Lymfoedeemveroorzaakt door een aandoening van het lymfestelsel, komt meestal voor op de ledematen (handen, voeten, benen). Het kan echter ook andere delen van het lichaam aantasten. De behandeling hangt af van de vorm en het verloop van de ziekte.
Wat is lymfoedeem?
Lymfoedeem is een zichtbare en voelbare zwelling van een deel van het lichaam en wordt veroorzaakt door een opeenhoping van weefselvocht vloeistof. Lymfevloeistof is verantwoordelijk voor het transport weefselvocht plasma en lymfocyten via lymfekanalen en de lymfeklieren, de filter- en reinigingsstations van lymfe. Als dit transport wordt verstoord, maakt de vloeistof een back-up voor een weefselvocht knooppunt en lymfoedeem ontwikkelt. Dit is een eiwit bevattend water retentie waardoor het aangetaste lichaamsdeel ernstig opzwelt en er uitpuilend uitziet. De meest voorkomende lichaamsdelen die worden aangetast, zijn de armen en benen. De hoofd, nek, romp en geslachtsdelen kunnen ook worden aangetast. Lymfoedeem wordt als vrij zeldzaam beschouwd, waarbij vrouwen negen keer vaker worden getroffen dan mannen. Afhankelijk van de aanvangsleeftijd wordt onderscheid gemaakt tussen vroeg lymfoedeem, dat optreedt tussen de 15 en 20 jaar, en laat lymfoedeem bij personen ouder dan 35 jaar. Laat lymfoedeem is zeer zeldzaam.
Oorzaken
In feite is lymfoedeem het gevolg van geblokkeerde lymfekanalen die een zo hoge druk creëren dat lymfevloeistof lekt in de omliggende lichaamsweefsels. Om de oorzaken nauwkeuriger te beperken, maakt de geneeskunde onderscheid tussen primaire en secundaire vormen van lymfoedeem:
1. primair lymfoedeem komt voor zonder objectieve oorzaken en is meestal beperkt tot één extremiteit of is erfelijk en kan optreden vanaf de geboorte of zich tijdens het leven ontwikkelen. De oorzaak van erfelijk lymfoedeem is een ontwikkelingsstoornis van het lymfestelsel, die zonder andere symptomen kan optreden of gepaard kan gaan met korte gestaltementaal vertraging en zwaarlijvigheid Bij secundair lymfoedeem kan een oorzaak worden vastgesteld, hoewel de triggers talrijk zijn. In principe kunnen verwondingen en gevolgen van operaties als oorzaak worden geïdentificeerd. Kanker, bloed stilstand, ontsteking van de lymfekanalen en parasieten zijn ook denkbare oorzaken.
Typische symptomen en tekenen
Symptomen van lymfoedeem kunnen variëren, afhankelijk van welk deel van het lichaam is aangetast, maar er zijn symptomen die optreden bij alle lymfoedeem. Het gebied van het lichaam waar lymfoedeem optreedt, zit vol met vocht en is ernstig opgezwollen, en de huid kan worden ingetrokken. In het begin is er meestal geen pijn Andere symptomen kunnen informatie geven over de vraag of het lymfoedeem erfelijk is (primair lymfoedeem) of dat het werd veroorzaakt door een ziekte, verwonding of iets dergelijks (secundair lymfoedeem). Primair lymfoedeem verspreidt zich vanaf de tenen naar boven, door de voet en lager been aan beide kanten, in de richting van de dij In de zomer en bij vrouwen ook overdag is de zwelling meer uitgesproken. De tenen zien er vierkant uit (doosvormige tenen) en de huid kan niet worden opgeheven (teken van Stemmer). Naarmate de ziekte vordert, kan lymfoedeem leiden misvormde benen (elefantiasis) en de huid kan vatbaar zijn voor wratten en infecties. Secundair lymfoedeem kan vergelijkbaar zijn, maar het veroorzaakt verschillende symptomen en beweegt van boven naar beneden van de oksel naar de hand of van de lies naar de voet. Bij secundair lymfoedeem worden de voorkant van de voet en tenen niet aangetast door lymfoedeem.
Diagnose en verloop
Lymfoedeem kan gemakkelijk worden gediagnosticeerd op basis van de aanwezige symptomen, maar de arts moet onderscheid maken tussen primair en secundair oedeem:
Primair lymfoedeem van de been is duidelijk te zien in samen aangetaste tenen. Secundair lymfoedeem moet worden onderzocht op de oorzaak ervan. Dit gebeurt door middel van bloed analyse, ultrageluid en een onderzoek van het lymfatische transport, genaamd lymfedrainage scintigrafie In het verleden werd het lymfestelsel geröntgend met contrastmiddelen, maar deze diagnostische procedure wordt tegenwoordig zelden uitgevoerd.
