De term bloed volume verwijst naar het totale bloedvolume in het lichaam. Bloed volume bestaat uit het volume bloedplasma en het volume cellulaire bloedcomponenten.
Wat is bloedvolume?
De term bloed volume verwijst naar de totale hoeveelheid bloed in het lichaam. De totale hoeveelheid bloed in het lichaam wordt bloedvolume genoemd. Bloed kan in twee delen worden verdeeld. Ten eerste is er het plasmavolume. Het komt overeen met het bloedvolume zonder de bloedcellen. Ongeveer 55 procent van het bloed bestaat uit bloedplasma. 90 procent van het bloedplasma bestaat op zijn beurt uit water De overige 10 procent bestaat uit opgeloste stoffen. Belangrijke opgeloste stoffen zijn onder meer elektrolyten zoals natrium, chloride, kalium, calcium, magnesium, bicarbonaat en fosfaten. Plasma eiwitten zoals albumine, lipoproteïnen, immunoglobulinen en fibrinogeen zijn ook componenten van bloedplasma. Bloedplasma bevat ook hormonen en voedingsstoffen zoals glucose Evenzo worden afbraakproducten van metabolisme aangetroffen in bloedplasma. Waaronder pyruvaat, creatinine, urinezuur en melk geven Vijfenveertig procent van het bloedvolume bestaat uit corpusculaire componenten. Er kunnen drie celtypen worden onderscheiden onder de cellulaire componenten: rode bloedcellen (erytrocyten), witte bloedcellen (leukocyten) en bloedplaatjes (trombocyten). Verreweg het grootste deel, vier tot vijf miljoen cellen per µl bloed, zijn rode bloedcellen. De trombocyten vormen de tweede sterkste fractie met 150,000 tot 300,000 cellen. Daarentegen zijn er slechts 4000 tot 9000 leukocyten per µl. Het totale bloedvolume bij volwassenen is vier tot zes liter. Bij vrouwen kan 61 milliliter bloed per kilogram lichaamsgewicht worden verwacht. Voor mannen is dat gemiddeld 70 milliliter per kilogram lichaamsgewicht. Afhankelijk van het orgaan of compartiment kan het bloedvolume worden onderverdeeld in cerebrale, pulmonale, intrathoracale, extrathoracale, veneuze en arteriële. Het volume bloed dat de hart- pompt door het systemische circulatie per minuut heet hartminuutvolume.
Functie en doel
Het bloedvolume kan echter ook worden verdeeld op basis van functie-aspecten. Het centrale bloedvolume is dat deel van het bloedvolume dat zich in het gebied tussen de pulmonale klep en aortaklep van de hart- Het centrale bloedvolume is dus het bloedvolume van de linker atrium, rechter hartkamer en pulmonale circulatie Centraal bloedvolume is een kritische gemanipuleerde variabele van centrale veneuze druk. Centrale veneuze druk is de veneuze bloeddruk gemeten bij de centrale veneuze katheter Centraal bloedvolume dient ook als bloeddepot voor de linker hartkamer Wanneer er een discrepantie is tussen het pompvermogen van de twee ventrikels, kan het bloeddepot de uitwerpoutput van de linker hartkamer zodat de mismatch kan worden gecorrigeerd. Het circulerende bloedvolume is het bloedvolume dat op dit moment daadwerkelijk circuleert. Een deel van het bloedvolume bevindt zich in het lagedruksysteem en een ander wordt gebruikt als bloedreservoir. Het circulerende bloedvolume wordt voornamelijk gebruikt voor het transporteren van stoffen. Het bloed transporteert voedingsstoffen, vitaminen en zuurstof naar de lichaamscellen. Tegelijkertijd transporteert het schadelijke stoffen of metabolische afvalproducten van de cellen naar de uitscheidingsorganen. hormonen reizen ook van de plaats van productie naar de doelcellen via het circulerende bloedvolume. Het circulerende bloedvolume speelt ook een rol bij de afweer van het lichaam tegen infecties. Circulerend bloed draagt witte bloedcellen naar infectieplaatsen. Het perifere bloedvolume bevindt zich in de periferie van het lichaam. Vanwege de warmtecapaciteit is het perifere bloedvolume bijzonder belangrijk bij het handhaven van de lichaamstemperatuur. Een voldoende en constant bloedvolume speelt ook een belangrijke rol bij het op peil houden bloeddruk in de schepen Zonder constant bloedvolume kunnen organen en weefsels niet worden voorzien zuurstof of voedingsstoffen.
Ziekten en kwalen
Een afname van het bloedvolume wordt volumecontractie genoemd. Het bloedvolume kan afnemen als gevolg van uitdroging, wat uitdroging is. Uitdroging kan worden veroorzaakt door een onvoldoende vochtinname of door een pathologisch verhoogd vochtverlies. Ziekten van de nieren, hoog koorts, borstvoeding, diarree en braken kan leiden tot ernstig vochtverlies. Overmatige vermindering van het bloedvolume is merkbaar door dorst, droogheid van huid en slijmvliezen, en verminderde urineproductie. Laag bloeddruk is ook een kenmerkend symptoom van uitdroging Wanneer 12 tot 15 procent van het lichaamsvocht verloren gaat, hypovolemisch schokken treedt op. Hypovolemisch schokken kan andere oorzaken hebben. Er kan vloeistof verloren gaan door extensief brandwonden, bijvoorbeeld. Hemorragisch schokken is ook hypovolemische shock. Hemorragische shock wordt veroorzaakt door bloeding in het lichaam. Hemorragische shock treedt bijvoorbeeld vaak daarna op maagbloeding Traumatische hemorragische shock is een hemorragische shock die optreedt als gevolg van een traumatische gebeurtenis. De hoeveelheid circulerend bloedvolume neemt af als gevolg van ernstig vochtverlies. Een bloedverlies van één liter kan nog worden gecompenseerd. Arteriële bloeddruk blijft grotendeels normaal. Bij meer vochtverlies daalt de bloeddruk. In de beginfase van hypovolemische shock is de bloeddruk nog steeds normaal. De huid is koel, vochtig en bleek. In de tweede fase, de fase van beginnende decompensatie, daalt de systolische bloeddruk tot minder dan 100 mmHg. De halsaderen zijn ingeklapt, patiënten hebben ernstige dorst en de urineproductie is sterk verminderd. In de derde fase is de systolische bloeddruk lager dan 60 mmHg. De pols is nauwelijks voelbaar en ademhaling is ondiep. Patiënten raken bewusteloos. De nierfunctie faalt volledig. Hypovolemische shock vereist zo snel mogelijk een intensieve medische behandeling. Anders kan het fataal zijn.
