De tricepspeesreflex is een van de intrinsieke reflexen Wanneer de pees van de triceps-spier wordt geraakt, wordt een samentrekking van de spier geactiveerd. Een verzwakte reflex kan duiden op disfunctie in de C6- en C7-segmenten of op een verslechtering van de radiale zenuw.
Wat is de tricepspeesreflex?
Door het slaan van de pees van de triceps-spier (zie afbeelding) trekt de spier samen. De tricepspeesreflex wordt ook wel de TSR of zakmesreflex genoemd. Zoals de bicepspees reflex of de patellapeesreflex, het behoort tot het intrinsieke reflexen In intrinsiek reflexenbevinden zowel het ontvangende orgaan als het orgaan van succes zich in dezelfde spier. In het geval van de tricepspeesreflex is dit de triceps-spier. De triceps-spier wordt ook wel de driekoppige bovenarmspier, armstrekker of triceps genoemd. Het behoort tot de groep van de bovenarmspieren en vindt zijn oorsprong in de opperarmbeen en schouderblad. Samen met de anconeus-spier is de triceps verantwoordelijk voor het verlengen van de onderarm bij het ellebooggewricht. Bijgevolg triggert de tricepspeesreflex extensie in het ellebooggewricht.
Functie en taak
Reflextesten en dus de tricepspeesreflex vormen een integraal onderdeel van het klinisch onderzoek en in het bijzonder het neurologisch onderzoek. Het testen van de tricepspeesreflex kan worden uitgevoerd terwijl de patiënt zit of ligt. Terwijl de patiënt ligt, wordt de arm gebogen op de borst Als de patiënt zit, moet de onderzoeker de arm omhoog houden zodat deze in een hoek naar de schoudergewricht en gebogen bij het ellebooggewricht. De reflex wordt veroorzaakt door een korte en niet al te krachtige slag op de pees van de triceps brachii-spier. Dit ligt net boven het zogenaamde olecranon. Het olecranon is het uiteinde van de ellepijp dat naar de elleboog toe ligt. Een reflexhamer is geschikt voor de slag. De meeste hamers hebben twee rubberen inzetstukken van verschillende afmetingen op de hoofd Voor de tricepspeesreflex wordt de dikkere rubberen paal gebruikt. Reflextesten worden altijd aan beide kanten gedaan zodat de reflexrespons achteraf vergeleken kan worden. In de regel is de reflexrespons onderverdeeld in categorieën. Een reflex kan dus normaal, verzwakt, verminderd, verhoogd of afwezig zijn. Voor een nauwkeurigere classificatie zijn er twee klinische schaalsystemen: de MayoClinicScale (MCS) met negen niveaus en het National Institute of Neurological Disorders en Stroke schaal wordt echter zelden gebruikt in de dagelijkse praktijk en de klinische praktijk omdat de toewijzing van de individuele schaalwaarden varieert van examinator tot examinator, waardoor vergelijkbaarheid niet gegarandeerd is. Als de reflexrespons in eerste instantie erg zwak lijkt, kan een reflextapering worden uitgevoerd. Om dit te doen, klemt de patiënt zijn tanden stevig op elkaar of klemt zijn handen met een vuist. Als alternatief kan de Jendrassik-handgreep worden gebruikt. Om dit te doen, buigt de patiënt zijn armen voor zijn bovenlichaam en vouwt hij zijn handen. De onderzoeker vraagt de patiënt nu de handen zeer krachtig uit elkaar te trekken. Dit creëert een voorbelasting die de spiervezels van de spierspoeltjes gevoelig maakt stretching De reflex is dan het gevolg van een onvrijwillige reactie op het plotselinge stretching van de spierspillen veroorzaakt door de slag met de reflexhamer. Een samentrekking van de spier wordt dan geïnitieerd via een monosynaptische reflexboog. De tricepspeesreflex wordt gemedieerd door motorneuronen uit de segmenten C6 en C7 en door de radiale zenuw.
Ziekten en klachten
Dienovereenkomstig, als de tricepspeesreflex verzwakt of opgeheven is, kan een aandoening in de segmenten C6 en C7 of een laesie van de radiale zenuw wordt vermoed. De meest voorkomende oorzaak van schade aan de zenuwwortels in dit gebied is een herniated disc in de cervicale wervelkolom (C-wervelkolom). In het geval van een herniated disc, de geleiachtige kern van de schijf steekt uit en drukt op de zenuwen vanaf de spinal cord Deze worden ook wel spinale genoemd zenuwen. De zenuwen kan ook worden beïnvloed door een uitpuilende schijf. Een uitpuilende schijf (uitsteeksel) is de voorloper van het werkelijke herniated disc (verzakking). Een hernia manifesteert zich voornamelijk door acuut pijn. De pijn heeft een stekend karakter en kan uitstralen. In het geval van een hernia in de C6- en C7-regio, de pijn straalt typisch uit in de arm. Vaak zijn er bijkomende sensorische stoornissen zoals gevoelloosheid of tintelingen. Spierverzwakking is ook mogelijk. Symptomen worden verergerd door hoesten en niezen. Een laesie van de radiale zenuw heeft ook invloed op de tricepspeesreflex. De radiale zenuw is een van de zenuwen van de brachiale plexus Het innervert onder andere de spier van de triceps brachii. Een verzwakte of opgeheven tricepspeesreflex treedt voornamelijk op bij verlamming van de bovenste radialis. Dit wordt gedefinieerd als schade aan de radiale zenuw in het okselgebied. Dit wordt vaak veroorzaakt door onderarm krukken Het wordt daarom ook wel krukverlamming genoemd. Een gipsverband of trauma, zoals een breuk van de humerus hoofd, kan ook verlamming van de bovenste radiale zenuw veroorzaken. De verlamming van de triceps-spier voorkomt de onderarm van wordt verlengd. De tricepspeesreflex is dus afwezig of verzwakt. EEN hand laten vallen en neergeslagen vingers kunnen ook worden gezien. Dit betekent dat vinger gewrichten en polsen kunnen ook niet meer gestrekt worden. Met behulp van de tricepspeesreflex kan krukverlamming worden onderscheiden van parkbankverlamming. Bij de zogenaamde parkbankverlamming is een verlamming van de middenradialis aanwezig. Dit wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan druk. Zo kan de radiale zenuw beschadigd raken als de arm lange tijd op een harde ondergrond rust of als een gipsverband niet goed past. Schade kan ook optreden na breuken van de opperarmbeen In tegenstelling tot krukverlamming, heeft parker's bench-verlamming geen invloed op de tricepspeesreflex omdat de zenuwvezels voor de triceps-spier loskomen boven de laesieplaats.
