De groep taxanen omvat de actieve ingrediënten paclitaxel, docetaxel en cabazitaxel Hun werking is te wijten aan de verstoring van de celdeling (mitose), die de geneeskunde gebruikt om verschillende kankers te behandelen.
Wat zijn taxanen?
Taxanen vormen een groep agentia die tot het cytostaticum behoren drugs en staan ook bekend als taxoïden. Ze worden gebruikt bij de behandeling van verschillende soorten kanker, waar ze dienen als chemotherapeutische middelen. In deze context zijn ze vaak te vinden in combinaties met andere actieve ingrediënten. Het taxaan dat voor het eerst werd ontdekt was paclitaxel In 1962 haalden artsen het voor het eerst uit de schors van de taxusboom uit de Stille Oceaan en in latere studies stelden ze het effect ervan vast op kanker cellen. In 1993 paclitaxel kreeg in Duitsland goedkeuring als geneesmiddel om te behandelen eierstokkanker. Docetaxel, dat later werd ontwikkeld, is een derivaat van paclitaxel en is ook een taxaan. De farmaceutische productie is gebaseerd op een stof die is afgeleid van de Europese taxusboom, die wordt aangetroffen in de schors. Omdat de boom sneller groeit dan de Pacific taxus, biedt deze productie praktische voordelen. Verbeterde actieve ingrediënten in de vorm van taxanen van de tweede generatie zijn nog niet goedgekeurd, maar in ontwikkeling.
Farmacologische werking
De exacte werkingsmechanisme van taxanen kan enigszins variëren, afhankelijk van de agent. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat ze het natuurlijke proces van celdeling remmen. Het proces, bekend als mitose, is net zo relevant voor gezonde cellen als voor kanker cellen. Bij tumoren leidt de verhoogde vorming van nieuwe cellen echter tot de ontwikkeling van de zweer Tijdens de eerste fase van mitose, profase, dupliceert de centriole en migreert één van elk naar één pool van de cel. Van daaruit vormt het celorganel de spoelvezels, die zijn samengesteld uit microtubuli en het spoelapparaat vormen. Bij ongestoorde mitose hechten de spilvezels zich aan de chromosomen in metafase en scheid ze centraal in twee delen tijdens anafase, waardoor elk van de twee helften van de cel een chromatide krijgt. Het spilapparaat lost weer op in de laatste telofase en de cel deelt zich uiteindelijk. Taxanen interfereren met mitose door de afbraak van het spilapparaat in telofase te voorkomen. Om deze reden worden taxanen ook als spilvergiften beschouwd. De cel is vervolgens niet meer in staat om te dupliceren en het lichaam initieert in plaats daarvan geprogrammeerde celdood. Dit proces staat ook bekend als apoptose en leidt tot de vernietiging van de cel. Omdat tumorcellen een bijzonder hoge delingssnelheid hebben, treft het effect van taxanen hen harder dan gezonde cellen, waarvan de meeste zich langzamer voortplanten.
Medische toepassing en gebruik
Taxanen worden gebruikt bij kanker therapie Omdat ze een groep werkzame stoffen vertegenwoordigen, hangt de indicatie voor een taxaan niet alleen af van het type stof, maar ook van de bereiding van het betreffende medicijn. Bovendien is het gebruik afhankelijk van individuele factoren en kan alleen per geval worden bepaald. Combinaties met andere cytostatica en drugs uit andere medicijngroepen komen na zorgvuldigheid ook veel voor in de praktijk coördinatie Paclitaxel wordt gebruikt voor bronchiaal carcinoom van de long en borstcarcinoom van de borst. Borstkanker vertegenwoordigt de meest voorkomende kanker bij vrouwen. Bovendien wordt paclitaxel gebruikt als onderdeel van chemotherapie For eierstokkanker bij vrouwen of prostaat kanker bij mannen. Bovendien gebruikt de geneeskunde soms het taxaan paclitaxel voor medicijnafgevende stents. Dit zijn stents die zijn gecoat met een farmacologische substantie en die hun medicijn gedurende meerdere weken afgeven. Cabazitaxel is primair geïndiceerd voor mHRPC. De afkorting staat voor 'metastatisch hormoon refractair' prostaat kanker ”en verwijst naar een ernstiger verloop van de kanker waarbij de tumor zich uitbreidt. Cabazitaxel wordt gebruikt na een eerdere behandeling met docetaxel De geneeskunde gebruikt het in combinatie met prednison or prednisolon. Prednison en prednisolon behoren tot de groep van glucocorticoïden en hebben over het algemeen een anti-allergisch en ontstekingsremmend effect. In aanvulling op prostaat carcinoom, ovarium-, borst-, maag- en niet-kleincellig bronchiaal carcinoom zijn ook mogelijke redenen om docetaxel te gebruiken.
Risico's en bijwerkingen
Risico's en bijwerkingen van taxanen verschillen afhankelijk van het specifieke middel en preparaat. De stoffen hebben echter gemeen dat ze voornamelijk inwerken op cellen die zich snel delen. Allergische en overgevoelige reacties zijn mogelijk met alle taxanen. De respectieve contra-indicaties die van toepassing zijn op een bepaald preparaat, moeten ook in acht worden genomen. Over het algemeen kunnen taxanen invloed hebben op bloed cellen en verlaag het aantal bloedplaatjes (trombocytopenie), verlaag het aantal neutrofielen granulocyten (neutropenie), of afnemen hemoglobine concentratie (bloedarmoede Vaak voorkomende bijwerkingen van het taxaan paclitaxel zijn onder meer haaruitval (alopecia) en gastro-intestinale symptomen zoals diarree, misselijkheid en braken Neuropathie en spieren pijn (myalgie) zijn andere mogelijke bijwerkingen. Het gebruik van docetaxel wordt ook in verband gebracht met neuropathie. Lever disfunctie is ook mogelijk. Bekende bijwerkingen van cabazitaxel zijn onder meer een vermindering van leukocyten (leukocytopenie) naast de bovengenoemde bloed tel afwijkingen, die ook bij de andere twee taxanen kunnen voorkomen. Diarree, constipatie, braken, gebrek aan eetlust, en smaak storingen kunnen zich ook manifesteren. Mogelijke bijwerkingen van cabazitaxel zijn ook: hartritmestoornissen, algemene pijntjes en gewrichtspijn, koorts en 피로.
