Etofibraatis net als clofibraat een derivaat van clofibrinezuur, net als statines en nicotine zuren In deze context behoren ze tot de groep van werkzame stoffen die bekend staat als lipidenverlagende middelen. Etofibraat is vooral effectief in het geval van een verhoogde concentratie of triglyceriden. Het verlagen van cholesterol is in dit geval minder uitgesproken.
Wat is etofibraat?
Etofibraat (chemische naam: 2-hydroxymethylnicotinaat), zoals de naam doet vermoeden, is een fibraat dat vormt een groep van drugs voornamelijk gebruikt om te behandelen wat bekend staat als hyperlipidemie (verhoogd bloed lipiden Fibraten worden voornamelijk gebruikt om hoge niveaus van triglyceriden, in contrast met statines, die voornamelijk worden gebruikt om high te behandelen cholesterol Etofibraat verlaagt echter ook cholesterol niveaus enigszins, maar het belangrijkste effect is aan triglyceriden Etofibraat is dus een van de belangrijkste drugs voor de behandeling van verstoorde stofwisseling van bloed lipiden en dus ook voor de behandeling van hart- en vaatziekten. Niettemin is etofibraat, met andere fibraten, sindsdien slechts een tweede keus statines de lipidenverlagende middelen van eerste keuze. Daarom moeten ze voornamelijk worden gebruikt wanneer statines niet worden verdragen of wanneer triglyceriden verhoogd zijn. Etofibraat is wit, kristallijn en onoplosbaar poeder en wordt dagelijks als tablet of capsule gegeven. Na absorptie, wordt etofibraat weer omgezet in clofibrinezuur en opnieuw uitgescheiden door de nier. De dosis moet daarom worden aangepast in nierinsufficiëntie.
Farmacologische effecten op het lichaam en organen
Etofibraat verlaagt de concentratie van triglyceriden. Hoe precies is echter nog niet voldoende beschreven. Het wordt echter waarschijnlijk geacht dat etofibraat verantwoordelijk is voor de activering van PPARα, de peroxisoomproliferator-geactiveerde receptor. Dit is een eiwit dat, wanneer het wordt geactiveerd, aan cellulair DNA bindt en de vorming ervan beïnvloedt eiwitten betrokken bij het vetmetabolisme. Dit omvat een verhoogde afbraak van LDL met 10 tot 25 procent, en de toename van HDL met ongeveer 10 procent. LDL is het cholesterol dat wordt afgezet in de wanden van de bloed schepen, waardoor ze verkalken en tot atherosclerose leiden. In tegenstelling tot, HDL is het cholesterol dat van de periferie naar de lever, waar het wordt afgebroken. Bovendien werkt etofibraat in de lever door de afgifte van VLDL te verminderen, wat ook een transportvorm is van cholesterol, maar dit bestaat meer uit triglyceriden. Dit gebeurt door een verminderde vorming van cholesterol in de lever Etofibraat activeert ook het enzym lipoproteïne lipase, wat essentieel is voor de afbraak van triglyceriden in het bloed. Naast de effecten op bloed lipiden, etofibraat werkt ook op andere doelstructuren, die pleiotroop wordt genoemd. Deze omvatten verbeterde vaatwandfunctie, ontstekingsremmende effecten en verminderde vorming van cytokinen, die ontstekingsprocessen veroorzaken. Etofibraat verhoogt echter ook de lithogeniciteit van gal, wat betekent dat gal een verhoogd risico heeft om cholesterol te vormen galstenen.
Medicinaal gebruik en gebruik voor behandeling en preventie.
Etofibraat heeft een breed gebruiksprofiel: het wordt voornamelijk gebruikt in primaire familiaire hypertriglyceridemie, een aangeboren stofwisselingsziekte waarbij er hoge niveaus van triglyceriden in het bloed zijn. De meest voorkomende oorzaak is een enzymdefect, wat leidt tot de afbraak van triglyceriden. Naast de primaire vorm van hypertriglyceridemieetofibraat wordt ook gebruikt voor de secundaire vorm, dwz de verworven vorm. Oorzaken hier zijn onder meer een hoog vetgehalte dieet, welke kan leiden naar zwaarlijvigheid, evenals enkele stofwisselingsstoornissen zoals suikerziekte or nierinsufficiëntie of ontstekingsziekten van de nier Verhoogde bloedlipiden kunnen ook worden veroorzaakt door therapeutische middelen maatregelenAls drugs worden gebruikt die de plasmaspiegel van bloedlipiden verhogen. Voorbeelden zijn enkele hormonen, bètablokkers, of glucocorticoïden Etofibraat wordt ook gebruikt in metabool syndroom (ook: “syndroom X”), een ernstige stofwisselingsstoornis waarbij meerdere componenten betrokken zijn. Deze aandoening wordt ook wel het 'dodelijke kwartet' genoemd omdat het de vier elementen van een verstoord koolhydraatmetabolisme omvat, bloeddruk, erge, ernstige zwaarlijvigheid, en een verminderd vetmetabolisme met verhoogde triglycerideniveaus en verlaagde niveaus van HDLEtofibraat wordt meerdere keren per dag ingenomen en wordt in tablet- of capsulevorm voorgeschreven.
Risico's en bijwerkingen
Etofibraat heeft, net als andere fibraten, een breed profiel van bijwerkingen. Deze omvatten enkele niet-specifieke bijwerkingen, zoals een allergische reactie om onder andere te etofibreren. Net als andere allergische reacties wordt dit gekenmerkt door zwelling, kortademigheid en vorming van een kwastje. Bovendien kan etofibraat leiden tot koorts, rillingen, een griep-achtig gevoel, evenals impotentie, gewrichtspijn, hoofdpijn, maag pijnzwelling van benen en enkels, duizeligheid en slaperigheid Bovendien kunnen symptomen van het maagdarmkanaal optreden. Deze omvatten algemene symptomen zoals misselijkheid, braken, diarree, en mogelijke gewichtstoename. Typisch voor therapie met etofibraat, maar eerder zelden het geval, is rabdomyolyse (spierafbraak), die wordt gekenmerkt door krampen, pijn en zwakte. Statines veroorzaken ook rabdomyolyse, dus de combinatie met etofibraat moet met de nodige voorzichtigheid worden overwogen. Bovendien verhoogt etofibraat ook de lithogeniteit van gal, daarom is er een verhoogd risico op ontwikkeling galstenen Etofibraat mag niet worden ingenomen in de aanwezigheid van lever, galblaas of nier ziekte. Ook gecontra-indiceerd zijn zwangerschap en borstvoeding.