Complicaties
Lymfoedeem veroorzaakt in de meeste gevallen ongemak en complicaties in de ledematen. De lymfeklieren zwellen in dit geval relatief sterk en er kan ook lymfecongestie optreden. Als gevolg hiervan zijn de aangetaste delen van het lichaam ernstig opgezwollen, wat kan leiden op verschillende klachten en beperkingen in het dagelijks leven van de patiënt. In de meeste gevallen leidt lymfoedeem ook tot water retentie, die in verschillende delen van het lichaam kan voorkomen, in sommige gevallen ook pijn in de ledematen, zodat de getroffen persoon lijdt aan aanzienlijke beperkingen in het dagelijks leven en bij het uitvoeren van gewone activiteiten. Lymfoedeem is echter relatief eenvoudig op te sporen, zodat ook snelle en vroege behandeling kan plaatsvinden. Behandeling van lymfoedeem niet leiden tot verdere complicaties of ongemak. De symptomen zelf kunnen door behandeling goed worden beperkt. Behandeling van de onderliggende ziekte is echter meestal nog steeds nodig om te voorkomen dat deze symptomen terugkeren. De levensverwachting van de patiënt wordt niet verminderd door deze ziekte. In veel gevallen zijn patiënten echter afhankelijk van verschillende oefeningen.
Wanneer moet je naar de dokter gaan?
Bij zwelling, pijn, zich druk- en beklemmend gevoel en andere tekenen van lymfoedeem ontwikkelen, moet het door een arts worden onderzocht. Ongebruikelijk huidveranderingen moet worden verduidelijkt door een dermatoloog, vooral als er plotselinge pijn, roodheid of zwelling is. Als roos vormen, dit geeft aan dat de ziekte al ver gevorderd is. De getroffenen moeten onmiddellijk een arts raadplegen en de symptomen laten verhelderen om littekens en andere, mogelijk permanente complicaties te voorkomen. In het slechtste geval, fistel vorming, oedeem en zenuwaandoeningen kunnen optreden als gevolg van lymfoedeem. Groei en problemen met de bloedsomloop zijn andere waarschuwingssignalen die dezelfde dag door een huisarts moeten worden onderzocht. Bij hevige pijn of bewegingsbeperkingen is het het beste om onmiddellijk naar een ziekenhuis te gaan of de spoedarts te waarschuwen. Verdere aanspreekpunten zijn internisten, lymfologen en de betrokken orgaanspecialisten. Als er ook psychische klachten zijn als gevolg van de lichamelijke veranderingen, kan in overleg met de huisarts een therapeut worden ingeschakeld.
Behandeling en therapie
De behandeling van lymfoedeem is afhankelijk van de oorzaak en, vast te stellen bij de diagnose, het stadium van de ziekte. Daarom is een gedetailleerde diagnose cruciaal voor een adequate behandeling. Het basisdoel van de behandeling is om de aangetaste lymfeknoop te ontlasten, wat kan worden bereikt door het aangetaste lichaamsdeel omhoog te brengen. Bovendien moet de patiënt ervoor zorgen geen strakke kleding te dragen en verwondingen te vermijden zodat ze niet verder komen spanning het lymfestelsel. In het geval van secundair lymfoedeem veroorzaakt door ziekten, moet de onderliggende ziekte worden behandeld naast de therapie van het oedeem. Primair lymfoedeem vereist complexe fysieke decongestieve therapie van de pijlers:
- Lymfedrainage
- Compressie van het aangetaste lichaamsdeel, bijvoorbeeld met steunkousen of laarzen.
- Decongestie door middel van gymnastiekoefeningen en preventieve huid- en voetverzorging.
Andere therapeutische opties zijn onder meer het nemen diuretica, langdurige behandeling met antibiotica en chirurgisch herstel van de aangetaste lymfesystemen. Terwijl er in de eerste en tweede fase een goede kans op herstel is, moet de patiënt in de derde fase, het fibroom, een intensieve en langdurige behandeling verwachten. In de vierde fase, lymfostatisch elefantiasis, wat gepaard gaat met verdikking en verharding van de huid, het lymfoedeem is onomkeerbaar, maar progressie van de ziekte kan worden voorkomen.
