm van oogchirurgie wordt – net als de RLA – vooral uitgevoerd bij ernstigere bij- of verziendheid.
Intracorneale ringsegmenten (ICR of INTACS)
Intracorneale ringsegmenten (meestal gemaakt van plexiglas) worden gebruikt bij patiënten met milde bijziendheid en een lichte kromming van het hoornvlies. Hiervoor freest de oogarts tunnelachtige gaten in het hoornvlies, waarin hij de halvemaanvormige plexiglasringen steekt. Hierdoor wordt het hoornvlies platter.
Corneale verknoping
Bij deze procedure druppelt de arts, na mechanische verwijdering van het hoornvliesepitheel, riboflavine (vitamine B2) op het hoornvlies. Vervolgens wordt het hoornvlies gedurende ongeveer 10 tot 30 minuten bestraald met UV-A-licht (de exacte duur van de bestraling is afhankelijk van de intensiteit van de straling). De procedure is bedoeld om het hoornvlies te verstijven en daardoor chronische hoornvliesaandoeningen te stoppen.
Corneale verknoping kan in de volgende gevallen worden gebruikt:
- Keratoconus (kegelvormig uitsteeksel van het hoornvlies)
- Pellucide marginale degeneratie (PMD; dunner worden en uitsteken van het inferieure perifere hoornvlies).
- dun hoornvlies (bijvoorbeeld na een ooglaseroperatie)
- Kromming van het hoornvlies
Hoornvlies implantatie
Een hoornvliesimplantaat kan worden gebruikt om de vorm van het hoornvlies te veranderen. Als alternatief kan het worden gebruikt om een kunstmatige pupil te creëren. De arts brengt het implantaat in een hoornvlieszak op het niet-dominante oog.
Implantatie wordt meestal gebruikt in gevallen van presbyopie. Het volledig elimineren van een leesbril is voor de meeste patiënten echter niet mogelijk.
Astigmatische keratotomie
Onder de term refractieve chirurgie valt ook keratotomie, dat wil zeggen het splijten van het hoornvlies. Het dient ter compensatie van krommingen van het hoornvlies. Met een speciaal diamantmes maakt de arts kleine incisies in het hoornvlies, afhankelijk van de mate en richting van de kromming van het hoornvlies. De procedure wordt vaak tegelijkertijd met een cataractoperatie uitgevoerd.
Laserproces
Er zijn ook een aantal laserprocedures die kunnen worden gebruikt om het brekingsvermogen van de lens te veranderen. Bekende technieken zijn onder meer LASIK (laser in situ keratomileusis), LASEK (laser epitheliale keratomileusis) en PRK (fotorefractieve keratectomie).
Hoe de verschillende laserprocedures werken, voor wie ze geschikt zijn en welke risico’s ze met zich meebrengen, leer je in het artikel Ooglaser.
Wat zijn de risico's van refractieve chirurgie?
Voordat de patiënt besluit een refractieve operatie te ondergaan, moet de oogarts hem informeren over de mogelijke complicaties van de geplande procedure. De kans op dergelijke complicaties is laag; het complicatiepercentage bij refractieve chirurgie bedraagt minder dan 0.5 procent.
In principe kan een oogoperatie de volgende klachten veroorzaken:
- Verblindingsgevoeligheid
- Droge ogen
- Oogpijn
- Tranende ogen
In sommige gevallen wordt refractieve chirurgie gevolgd door ernstiger symptomen, zoals:
- Hoornvlies littekens
- Uitsteeksel van het hoornvlies (keratectasie)
- Verstoring van de traanfilmsecretie
- Infecties van het oog
- Ondoorzichtigheid van de lens (cataract)
- Waterophoping in het netvlies (maculair oedeem)
- Netvliesloslating
- verslechterd schemerzicht
Bij vijf tot tien procent van de behandelde patiënten wordt na de operatie het defecte gezichtsvermogen niet of onvoldoende behandeld en is een nieuwe operatie noodzakelijk.
Waar moet ik op letten na een refractieve operatie?
Of refractieve chirurgie tot het gewenste succes leidt, hangt ook van u als patiënt af. Dit zijn de belangrijkste tips:
- Wrijf de eerste dagen na de operatie niet in uw ogen. Dit zal de wond in het hoornvlies helpen beter te genezen.
- Uw arts zal u speciale oogdruppels voorschrijven, die u regelmatig en precies volgens zijn instructies moet gebruiken.
- Als u hevige pijn of een plotselinge verslechtering van het gezichtsvermogen opmerkt, moet u onmiddellijk uw oogarts raadplegen!
Houd er rekening mee dat refractieve chirurgie niet altijd direct tot een optimaal resultaat leidt. Bij sommige patiënten is een vervolgcorrectie noodzakelijk, die de arts meestal met een laser uitvoert.
