Classificatie door lokalisatie
De lagere been is een van de meest voorkomende lokalisaties van een compartimentsyndroom. Er zijn vier spierboxen in een vrij beperkte ruimte, die elk worden gescheiden door een dunne, minder flexibele laag bindweefsel (bindweefsel). Een zwelling in een van deze compartimenten leidt dus snel tot een verstoring van de bloed stroom en dus naar een compartimentsyndroom.
Er kan onderscheid worden gemaakt tussen een acuut voorval, bijvoorbeeld na een ongeval met een gesloten breuk, en een vrij langzaam optreden onder fysieke stress (chronisch compartimentsyndroom). De eerste vertegenwoordigt een chirurgische noodsituatie en moet onmiddellijk worden geopereerd, anders de been kan sterven en in het ergste geval kan het leven in gevaar zijn. Het chronisch compartimentsyndroom treft vooral atleten.
Door training (bijvoorbeeld jogging of voetballen) worden de spieren groter en zwellen ze op. Omdat de stijve fascia slechts in beperkte mate meegeeft aan deze volumetoename, pijn in de getroffen lager been kan optreden tijdens lichamelijke inspanning. Deze pijn zakt weer na het einde van de oefening en door te verheffen en af te koelen.
In compartimentsyndroom van het onderbeende voorste spierkwab wordt het vaakst aangetast (tibialis anterior). een zenuw (nervus peroneus) lopend er wordt vaak geperst, wat leidt tot een tijdelijke verlamming van de voethefferspieren. Dit staat bekend als het tibialis anterior-syndroom. Het compartimentsyndroom op de kuit is een van de compartimentsyndromen op de onderbeen.
Echter, terwijl de spieren van de voorkant van de onderbeen worden het vaakst getroffen, het compartimentsyndroom van de kuit komt minder vaak voor. De kuitspieren bestaan uit een oppervlakkig en een dieper compartiment, die elk van elkaar gescheiden zijn bindweefsel bindweefsel. Bij het compartimentsyndroom van de kuit kunnen beide spiercompartimenten of slechts één worden aangetast.
Omdat de kuitspieren dienen om de voet te laten zakken en het been stabiliteit te geven, veroorzaakt het compartimentsyndroom ernstig pijn, waardoor lopen en zelfs staan meestal onmogelijk is. Als een ongeval zwelling en spanning veroorzaakt pijn in de kuit, kan het in geval van nood nodig zijn om de betreffende loge te splitsen. Als er pijn in de kuiten is, die optreedt tijdens het lopen en weer verdwijnt in rust, kan de oorzaak ook een doorbloedingsstoornis zijn door arteriosclerose ("Raambekleding").
Bovendien, als er is pijn in de kuit, onder bepaalde omstandigheden trombose moet ook worden overwogen (sluiting van een ader een bloed stollen). Toenemend of langdurig pijn in de kuit moet daarom onmiddellijk worden opgehelderd door een arts. Op de voet een breuk van het bot (bijv. de hielbeen na een val van grote hoogte) kan leiden tot compartimentsyndroom.
De vele kleine spiergroepen aan de voet zijn onderverdeeld in negen compartimenten, die elk gescheiden zijn door strak bindweefsel (bindweefsel). In principe kan elk van de boxen worden beïnvloed door het compartimentsyndroom. Vaak worden er meerdere tegelijk getroffen.
Het gevolg van een onbehandeld compartimentsyndroom in de voet kan de dood van de aangedane persoon zijn voetspieren vanwege onvoldoende toevoer van zuurstof en voedingsstoffen via de bloed. Dit kan op zijn beurt resulteren in een verkeerde klauwpositie van de tenen, waardoor lopen moeilijk of in het ergste geval onmogelijk wordt. Om deze reden, als een bot breuk treedt op aan de voet met toenemende zwelling en pijn, moet een mogelijk compartimentsyndroom worden overwogen en moet een weefseldrukmeting worden uitgevoerd.
Indien nodig kan de druk worden ontlast en de voetspieren bespaard door een tijdige kleine operatie. Compartimentsyndroom van de dij is een ziekte die slechts zeer zelden voorkomt. Er zijn alleen individuele casusrapporten van patiënten bij wie het compartimentsyndroom is ontstaan als gevolg van ernstige ongevallen met bloeding in de dij.
In tegenstelling tot onderbeen, bijvoorbeeld de spierlussen in de dij zijn minder dicht omsloten door bindweefsel, waardoor zwelling van het weefsel eerder wordt verdragen en er minder kans op bloed is schepen of zenuwbanen zijn werpen. Als een patiënt desondanks verdacht wordt van een compartimentsyndroom in de dij, moet onmiddellijk een weefseldrukmeting worden uitgevoerd. Als het vermoeden gegrond is, moet mogelijk een spoedoperatie worden uitgevoerd om te splitsen en de druk op het bovenbeen te verlichten.
De onderarm wordt het vaakst aangetast bij het compartimentsyndroom van de 'bovenste extremiteit' (Schoudergordel, armen en handen). Hier drie spierboxen met veel verschillende spieren en pezen bevinden zich in een relatief kleine ruimte. In het bijzonder een onderarm breuk (ellepijp, straal of beide botten) kan leiden tot compartimentsyndroom in een of meer van deze boxen.
Net als bij de benen, manifesteert het syndroom zich door toenemende spanningspijn, glanzende en overbelaste huid en, indien nodig, verlamming en tintelingen van de hand door zenuwschade. Dit is een medisch noodgeval dat zo snel mogelijk moet worden behandeld door het getroffen compartiment operatief te splitsen om de druk te verlichten. Anders kunnen de afgeknepen spieren afsterven en bestaat het risico op verkeerde positionering of zelfs functieverlies van de hand.
Alle artikelen in deze serie:
