DXA-meting, ook wel dual genoemd röntgenstraal absorptiometrie, is een diagnostische procedure die voornamelijk wordt gebruikt voor metingen botdichtheid. Het kan ook de lichaamssamenstelling bepalen en zo het percentage lichaamsvet, vetvrije massa en botmassa van de onderzochte persoon bepalen. De techniek achter de procedure is gebaseerd op röntgenfoto's. De afgelopen jaren is DXA-meting veel gebruikt, vooral op het gebied van botdichtheid meting. De meting kan worden gebruikt om bestaande en beginnende te detecteren osteoporose en om de behandeling te starten.
Principe
Het principe van DXA-meting is gebaseerd op het principe van de Röntgenstraal beeld. In tegenstelling tot een normaal Röntgenstraal beeld worden echter meerdere beelden gemaakt, die verschillen in stralingsdichtheid. Met deze procedure kan de dichtheid van het bot exact uit de afbeeldingen worden berekend.
De berekening wordt uitgevoerd door een computer, meestal aangesloten op het apparaat. De ideale plaats voor de executie is enerzijds het heupbeen en anderzijds de lumbale wervelkolom. Ook andere delen van het lichaam kunnen worden onderzocht, hoewel in dit geval de nauwkeurigheid van de meetresultaten afneemt. Hoewel osteoporose beïnvloedt het hele lichaam, metingen worden bij voorkeur uitgevoerd op de heup gewricht en wervelkolom. De reden hiervoor is de vergelijkbaarheid van de prestatie en berekening van de waarden met andere geteste personen en studieresultaten en de nauwkeurigheid van de resultaten.
Indicaties
De meest voorkomende indicatie voor het uitvoeren van een DXA-meting is het vermoeden van osteoporose. Statistisch gezien treft de ziekte vrouwen veel vaker dan mannen, waarbij vrouwen vaak later de diagnose van de ziekte krijgen menopauze. Kinderen worden meestal niet beïnvloed.
Osteoporose gaat gepaard met verlies van calcium in de botten. De structuur en stabiliteit van het bot verandert, het bot wordt dunner en er is kans op bot breuk neemt aanzienlijk toe. DXA-meting kan ook worden gebruikt om de voortgang van reeds gediagnosticeerde osteoporose of andere ziekten die verband houden met veranderde aandoeningen te volgen botdichtheid.
Een DXA-meting kan informatie geven over het risico op spontaan bot breuk. Het risico is gebaseerd op leeftijd, lichaamsgewicht, eerdere fracturen, familiegeschiedenis en bepaald gedrag, zoals roken, alcohol en andere drugs. Door met deze factoren rekening te houden en een DXA-bestand voor de betrokkene aan te maken, kan de behandelende arts een risicoprofiel opstellen. De DXA-meting wordt aanbevolen voor:
- Vrouwen na hun menopauze, als er geen oestrogeen wordt ingenomen of als er risicofactoren aanwezig zijn.
- Als er een persoonlijke geschiedenis van fracturen is en er kan een familiegeschiedenis bekend zijn.
- Wanneer klinische symptomen bekend zijn die verband kunnen houden met verlies van botdichtheid.
- Als bepaalde medicijnen worden ingenomen, kan dit de dichtheid van het bot nadelig beïnvloeden.
- Als je type I hebt suikerziekte, lever or nier ziekte of een familiegeschiedenis van osteoporose.
- Als er een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie).
- Als er een overactieve bijschildklier (hyperparathyroïdie).
- Wanneer een breuk heeft zich voorgedaan, hoewel er slechts een klein trauma is opgetreden waarbij geen fractuur te verwachten was.
- Als een fractuur van de wervelkolom of andere tekenen van osteoporose zijn gedetecteerd door beeldvormende technieken.
Alle artikelen in deze serie:
