De phrenic zenuw is een gemengde zenuw die motorische innervatie biedt aan de diafragma De zenuw is dus betrokken bij de ademhaling. Volledige verlamming van de structuur is levensbedreigend.
Wat is de middenrifzenuw?
De plexus van zenuwen in de nek is getiteld door de technische term cervicale plexus. De zenuwstructuur bevat zowel motorische als sensorische takken. De motorische takken van de structuur bereiken de ventrale cervicale spieren, de infrahyale spieren en de diafragma. De phrenic zenuw is een van de takken van de cervicale plexus en komt voort uit de cervicale plexus. Het is een motorische perifere zenuw die vezels bevat spinal cord segmenten C3 en C4. Bovendien bevat de zenuw delen van spinal cord segment C5. Bij een vijfde van alle mensen komen naast de hoofdtak ook de zogenaamde accessoire phrenici voor in de cervicale regio. De hoofdtak van de phrenic zenuw innerveert het diafragma in het bijzonder en is daarom ook bekend als de middenrifzenuw. De zenuw is een gemengde zenuw die zowel motorvezels als gevoelige vezels bevat. Het diafragma is het enige gebied dat de zenuw van motorvezels voorziet. Het gevoelige toevoergebied van de zenuw omvat enkele interne organen.
Anatomie en structuur
De middenrifzenuw komt voort uit de cervicale plexus en passeert tussen de subclavia slagader en subclavia ader De zenuwbanen caudaal op de scalenus anterieure spier en reizen in het mediastinum aan de ventrale zijde van de longsteel tussen de riep parietalis en extern hartzakje naar het middenrif, waarvan de caudale en craniale zijden de zenuw bedekt met zijn takken. Aangekomen bij het diafragma, geeft de middenrifzenuw twee zijtakken af die bekend staan als de rami phrenicoabdominalis dexter en phrenicoabdominalis sinister, die het diafragma binnendringen. Bovendien innerveren de rami in de buikstreek de buikvlies pariëtale onder het middenrif. Vanaf hier doorkruist de ramus phrenicoabdominalis dexter het foramen venae cavae. De ramus phrenicoabdominalis sinister passeert spiervezels van het middenrif. De middenrifzenuw passeert dus in wezen de thoracale opening, de pleurale koepel, hartzakje, en het middenrif, met zijn takken die in de buik doordringen om de lever, alvleesklier en buikwand.
Functie en taken
De middenrifzenuw is een gemengde zenuw. Het heeft dus verschillende taken. Motorisch wordt uitsluitend het middenrif en dus de centrale ademhalingsspier geïnnerveerd. In deze context is de zenuw in wezen betrokken bij de ademhalingsbeweging. Het middenrif is onderhevig aan controle van het centrale zenuwstelsel door het ademhalingscentrum in de medulla oblongata en pons. De zenuwcel assemblages in deze hersenen gebieden besturen de motorische wortelcellen van de middenrifzenuw, die zich in het cervicale medulla bevinden. De middenrifzenuw is dus betrokken bij de onvrijwillige aansturing van het middenrif door het ademhalingscentrum en zorgt zo voor het automatisme van vitale ademhalingsbewegingen. Het diafragma heeft een koepelvorm. De samentrekking van het spierstelsel door de middenrifzenuw verloopt automatisch via het bijbehorende spinal cord segmenten. De afzonderlijke segmenten projecteren naar het ademhalingscentrum. Tijdens phrenicus-gemedieerde samentrekking van de middenrifspieren, wordt de borstholte groter. Door verklevingen van het diafragma en de riep parietalis leidt de spiercontractie ook tot een toename van long volume De resulterende onderdruk zorgt ervoor dat de persoon automatisch inademt. Bovendien speelt frenisch gemedieerde diafragmatische contractie een rol bij buikcompressie, zoals relevant is voor het geboorteproces. Naast deze functies heeft de middenrifzenuw ook taken op het gebied van sensorische innervatie. De gevoelige toevoergebieden van de zenuw zijn de riep parietalis in de vorm van de pars mediastinalis en diaphragmatica, de hartzakje en buikvlies, vooral dat van de lever of galblaas en de entree aan de maag De middenrifzenuw is aan beide zijden van het menselijk lichaam aanwezig en voert de bovengenoemde taken dus bilateraal uit.
Ziekten
Net als elke andere zenuw kan de middenrifzenuw worden aangetast door irritatie en verlamming. Verwarring van de zenuw kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van chirurgische opening van het hartzakje. Wanneer delen van de gevoelige aanvoergebieden geïrriteerd raken, is het resultaat pijn straalt vaak uit naar de rechterschouder. Dit fenomeen staat bekend als het Eiselsberg-fenomeen. Vaak treedt irritatie van de zenuw op in de loop van een gasvormig laparoscopie. Patiënten klagen over borst en schouder pijn daarna. Het gas oefent tijdens de procedure druk uit op het middenrifgebied en irriteert op deze manier de zenuw. pleuris in de zin van ontsteking van het borstvlies kan ook leiden tot zenuwirritatie en wordt in dit geval vaak geassocieerd met hik Veel ernstiger is de symptomatologie van verlamming van de middenrifzenuw. Bij zo'n verlamming wordt het middenrif aan één kant slap. De buikorganen worden niet langer door het middenrif naar beneden gedrukt en duwen naar boven wanneer ze slap worden. Het resultaat is een diafragmatische high, die meer of minder ernstig veroorzaakt ademhaling moeilijkheden. Eenzijdige hernia van het diafragma is niet levensbedreigend. Bilateraal falen van de middenrifzenuw kan fataal zijn. De middenrifzenuw wordt meestal niet beïnvloed door verschijnselen zoals paraplegie vanaf de vijfde halswervel Uitsluitend in geval van misvormingen tot op de derde plaats halswervel, massale en levensbedreigende verstoringen van long functie zijn te verwachten. Volledig verlies van de middenrifzenuw is meestal traumatisch. Neurologische aandoeningen zelden leiden om verlamming van de zenuw te voltooien. Een uitzondering is de ALS-ziekte, die geleidelijk de motorische hersenzenuwkernen aantast en leidt tot respiratoire spiercultuurfalen naarmate het vordert.