Vooruitzichten en prognose
De prognose van lymfoedeem hangt af van de onderliggende ziekte die aanwezig is en de oorzaak van de aandoening. Als de veroorzakende ziekte kan worden genezen, lost lymfoedeem vanzelf op. In het geval van ontstekingkan een medische behandeling de symptomen meestal verlichten. De prognose is in deze situaties meestal gunstig, aangezien herstel na enkele weken of maanden mogelijk is. In het geval van gediagnosticeerd kankeris het vooruitzicht op herstel gekoppeld aan de behandelingsopties en het stadium van de ziekte. In bijzonder ernstige gevallen leidt de onderliggende ziekte tot het vroegtijdig overlijden van de patiënt. Als lymfoedeem ontstaat als gevolg van zwaarlijvigheid, in veel gevallen kan verlichting worden bereikt zonder medische zorg. Gewichtsverlies leidt vaak tot een algehele verbetering volksgezondheid Als de getroffen persoon lijdt aan een ontwikkelingsstoornis van het lymfestelsel, is de prognose bij een groot aantal patiënten ongunstig. Er is sprake van een aantasting van het organisme dat levenslang overblijft. Lymfoedeem dient in principe medisch behandeld te worden om stabilisatie en, indien mogelijk, verbetering te bereiken volksgezondheid Anders zijn er bewegingsbeperkingen en vaak een toename van bestaande klachten. Het oplopen van pijn verslechtert de kwaliteit van leven en kan het risico op secundaire ziekten vergroten.
het voorkomen
Het is niet mogelijk om primair lymfoedeem te voorkomen. Het risico op het krijgen van secundair lymfoedeem kan echter aanzienlijk worden verminderd door dit te vermijden zwaarlijvigheid en regelmatige onderzoeken van het lymfestelsel. Het is ook de taak van een arts die opereert kanker om zo min mogelijk schade aan het lymfestelsel te veroorzaken, zelfs als lymfeklieren moet worden verwijderd.
Nazorg
De mate van nazorg is afhankelijk van de omstandigheid die tot het ontstaan van lymfoedeem heeft geleid. In milde gevallen is dit beperkt tot enkele herhaalafspraken met de juiste arts na acute behandeling om een positief verloop van het herstel te garanderen. De instructies moeten worden opgevolgd. Soms een dieet is noodzakelijk, die strikt moet worden gevolgd en onder medisch toezicht moet worden gehouden. Het kan ook nodig zijn om in te nemen tablets, met aandacht voor de voorgeschreven dosering. Als er een fundamenteel ernstige ziekte is die de ontwikkeling van lymfoedeem kan veroorzaken, is het belangrijk om deze mogelijkheid door een passende behandeling te beperken. Getroffen mensen wordt daarom geadviseerd om mogelijke veranderingen in hun lichaam in een vroeg stadium aan de arts te melden om verdere complicaties of ongemak te voorkomen.
Wat u zelf kunt doen
Bij de behandeling van lymfoedeem kunnen getroffen personen sommige uitvoeren maatregelen zichzelf om de symptomen te verlichten. Het is van fundamenteel belang om de stofwisseling te stimuleren en bloed circulatie Dit is de enige manier om de lymfestroom en het bijbehorende effect te stimuleren ontgifting van het organisme. Als slakken en andere afvalproducten van de stofwisseling voldoende worden verwijderd, verhoogt dit het algemene welzijn. Zelfhulp maatregelen kunnen gemakkelijk als rituelen in het dagelijks leven worden geïntegreerd. Zo kan de ochtend met een penseel worden begonnen massage Borstelen gebeurt altijd in de richting van de hart-. De massage stimuleert de bloed- en lymfestroom. Nadien stimulerende oliën (gember) kunnen in de huid worden gemasseerd. Dit versterkt ook de bindweefsel Voldoende beweging is ook van fundamenteel belang bij de behandeling van lymfoedeem. Zwemmen is bijzonder geschikt. De bewegingen in de water hebben aangetoond dat het zowel arterieel als veneus bloed en lymfe oefent, versterkt en regenereert schepen De aangetaste lichaamsdelen moeten ook zo vaak mogelijk worden verhoogd. Dit vergemakkelijkt de doorstroming van bloed en lymfe. Bovendien moet nauwsluitende kleding worden vermeden, omdat dit extra belasting van het lymfestelsel veroorzaakt. Dragen steunkousen, aan de andere kant, is een zeer goede behandelingsondersteuning. Naturopathy adviseert een begeleidende inname van vijf bolletjes soort mos clavatum C5 en Ginko bioba driemaal daags. Beide vergemakkelijken de afvoer van lymfevloeistof.
