Hoe vancomycine werkt
Vancomycine is een werkzame stof uit de groep van glycopeptide-antibiotica. Het heeft een bacteriedodende werking tegen grampositieve pathogenen en wordt gebruikt wanneer andere antibiotica niet voldoende effectief zijn.
Het menselijke immuunsysteem gebruikt verschillende mechanismen om het lichaam te beschermen tegen de implantatie en verspreiding van ziekteverwekkers. In de regel merken mensen niet eens dat hun immuunsysteem actief is, of ervaren ze slechts milde symptomen als gevolg van een infectie met een ziekteverwekker.
Soms is de afweer van het lichaam echter niet onmiddellijk in staat een ziekteverwekker met succes te bestrijden. De klachten worden dan ernstiger. Als het lichaam de ziekteverwekkers niet meer aankan, kunnen medicijnen de immuunrespons ondersteunen.
Deze geneesmiddelen omvatten het antibioticum vancomycine. Het interfereert met de celwandstructuur van pathogene bacteriën, waardoor deze afsterven. Dit betekent dat het immuunsysteem zich alleen bezig hoeft te houden met het uitscheiden van de bacteriën en dat de symptomen van de ziekte doorgaans snel verbeteren.
Vancomycine is alleen effectief tegen een bepaald type bacterie (zogenaamde “gram-positieve” bacteriën). De arts moet daarom vooraf bepalen welk type bacterie moet worden bestreden.
Absorptie, afbraak en uitscheiding
Als het antibioticum echter effectief wil zijn in het lichaamsweefsel, moet het rechtstreeks in de bloedbaan worden ingebracht. Na distributie wordt vancomycine onveranderd in de urine uitgescheiden. Meestal heeft de helft van de werkzame stof na vier tot zes uur het lichaam verlaten. Als de nierfunctie echter verstoord is, kan deze tijd oplopen tot maximaal 7.5 dagen.
Wanneer wordt vancomycine gebruikt?
Vancomycine wordt in de volgende gevallen via een infuus toegediend:
- ernstige bacteriële ziekten zoals ontsteking van de hersenvliezen (meningitis), de binnenkant van het hart, de botten en gewrichten of de huid en zachte weefsels
In de volgende gevallen wordt vancomycine oraal toegediend, d.w.z. via de mond:
- ernstige Clostridium difficile-infectie (CDI)
De bacterie Clostridium difficile kan diarree veroorzaken, die in ernstige gevallen fataal kan zijn.
Hoe vancomycine wordt gebruikt
Afhankelijk van het ziektebeeld wordt vancomycine in de vorm van een oplossing of capsule ingeslikt (voor ontstekingen in de darm) of rechtstreeks in de bloedbaan toegediend in de vorm van een infuus (voor ontstekingen in lichaamsweefsel).
Bij orale inname ligt de dosering tussen 500 milligram en twee gram per dag, verdeeld over drie tot vier individuele doses. De duur van de behandeling bedraagt ongeveer zeven tot tien dagen en wordt door de arts bepaald, afhankelijk van de ernst van de ziekte.
Patiënten met een nierfunctiestoornis, kinderen, adolescenten en oudere patiënten krijgen een lagere dosis.
Wat zijn de bijwerkingen van vancomycine?
Af en toe, dat wil zeggen bij één tot tien procent van de behandelde personen, veroorzaakt vancomycine bijwerkingen in de vorm van maag-darmklachten of allergische reacties (rednecksyndroom).
In zeldzame gevallen, d.w.z. bij één op de honderd patiënten, treden veranderingen in het bloedbeeld, misselijkheid, koude rillingen en pijn in de schouder- of rugspieren op.
Zeer zelden kan het innemen van het antibioticum een schadelijk effect hebben op het binnenoor (ototoxisch effect) of de nieren (nefrotoxisch effect).
Waar moet rekening mee worden gehouden bij het gebruik van vancomycine?
Contra-indicaties
Vancomycine mag in de volgende gevallen niet worden gebruikt
- bekende overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor één van de andere bestanddelen van het geneesmiddel
Bijzondere voorzichtigheid is geboden in geval van nierfunctiestoornissen of gehoorstoornissen.
Interacties
De gelijktijdige toediening van medicijnen die een schadelijk effect kunnen hebben op het binnenoor of de nieren moet zoveel mogelijk worden vermeden. Het risico op dergelijke bijwerkingen hangt af van de dosis en is bijzonder hoog bij een verminderde nierfunctie (sterk vertraagde uitscheiding van vancomycine).
Vancomycine kan het effect van spierverslappers versterken.
Vermogen om te rijden en machines te bedienen
Vancomycine heeft vrijwel geen invloed op het reactievermogen. Daarom kunt u na gebruik van het antibioticum actief deelnemen aan het verkeer en zware machines bedienen.
Leeftijdsbeperkingen
Medicijnen die vancomycine bevatten, kunnen ook bij zuigelingen worden gebruikt in geval van ernstige bacteriële ziekten.
Zwangerschap en borstvoeding
Het antibioticum kan via de placenta het ongeboren kind bereiken. Er is tot op heden zeer weinig ervaring met het gebruik ervan tijdens de zwangerschap. Daarom is het raadzaam om bij een bacteriële ziekte beter bewezen alternatieven te gebruiken.
Tijdens het geven van borstvoeding bereikt het actieve ingrediënt de baby via de moedermelk. Deskundigen raden daarom aan om indien mogelijk andere antibiotica te gebruiken.
Als er echter geen andere behandeling mogelijk is, kan vancomycine ook worden gebruikt tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding, na een individuele risico-batenanalyse door een arts.
Hoe u medicijnen kunt verkrijgen met vancomycine
Vancomycine-medicatie is alleen op recept verkrijgbaar in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland.
