Hartneurose: beschrijving
Het is belangrijk op te merken dat hartneurose zich in de loop van de tijd kan ontwikkelen tot een daadwerkelijke hartziekte. Op dezelfde manier kan hartneurose echter ook een begeleidend symptoom van een lichamelijke ziekte zijn. Mensen die ooit een hartaanval hebben gehad, ontwikkelen bijvoorbeeld heel vaak hartneurose uit angst voor een nieuwe aanval.
Cardiale neurose: frequentie
Cardiale neurose: symptomen
Een belangrijk symptoom van hartneurose is enerzijds de angst voor hartziekten, die de getroffen persoon voortdurend vergezelt. Onder bepaalde omstandigheden kan deze angst zo sterk worden dat deze leidt tot paniekaanvallen en angst voor de dood.
Tijdens angsttoestanden versnelt de hartslag van de getroffen persoon en stijgt de bloeddruk. Dit kan gepaard gaan met hartkloppingen, hartpijn of hartkloppingen. Bovendien kunnen duizeligheid, kortademigheid, zweten en trillen optreden. Patiënten klagen meestal over verschillende symptomen die elkaar afwisselen.
Als deze symptomen uitsluitend optreden in de context van een angst- of paniekstoornis, is er geen sprake van hartneurose!
Sociale intrekking
Hartneurose is in de eerste plaats een psychologisch probleem, en daarom lijden patiënten ook mentaal. Het weegt zwaarder dan de meeste andere sensaties in het dagelijks leven. Getroffen personen lijden aan innerlijke rusteloosheid, leven in een constante beschermende houding en vertonen vaak depressieve symptomen. Ze kunnen ook proberen elke fysieke inspanning, opwinding of stress te vermijden, uit angst en overtuiging dat ze anders een hartaanval zullen krijgen.
Degenen die lijden aan een hartneurose voelen zich ondanks alle aandacht die zij krijgen meestal niet begrepen en zijn ervan overtuigd dat niemand, zelfs geen arts, hen kan helpen.
Als gevolg hiervan trekken veel patiënten zich vanzelf terug. Soms keren zelfs vrienden zich steeds meer van de getroffen persoon af uit hulpeloosheid en gebrek aan advies. De sociale eenzaamheid versterkt vervolgens de symptomen van hartneurose opnieuw.
Cardiale neurose: oorzaken en risicofactoren
Er zijn verschillende theorieën over waar te zoeken naar de oorzaken van hartneurose:
- Ziekten in de sociale omgeving: Wetenschappers gaan ervan uit dat het risico op hartneurose groter is als een naast familielid of goede vriend al last heeft gehad van hartneurose of daadwerkelijke hartklachten. De angstige benadering van het hart wordt dus geïllustreerd in de omgeving en overgenomen door de getroffenen.
- Conflicten en problemen: Onopgeloste problemen en conflicten in het dagelijks leven kunnen ook bijdragen aan de ontwikkeling van hartneurose. Ze beïnvloeden de hartfunctie op een normale manier: het hart klopt sneller. Deze reactie wordt vaak verkeerd geïnterpreteerd als een ernstige ziekte. De andere conflicten verdwijnen dan naar de achtergrond.
Hoe ontstaat hartneurose?
Bij hartneurose worden deze symptomen overschat. Als gevolg hiervan beginnen de getroffenen meer aandacht te besteden aan veranderingen in hun lichaam dan wie dan ook. Dit ontwikkelt zich tot een vicieuze cirkel van verkeerd geïnterpreteerde hartacties die niet langer alleen kunnen worden doorbroken.
Fysieke omstandigheden
Cardiale neurose: onderzoeken en diagnose
Fysiek onderzoek
Tijdens het lichamelijk onderzoek wordt meestal eerst een rust-ECG en een inspannings-ECG uitgevoerd. Deze onderzoeken zijn pijnloos voor patiënten. Met hun hulp wordt de hartactiviteit geregistreerd. Zo kunnen bijvoorbeeld hartritmestoornissen duidelijk worden gedetecteerd.
Er wordt ook een bloedtest uitgevoerd om hartneurose op te helderen.
Als de artsen bij al deze onderzoeken geen organische oorzaak voor de klachten vinden, wordt het vermoeden versterkt dat er sprake is van een psychologische oorzaak en dus van een onderliggende hartneurose. Een gedetailleerd gesprek met de patiënt levert beslissende aanwijzingen voor de diagnose. Meestal wordt hiervoor een psychiater of psycholoog geraadpleegd.
Eerste psychiatrisch consult
Typerend voor hartneurose is ook dat de getroffenen graag veel over zichzelf praten en gedetailleerd over hun klachten rapporteren. De symptomen beperken zich niet noodzakelijkerwijs tot het hart. Ook problemen met de spijsvertering, de maag of slaapstoornissen kunnen de getroffenen hinderen. Ook eerdere psychische klachten worden veelvuldig gemeld.
Moeilijkheden
Cardiale neurose kan een begeleidend symptoom zijn van een daadwerkelijke hartziekte. Op dezelfde manier kan zich echter ook bij patiënten die aanvankelijk geen organische symptomen hebben, een organische ziekte ontwikkelen als gevolg van hartneurose.
Cardiale neurose: behandeling
Omdat hartneurose psychologisch is, hoort de behandeling ervan thuis in de handen van een psychiater, een psychotherapeut of een arts in de psychosomatische geneeskunde en psychotherapie.
Verbetering van symptomen
Vervolgens zorgt de behandelend arts voor het verbeteren van de symptomen van hartneurose, zoals hartkloppingen. Dit omvat het aanleren van ontspanningstechnieken (zoals progressieve spierontspanning, autogene training), coping-strategieën en gunstig gedrag dat het individu kan gebruiken wanneer (vermeende) hartproblemen optreden.
Behandeling van onderliggende problemen
Afhankelijk van het probleem en de persoonlijkheid van de patiënt zijn er twee mogelijkheden: cognitieve gedragstherapie en psychodynamische therapieën, bijvoorbeeld psychoanalyse. Een mengvorm met elementen van beide is ook mogelijk.
Psychodynamische procedures zijn gebaseerd op de erkenning door de patiënt van de rol die zijn persoonlijke geschiedenis en belangrijke hechtingsfiguren spelen in de ontwikkeling van de hartneurose. Door dergelijke ervaringen te verwerken en psychologische stabiliteit en zelfvertrouwen te verwerven, kan hij de symptomen overwinnen.
Drugs therapie
Cardiale neurose: verloop van de ziekte en prognose
Net als bij de meeste andere ziekten geldt voor hartneurose hetzelfde: hoe eerder de ziekte wordt ontdekt, hoe groter de kans op herstel!
Hoe langer de symptomen van hartneurose aanhouden, hoe groter de kans dat ze chronisch worden. Dit maakt de therapie moeilijker. Chronische hartneurose ontstaat bij ongeveer de helft van alle patiënten.
Psychotherapeutische maatregelen kunnen nog steeds helpen, zelfs als iemand al jaren aan een hartneurose lijdt. Zelfs als de klachten daardoor niet helemaal verdwijnen, kan de getroffene in ieder geval strategieën ontwikkelen om met de functionele klachten om te gaan en weer meer in zijn of haar sterke punten te geloven. Dit kan de levenskwaliteit van patiënten met hartneurose aanzienlijk verbeteren.
