Fluorapatiet: functie en ziekten

Fluorapatiet komt van nature voor in de vorm van kristallen. In het menselijk lichaam wordt het voornamelijk aangetroffen in de tanden en botten​ De anorganische kristallijne verbinding maakt tand glazuur meer resistent tegen zuren en kan dus voorkomen tandbederf voorkomen. Als er voldoende fluorapatiet in de botten, is er een lager risico op ontwikkeling osteoporose op hoge leeftijd.

Wat is fluorapatiet?

Van nature voorkomend fluorapatiet is een mineraal dat behoort tot de klasse van fosfaten, arsenaten en vanadaten (watervrije fosfaten met vreemde anionen). Als het wordt behandeld met UV-licht of verwarmd, begint het te gloeien. Het is ook oplosbaar in salpeterzuur en zoutzuur zuren​ De moleculaire formule van fluorapatiet is Ca5 (PO4) 3F. In het menselijk lichaam wordt het aangetroffen in de osteoclasten van botten en in tandbeen en glazuur​ Hoe hoger het gehalte aan fluorapatiet, hoe resistenter het glazuur is zuren​ Fluorapatiet daarentegen is resistenter dan hydroxyapatiet, dat ook in tandglazuur wordt aangetroffen. Deze eigenschap wordt geëxploiteerd in cariës profylaxe. Ongeveer 90 procent van de fluoride aanwezig in het menselijk lichaam wordt gevonden in de botten. Hiervan is ongeveer 2.5 procent fluorapatiet.

Functie, effect en taken

Fluorapatiet maakt tandglazuur beter bestand tegen zuren. Ze worden gevormd door bacteriën of ingenomen via dagelijks voedsel. De schadelijke stoffen lossen op mineralen van het glazuur en soms zelfs van het onderliggende dentine, waardoor gaten ontstaan ​​(cariës​ Fluorapatietvorming met behulp van tandfluoridering kan effectief worden voorkomen cariës​ Bij reeds bestaande cariës remineraliseert het de beschadigde tanden. Omdat de dagelijkse voedselinname niet genoeg bevat fluoride - experts schatten het fluoridegehalte erin op 0.2 tot 0.5 mg - de gebruiker moet extra consumeren fluoride elke dag als hij cariës wil voorkomen. Het dagelijks gebruik van fluoridehoudend tandpasta en mondwater is hiervoor geschikt. Een keer per week moet hij een fluoridehoudende tandgel aanbrengen. De behandeling van het tandglazuur met fluoridehoudende vernis wordt uitsluitend in de tandartspraktijk uitgevoerd. Het is belangrijk dat de gebruiker het maximum dagelijks niet overschrijdt dosis​ Het is 0.05 mg per kilogram lichaamsgewicht per dag (volwassenen) en 0.1 mg / kg lichaamsgewicht per dag voor kinderen. De Duitse Vereniging voor Tandheelkundige, Orale en Maxillofaciale Geneeskunde (DGZMK) raadt jonge kinderen aan om hun tanden eenmaal per dag te poetsen met een klein aantal kinderen. tandpasta vanaf het moment dat hun tanden uitbarsten. Het heeft een lager fluoridegehalte dan volwassenen tandpasta​ Vanaf 2 jaar moeten de tanden er twee keer per dag mee worden gepoetst. Vanaf het begin van de school kan het kind dan normale fluoridetandpasta gebruiken. Het extra gebruik van fluoride gels, solutions en lakken is alleen nodig bij een verhoogd risico op cariës. Fluoride tabletten mag alleen aan oudere kinderen worden gegeven en daarna alleen worden gezogen. Recent onderzoek toont aan dat hydroxylhoudende tandpasta's zelfs effectiever zijn dan fluoridetandpasta: het fluoride vormt alleen fluorapatiet op het tandoppervlak, terwijl het hydroxylapatiet zelfs de bodem van cariësholten remineraliseert.

Vorming, voorkomen, eigenschappen en optimale waarden

Fluorapatiet wordt gevormd wanneer tandglazuur wordt behandeld met fluoridehoudende stoffen. Bij dit proces vervangen de toegevoegde fluorionen de OH-groep van hydroxyapatiet. Het meest resistente mineraal dat in tandglazuur wordt aangetroffen, is het fluoridefluorapatiet. Het vormt een extreem dun beschermlaagje op het tandoppervlak, maar moet levenslang elke dag opnieuw gevormd worden om de tand voldoende te kunnen beschermen. Omdat fluorapatiet alleen wordt gevormd door de uitwendige behandeling van de tand met fluoridehoudende middelen (fluoridering), adviseren tandartsen om deze stof dagelijks lokaal toe te voegen. Dit kan bijvoorbeeld door zuigen fluoridetabletten en het gebruik van tandpasta die fluoride bevat.

Ziekten en aandoeningen

Zolang het maximum dagelijks dosis wordt niet overschreden bij gebruik van fluorhoudende middelen, is er geen risico voor de gebruiker volksgezondheid​ Bij uitsluitend topisch gebruik is het risico van onbedoelde overdosering lager dan bij systemisch gebruik (doorslikken van het preparaat). Overmatige doses fluoride kunnen leiden tandfluorose (overmatige verkalking van het tandglazuur) bij kinderen. Het is duidelijk herkenbaar aan blijvende, bruinachtige verkleurde plekken op de tanden. Hoewel fluorose in de tanden onschadelijk is, kan het vanwege het onaantrekkelijke uiterlijk een zware psychologische belasting vormen voor de kindpatiënt. Het moet ook worden opgevat als een indicatie dat de rest van het lichaam mogelijk ook is beschadigd door overmatige inname van fluoride. Omdat fluorideverbindingen licht giftig zijn, kan onomkeerbare schade optreden, vooral bij langdurige overdosering. Te hoge concentraties bij kinderen kunnen bijvoorbeeld een aantasting van hun cognitieve vaardigheden veroorzaken. Het kan ook permanente schade aan de nieren, klieren, hersenen en botten. Bij fluorose zijn botten zo verhard dat ze broos worden met zelfs kleine verwondingen. Bovendien zijn de wervelkolom, botten en gewrichten nog meer verstijven. Overmatige doses fluoride kunnen leiden aan de schildklier en zenuwschade, verminderde vruchtbaarheid bij mannen, type-2 suikerziekteen vasoconstrictie (bewezen in dierstudies). In geval van acute fluoridevergiftiging moet de patiënt onmiddellijk zijn arts raadplegen, omdat de stof de zeer giftige vormt waterstof fluoride in de maag​ Het valt de maag en intestinaal slijmvlies​ Symptomen van een dergelijke vergiftiging zijn pijn in de buik, misselijkheid en braken​ Systemische fluoride-inname via fluoridehoudend keukenzout en fluoridehoudende voedingsmiddelen zorgt ervoor dat de botstof harder wordt (osteoporose profylaxe). Fluoride wordt geabsorbeerd in de dunne darm en opgenomen in de bloedbaan.