Introductie
A stuitbeen fistel (in technische termen de pilonidal sinus of pilonidalsinus) is een ontsteking in de gluteale plooi (Rima ani) die loopt tussen de stuitbeen en anus. Waarschijnlijk de meest voorkomende oorzaak is de ingroei van haar in dit deel van het lichaam, wat kan leiden tot ontsteking van de huid en haarzakjes (kookt). Het is niet ongebruikelijk voor extra bacteriën om te migreren naar de ontstoken haar wortel en verhoog de ontsteking.
Als deze ontsteking steeds verder vordert, zonder de pus die zich heeft ontwikkeld om weg te kunnen lopen, een holte (cyste) gevuld met secretie vormt zich onder de huid. Zodra er een uitstroom naar buiten is, spreekt men van een fistel. Verschillende van dergelijke afvoeren kunnen ook ontstaan uit een cyste en er wordt een regelmatig kanaalsysteem onder de huid gevormd.
Vanwege de toegenomen haar, worden zeer harige mannen vooral getroffen door een stuitbeen fistel. Afhankelijk van de ernst van de ontsteking kan zich een tussenstadium ontwikkelen tussen volledige symptoomvrijheid en onvermogen om te zitten of lopen. Omdat de ontsteking meestal moeilijk te behandelen is en vaak herhaaldelijk terugkeert, is een operatie vaak de enige manier om de stuitbeen fistel permanent. Maar ook na een operatie moet vaak een herhaling worden verwacht.
Duur van de operatie
Er zijn verschillende methoden voor de behandeling van een pilonidale sinus (stuitbeen fistel). De keuze van de methode hangt af van de omvang en het type van de stuitbeen fistel. Daarom kan de duur van de procedure ook variëren.
Er zijn zowel open operaties als semi-chirurgische, zogenaamde minimaal invasieve procedures voor de behandeling van een stuitbeenfistel. Alle chirurgische opties streven echter hetzelfde doel na, namelijk het verlichten van de fistel, het afvoeren van een mogelijk bestaande abces, en om de fistelkanalen volledig te verwijderen. Meestal duurt een dergelijke operatie tussen een half uur en een uur.
Poliklinische procedures zijn meestal korter, omdat de behandeling onder kan worden uitgevoerd plaatselijke verdoving, waardoor de noodzaak van inductie en drainage van anesthesie wordt geëlimineerd. In vergelijking tot narcosewordt het verblijf van de patiënt in de operatiekamer verkort. Regionale anesthesie behoort ook tot de mogelijkheden, waarbij de duur van de ingreep gemiddeld korter is dan bij narcose.
Houd er echter rekening mee dat niet elke procedure en type anesthesie even geschikt is voor elk geval en elke patiënt, zodat uiteindelijk de chirurg samen met de patiënt de juiste procedure moet bepalen. De exacte duur van een operatie is afhankelijk van de anatomische toestand en het type stuitbeenfistel, zodat bij gecompliceerde fistelkanalen of uitgebreide abcessen een iets langer chirurgisch verloop mogelijk kan zijn. In het algemeen kan echter worden gesteld dat de duur van een operatie aan het stuitbeenfistel geschat kan worden op ongeveer een half uur tot een uur.
- Operatie na Karydakis
- Pitpicking
- Laserbehandeling
Bij de conventionele operatie of de gewijzigde vorm volgens Karydakis ligt de patiënt op de zijne maag voor narcose en alle delen van de fistel worden verwijderd. Dit type volledige verwijdering door het wegsnijden van het aangetaste weefsel wordt ook wel excisie genoemd (ex = uit, caesare = snijden). Alleen bij kleinere fistels kan de operatie onder worden uitgevoerd plaatselijke verdoving.
Om geen delen van het kanaalsysteem en de cyste achter te laten, wordt de kleurstof methyleenblauw vaak gebruikt na incisie van de cyste om alle delen te kleuren en te tonen in het chirurgische veld. Het is niet ongebruikelijk dat het hele weefsel diep tot aan het stuitbeen wordt verwijderd, en er ontstaat zelfs een "gat" in de gluteale plooi. Het verwijderen van het weefsel maakt eenvoudig hechten vaak onmogelijk en brengt ook een hoog risico met zich mee wond genezen aandoeningen en het terugkeren van een andere stuitbeenfistel.
Daarom wordt in deze gevallen de wond open gelaten en niet gehecht. Bij deze open procedure wordt de wond bedekt met speciaal verbandmateriaal of wondsponzen en geneest deze gedurende enkele maanden vanuit de diepte. Bij de operatie van Karydakis wordt het weefsel uit de zijkant van de bilwangetjes gesneden, omdat de Griekse arts Karydakis had ontdekt dat door de hoge temperaturen direct in de bilplooi bacteriën en andere factoren, er zijn zeer ongunstige omstandigheden voor wond genezen.
