Wat is een priktest?
De priktest is een veelgebruikte huidtest bij de allergiediagnostiek. Hiermee kan worden vastgesteld of iemand allergisch is voor bepaalde stoffen (bijvoorbeeld pollen). Omdat de priktest rechtstreeks op de huid van de betrokkene wordt uitgevoerd, behoort deze tot de in vivo testen (= “op het levende object”). Een laboratoriumtest met een bloedmonster wordt daarentegen een in vitro test (= “in een glas”) genoemd.
Wanneer wordt een priktest uitgevoerd?
Artsen gebruiken de priktest als zij een allergie vermoeden voor de volgende stoffen:
- Stuifmeel (bijvoorbeeld van berk, els, hazelnoot en grassen)
- huisstofmijt
- Vormen
- Dierenhaar
- Voedsel (melk, eieren en viseiwitten, evenals peulvruchten en fruit)
- Insectengif
Met de priktest kunnen zogenaamde type I-allergieën worden opgespoord. Bij dit type allergie reageren de getroffenen binnen enkele seconden tot minuten op de allergietrigger (allergeen). In zeldzame gevallen zijn ook vertraagde reacties mogelijk. Meer hierover leest u op onze overzichtspagina over allergieën.
Wat wordt er gedaan bij een priktest?
Voor de priktest druppelt de arts gestandaardiseerde, industrieel geproduceerde allergeenoplossingen op de binnenkant van de onderarm van de patiënt. Vervolgens prikt hij met een speciale lancet- of priknaald oppervlakkig in de huid door de druppel (slechts lichtjes – deze mag niet bloeden).
Bij elke priktest wordt bovendien een waterige oplossing en een oplossing met histamine toegepast. Het eerste mag geen reactie uitlokken, het tweede wel.
Na ongeveer 15 tot 20 minuten onderzoekt de arts de geteste huidplekken. Als de patiënt allergisch reageert op een stof, wordt de huid op de betreffende plaats rood, jeukt en vormt zich een kwaddel.
Getroffen personen worden onmiddellijk na de test gevolgd (gedurende ten minste 30 minuten nadat het allergeen is geïntroduceerd). Hierdoor kan medisch personeel onmiddellijk ingrijpen als de persoon een ernstige reactie op het allergeen krijgt.
Wat zijn de risico’s van een priktest?
Zelfs kleine hoeveelheden van het allergeen kunnen in zeldzame gevallen symptomen veroorzaken zoals kortademigheid, duizeligheid, braken en een daling van de bloeddruk. In extreme gevallen kan een allergische shock (anafylactische shock) met hart- en bloedsomloopstilstand optreden. Als een patiënt in het verleden een levensbedreigende reactie op een allergeen heeft gehad, mag dit ook niet met een priktest worden getest.
Als bekend is dat getroffen personen andere ernstige allergieën hebben, worden ze na een priktest meestal enkele uren gevolgd. Af en toe treedt de allergische reactie met vertraging op, waardoor in geval van nood snel actie kan worden ondernomen.
Wanneer mag u geen priktest uitvoeren?
Waar moet ik op letten na een priktest?
Na een priktest moet u de geteste huidplekken de komende uren blijven observeren. In enkele gevallen wordt de reactie vertraagd. Onder bepaalde omstandigheden kunnen zich na enkele uren verdere symptomen ontwikkelen (tweepuntsbehandeling). Informeer uw arts over dergelijke vertraagde reacties.
Als u na de priktest plotseling last krijgt van klachten als duizeligheid, kortademigheid of buikkrampen, bel dan direct 911.
Over het geheel genomen is de priktest een snelle, eenvoudige en relatief veilige methode voor de diagnose van allergieën en is deze de standaardmethode geworden.
De testresultaten kunnen echter alleen worden gebruikt in combinatie met een gedetailleerde bespreking van de door de patiënt zelf waargenomen reacties (anamnese). Positieve reacties bij de priktest zijn niet noodzakelijkerwijs synoniem met een allergie voor de betreffende stof.
