De meeste mensen zijn zich er niet van bewust dat de jukbeen staat voor hen centraal. Samen met het jukbeenproces vormt het het wangprofiel en draagt zo in belangrijke mate bij aan ieders uiterlijk. Toch kent bijna iedereen het alleen in verband met het pijnlijke breuk van dit bot.
Wat is het jukbeen?
De juiste Latijnse naam voor de jukbeen is Os zygomaticum of Os jugale, in het Duits wordt het ook nog jukbeen en jukbeen genoemd. Het is een onderdeel van de gezichtsbehandeling schedel en is tweemaal aanwezig als gepaard bot. De oogkas (orbita) wordt er zijdelings door begrensd. De jukbeen ligt eronder en vormt het bovenste deel van de wang. Omdat het een enorme invloed heeft op het uiterlijk, wordt het vaak behandeld door: cosmetische chirurgie. Implantaten worden vaak gebruikt om het gewenste resultaat te bereiken. Verticaal ligt het Os zygomaticum tussen het frontale bot (Os frontale) en het maxillaire bot (Maxilla), horizontaal voor het slaapbeen (Os temporale). Via processen is een verbinding met deze aangrenzende structuren aanwezig. Het jukbeen is zowel bij de mens als bij zoogdieren aanwezig. Bij vogels is het echter versmolten met de Os quadrato jugale. Deze verbinding vormt een soort staaf door wiens stuwkracht de bovenkaak naar boven kan worden verplaatst.
Anatomie en structuur
Het jukbeen bestaat uit twee platen: de orbitale plaat (lamina orbitalis) en de buccale plaat (lamina malaris). Ze vormen het lichaam van het bot en bieden ruimte aan drie oppervlakken.
- Het orbitale oppervlak (facies orbitalis) is glad en maakt deel uit van de wand en vloer van de baan. In het midden bevindt zich een benige opening waardoor zenuwen overgaan in het jukbeen.
- Het wangoppervlak (facies malaris of facies lateralis) heeft een opening waardoor: zenuwen en schepen binnenkomen. Verder beginnen de grote en kleine jukbeenspieren erop. Het is het deel dat door de wang kan worden gevoeld.
- Het tijdelijke oppervlak (facies temporalis) is het binnenoppervlak van het os zygomaticum.
Daarnaast zijn er drie processen: het frontale wigvormige proces (Processus frontalis) vormt de laterale rand van de baan, het temporale proces (Processus temporalis) vormt samen met het jukbeenproces van het slaapbeen de jukbeenboog (Argus zygomaticus) . Het maxillaire proces (Processus maxillaris) vormt de ondergrens van de baan. Daar begint de levator labii superioris alaeque nasi-spier, die de neusvleugel en het bovenste lip. Aan de onderrand van de jukbeenboog begint de grote kauwspier (Musculus kauwspieren).
Taken en functie
Zoals eerder vermeld, is het os jugale van groot belang voor het uiterlijk van de wang en laterale inferieure temporale gebieden. Het is ook belangrijk voor de statica van de schedel, omdat het is verbonden met de aangrenzende structuren en een essentieel onderdeel van de baan vormt. Zo is de gehele hoofd is stabieler en het oog wordt beschermd. Voor voedselinname is ook het Os zygomaticum relevant. Bij het bijten wordt door de kiezen een soms sterke kauwdruk opgewekt, die door dit bot wordt opgenomen en afgevoerd. Sommige gezichtsspieren daarop voortkomen. Evenzo biedt het met zijn botopeningen: zenuwen en schepen de mogelijkheid van doorgang. Het jukbeen speelt een speciale rol bij de gezichtsdiagnose. Het vormt de breedste as in het gezicht en er wordt gezegd dat het correleert met individuele weerstand. In osteopathieAan de andere kant wordt aangenomen dat het onderste deel van de orbita gerelateerd is aan het kleinere bekken, en het os jugale zelf is gerelateerd aan het grotere bekken.
Klachten en ziekten
Vanwege de locatie is het jukbeen gevoelig voor verwonding. De meest voorkomende oorzaak is een stomp trauma, zoals vaak kan optreden tijdens het sporten, veroorzaakt door slagen of botsingen. Breuken hoeven niet altijd te voorkomen, ook blauwe plekken kunnen het gevolg zijn. In dit geval ernstig pijn en blauwe plekken ontstaan. Het getroffen gebied moet zo snel mogelijk voldoende worden gekoeld. Dit type blessure geneest na een goede week zonder gevolgen. In het geval van fracturen hangt de behandeling af van het al dan niet optreden van botverplaatsing. Als er geen is opgetreden, is conservatieve behandeling meestal voldoende. De spiertractie die op de gewonde delen inwerkt, zal er echter altijd voor zorgen dat de breuken verschuiven. Zo kan afvlakking of verhoging optreden en kunnen ook aangrenzende structuren worden aangetast, zoals de baan, waardoor het zicht mogelijk wordt belemmerd. Bloedingen kunnen optreden in de neus- en keelholten. In deze gevallen is een operatie nodig om de botten. Afhankelijk van de ernst van het letsel, plaatselijke verdoving of anesthesie wordt gebruikt. Het koelen van het gewonde gebied bevordert in dit geval ook de genezing. Het is niet ongebruikelijk dat stoten of slagen zenuwbeschadigingen veroorzaken die leiden tot sensorische stoornissen zoals gevoelloosheid of zelfs verlamming. In de meeste gevallen genezen fracturen echter goed, soms blijft er een kleine, nauwelijks merkbare afvlakking achter en treden er slechts zeer zelden infecties op na de operatie. Als zwelling van het os jugale echter optreedt zonder voorafgaande kracht, is dit vaak het gevolg van: zenuwpijn en ontsteking. Het is vaak trigeminus zenuwpijn, een zeer pijnlijke irritatie van de vijfde hersenzenuw. echter, de griep of koud kan ook zwelling in dit gebied veroorzaken. Overmatige secretie en congestie in de sinussen leidt tot verhoogde druk en de zichtbare gevolgen. In ieder geval wordt een bezoek aan de dokter sterk aanbevolen om de oorzaak juist op te helderen door: differentiële diagnoseen zo de juiste behandeling te starten.