Deze procedure is aangepast door verschillende andere artsen. In de basisprincipes wordt de operatie volgens Karydakis nog steeds uitgevoerd, de wond wordt dan luchtdicht afgedekt met wondsponzen of andere materialen, vaak als onderdeel van de zogenaamde negatieve druktherapie (NPWT), en een kleine zuigpomp wordt aangesloten naar het drainagesysteem (drains zijn de slangen die het wondvocht naar buiten afvoeren), en er ontstaat onderdruk in de wond wanneer de pomp wordt ingeschakeld. Vacuümtherapie (NPWT) verbetert wond genezen omdat de wond schoon blijft door de secretie op te zuigen, en de onderdruk bevordert bloed circulatie in het weefsel.
Pit picking ”is de kleinste ingreep bij de behandeling van stuitbeenfistels die momenteel bestaat en kan altijd poliklinisch worden uitgevoerd onder plaatselijke verdoving. Bij pit picking worden in buikligging ook de fistelkanalen met kleine insnijdingen uitgesneden en wordt aan de zijkant een ongeveer twee centimeter lange incisie gemaakt, waaruit de wondsecretie moet wegvloeien. De procedure, ontwikkeld door John Bascom in 1980, wordt altijd poliklinisch uitgevoerd onder lokale anesthesie.
De postoperatieve periode wordt omschreven als nagenoeg pijnloos en zonder complicaties, zodat de meeste patiënten direct na de ingreep hun dagelijkse leven (inclusief sport en werk) kunnen hervatten. Het is gebaseerd op de wetenschap dat de fistelkanalen (putjes) van de gluteale plooi enkele millimeters diep met huid zijn bekleed. Dit levert een soort spalk op voor de migratie van ziekteverwekkers, dode huidcellen en haren onder de huid.
Deze kunnen zich daar afzetten en ontstekingen veroorzaken. Op basis van deze theorie omvat "pit picking" het "plukken" en littekenvorming van de open fistelkanalen (pits). Op deze manier sluiten de putjes zich en sluiten zo de ontstoken holte.
De "putjes" van de gluteale plooi worden "eruit gehaald" met zeer kleine incisies (1-3 mm groot). Indien nodig (gevorderde ontsteking) wordt aan de zijkant van de gluteale plooi een kleine incisie van 10 tot 15 mm gemaakt om de afscheiding van ontstekingssecreties mogelijk te maken. De hele procedure van pit-picking duurt slechts enkele minuten.
Na de ingreep wordt een verband aangebracht. Sommige patiënten ervaren een kleine zwakte van de bloedsomloop postoperatief, maar dit is geen reden tot bezorgdheid. Kleine postoperatieve bloedingen zijn ook mogelijk, maar worden dan direct borstvoeding gegeven.
Opgemerkt moet worden dat het recidiefpercentage voor deze procedure ongeveer 20% is. Dit betekent dat statistisch gezien een op de vijf een terugval kan krijgen. Daarentegen is het risico voor vrouwen slechts 4%.
Roken en te zwaar verhoog het risico met nog eens 10 tot 15% elk. Na de operatie zijn alle dagelijkse bezigheden zonder beperkingen mogelijk. Na ongeveer 2 tot 3 weken zou de wond droog moeten zijn.
Er kunnen echter ook vertragingen optreden. Uiterlijk na 6 weken zou de wond genezen moeten zijn. In principe is het mogelijk om een stuitbeenfistel te behandelen met laserbehandeling.
Opgemerkt moet echter worden dat laserprocedures bij de huidige medische aanbevelingen niet echt enige betekenis hebben bij de primaire behandeling van coccyx-fistels. In vergelijking met conventionele procedures, zoals chirurgische excisie of minimaal invasieve chirurgie, zijn laserbehandelingen verwaarloosbaar. Het is niet zeker in hoeverre laserbehandeling een recidief van de ziekte kan voorkomen en daarom kan voor een dergelijke behandeling geen aanbeveling worden gedaan.
Er zijn echter klinieken die laserchirurgische procedures aanbieden. Dit zijn microchirurgische ingrepen, waarbij meestal slechts een kleine incisie van maximaal 5 mm voldoende is. Het weefsel van de fistelkanaal vervolgens quasi gericht vernietigd met de laser, het omringende weefsel moet zoveel mogelijk worden ontzien.
De nabehandeling van dergelijke procedures is heel eenvoudig, omdat er alleen kleine wonden worden gecreëerd die snel genezen. Laserbehandeling is momenteel nog van bijzonder belang bij de nabehandeling van stuitbeenfistels. Door middel van laserepilatie kunnen haren uit het getroffen gebied worden verwijderd. Ook hiervoor is op dit moment geen aanbeveling, omdat niet voldoende duidelijk is of laserontharing daadwerkelijk de vorming van een nieuwe stuitbeenfistel voorkomt of dat het gebruik van laserepilatie toch achterhaald is.
