De pijnappelklier is een kleine endocriene klier in de hersenen dat via het hormoon voornamelijk het circadiane ritme, of slaap-waakritme van het lichaam regelt melatonine en serotonine afwisselend. De pijnappelklier is van enorm belang omdat deze niet alleen veel lichaamsfuncties regelt, afhankelijk van het tijdstip van de dag, maar het hormonale samenspel heeft ook enorme effecten op de psyche.
Wat is de pijnappelklier?
De pijnappelklier (glandula pinealis), ook wel de epifyse genoemd, is een kleine endocriene klier van ongeveer 5 - 8 mm lang en 3 tot 5 mm dik, die qua uiterlijk doet denken aan kleine dennenappels of kleine dennenappels. De pijnappelklier bevindt zich direct op de epithalamus en regelt het circadiane ritme door te synthetiseren melatonine tijdens de nacht als het donker is. Melatonine is samengesteld uit serotonine in de pijnappelklier tijdens tryptofaan metabolisme en vrijgegeven in de bloed Blootstelling aan licht stopt de productie van melatonine. Tijdens de diepe slaapfasen, die ook worden aangestuurd door melatonine, worden de alfa-cellen van de hypofysevoorkwab (HVL) gestimuleerd om het groeihormoon af te geven somatropine (Ook somatotropine Het dag-waakritme, dat wordt gestuurd door melatonine, heeft een grote invloed op veel orgaanfuncties, waaronder het verloop van de puberale fase, die, als het circadiane ritme verstoord is, te vroeg kan beginnen met als gevolg van seksuele vroegrijpheid of kan optreden. de seksuele rijping helemaal vertragen of belemmeren.
Anatomie en taken
De pijnappelklier is een kleine endocriene klier die zich in het diencephalon bevindt, direct grenzend aan de epithalamus. De pijnappelklier bestaat voornamelijk uit secretoire cellen (pinealocyten), die het hormoon melatonine in het donker afscheiden in de bloedbaan, en gliacellen, die een ondersteunende functie vervullen en elektrische isolatie tussen neuronen bieden. Naast melatonine scheidt de klier ook neuropeptiden af, waarvan de effecten nog grotendeels onontgonnen zijn. Al op de leeftijd van minder dan 20 jaar vertoont de pijnappelklier de eerste tekenen van verkalking. Gliacellen prolifereren en kliercelweefsel wordt afgebroken. Er vormen zich kleine cysten, waarin calcium en magnesium zouten worden afgezet en vormen kleine plaques. Medisch gezien zijn de plaques die zichtbaar zijn in de Röntgenstraal afbeelding worden genoemd hersenen zand of acervulus. De betekenis van de hersenen zand is nog niet definitief onderzocht. Omdat de pijnappelklier zijn circadiane ritme onder andere aanpast aan de lichtinval, moest de evolutie een apparaat creëren dat hem op elk moment informeert over de heersende lichtomstandigheden. De pijnappelklier ontvangt lichtsignalen die eerst van het netvlies via de optische zenuw naar de suprachiasmatische kern in de hypothalamus en van daaruit verder naar de spinal cord Ze reizen terug naar de hersenen via andere knooppunten naar de pijnappelklier.
Functie en taken
Naast de nucleus suprachiasmaticus in de hypothalamus, dat het primaire centrum is voor chronobiologische processen in het lichaam, heeft de pijnappelklier de taak om het dag-nachtritme te synchroniseren, het zo te zeggen "fijn af te stemmen". Afhankelijk van de lichtinval in de ogen, past het het genetisch voorgeprogrammeerde circadiane ritme, dat vanaf 24 uur naar boven of naar beneden kan afwijken, aan de werkelijke dag-nachtcondities aan. De neurotransmitter melatonine heeft een breed effect op de functie van veel organen, waarvan de activiteit dienovereenkomstig wordt gecontroleerd. Bijvoorbeeld, nier functie, hart- tarief, bloed druk, lichaamstemperatuur en vele andere orgaanactiviteiten worden gecontroleerd via de neurotransmitter Bij vrouwen stimuleert melatonine de afgifte van FSH (follikelstimulerend hormoon) en LH (luteïniserend hormoon). Beide hormonen bevorderen rijping van eieren in de eierstokken, en bij mannen, de hormonen promoten sperma productie en rijping van het sperma in de testikels. Hormoonproductie bereikt een piek 's nachts - rond twee tot drie uur - en daalt vervolgens snel weer zodra er lichtinval via de ogen is, waarbij de gesloten ogen ook het licht waarnemen en' rapporteren 'aan de pijnappelklier klier. Het mechanisme werkt ook bij blinde mensen. De functie van de pijnappelklier als synchronisator van het circadiane ritme is vooral belangrijk bij een verandering van tijdzones, bijvoorbeeld tijdens langeafstandsvluchten in oost-west of west-oost richting.
Ziekten en kwalen
Ziekten en ziektesymptomen die verband houden met de pijnappelklier kunnen betrekking hebben op het endocriene weefsel van de klier zelf, of het kan gaan om goedaardige of kwaadaardige tumoren die zich dicht bij de klier bevinden en symptomen veroorzaken door de fysieke druk die ze uitoefenen op het omringende weefsel. Binnen de over het algemeen zeldzame tumoren die verband houden met de pijnappelklier, komen de zogenaamde pijnappelkliercysten relatief vaak voor. Dit zijn goedaardige cysten die ontstaan uit de pijnappelklier en vaak gepaard gaan met symptomen zoals hoofdpijn, misselijkheid, visuele stoornissen of zelfs evenwicht aandoeningen. Als ze groot genoeg zijn, kunnen ze leiden ophoping van hersenvocht, wat de ontwikkeling van hydrocephalus kan veroorzaken. Pinealis-cysten komen meestal voor in jeugd tot de vroege volwassenheid en kan op MRI worden gevisualiseerd. Een vrij zeldzame tumor die rechtstreeks afkomstig is van de melatonine-producerende cellen van de pijnappelklier, de parenchymcellen, is het pinealoblastoom. Het is een kwaadaardige tumor die in een vroeg stadium symptomen van verhoogde intracraniale druk veroorzaakt. Vaker zijn tumoren in het pijnappelkliergebied kiemceltumoren, die bijna altijd goedaardig zijn bij vrouwen en vaker kwaadaardig bij mannen. Welke triggerende factoren verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van de tumoren is nog niet definitief onderzocht. Onderzoeksprojecten hebben de afgelopen jaren aanwijzingen gevonden voor een bepaalde genetische aanleg. Bepaald gen mutaties lijken op zijn minst mogelijke triggerfactoren te zijn.