Introductie
Ieder kind weet dat al vitaminen moeten belangrijke componenten van voedsel zijn en goed zijn voor het lichaam. Hetzelfde moet dan toch ook gelden voor de Vitamine D. ? Of is teveel van de werkelijk noodzakelijke stof mogelijk?
De dagelijkse dosis aanbevolen door artsen en voedingsverenigingen is 20ug (20 miljoenste van een gram) voor alle mensen. De richtwaarden voor zuigelingen in hun eerste levensjaar zijn beperkt tot 10 ug per dag, afhankelijk van hun jonge leeftijd. Normaal gesproken produceert elk gezond lichaam ongeveer 80-90% van de vitamine D het heeft in de huid zelf nodig onder zonlicht.
Slechts een klein deel van de dagelijkse behoefte wordt via de voeding opgenomen. Vette vissoorten en kabeljauw lever olie speelt hierin een hoofdrol, terwijl sommige andere voedingsmiddelen een ondergeschikte rol spelen. Omdat veel mensen door veranderde levensstijlen nu minder aan de zon worden blootgesteld, spreken sommigen van sociaal vitamine D tekort en speciaal dieet supplementen (bw.
Vigantoletten) zijn booming; veel volksgezondheid-bewuste mensen nemen deze gewillig, veel artsen schrijven ze graag voor. In de meeste gevallen kan dit als positief worden gezien, maar niet in alle gevallen: ook hier, zoals zo vaak: de dosis maakt het gif. Zelfs vitale zaken als vitamine D kunnen onder bepaalde omstandigheden negatieve bijwerkingen veroorzaken. Vooral met een aantal specifieke vitaminen, namelijk de in vet oplosbare, kan men zelfs vergiftigd worden. Maar hoe herken je een overdosis vitamine D en hoe moet je dan handelen?
Oorzaken
Vitamine D hoort erbij vitaminen E, K en A (let op: E-De-KA) aan de in vet oplosbare vitamines. In tegenstelling tot de andere, die in water oplosbaar zijn, hebben deze een vetbevattende drager nodig om te worden opgenomen. In het lichaam worden ze dan aan bepaalde transportmoleculen gebonden om dat te kunnen drijven vrij in de bloed.
Ze kunnen echter ook in het vetweefsel en hopen zich daar op, zodat de hoeveelheid in het lichaam constant toeneemt. In water oplosbare vitamines worden, als ze in grotere hoeveelheden aanwezig zijn dan nodig, via de nieren in de urine afgegeven en op deze manier uitgescheiden (opgelost in water). In het geval van vetoplosbare vitamines is dit alleen mogelijk na het doorlopen van een aantal afbraakstappen, die veel specifieker zijn.
Een aparte enzymgroep is verantwoordelijk voor de afbraak van vitamine D, die de overtollige vitamine D omzet zodat deze met de gal. Over het algemeen is deze afbraak echter helemaal niet nodig, aangezien het merendeel van de benodigde vitamine D door het lichaam zelf wordt aangemaakt. Deze productie wordt naar behoefte gereguleerd en verhoogd of geremd.
Onaangename symptomen die verband houden met vitamine D komen in bijna alle gevallen alleen voor als voedingssupplementen onjuist worden gebruikt, bijvoorbeeld als er te veel wordt ingenomen. De symptomen van een overdosis vitamine D omvatten veel nogal niet-specifieke dingen, maar als ze in hun geheel worden ingenomen, kunnen ze de doorslaggevende aanwijzing geven. Deze omvatten verlies van eetlust en gewichtsverlies, braken, constipatie, buikkrampen, hoge bloeddruk, psychose, maar ook spieren en pezen pijn en hoofdpijn.
Daarnaast, hartritmestoornissen kan bij sommige patiënten voorkomen. Omdat vitamine D de opname van verhoogt calcium in de darm en trekt bovendien calcium uit de botten, verschijnt er onvermijdelijk te veel calcium in de bloed. Men spreekt van hypercalciëmie.
Het blijft dus slechts een kwestie van de tijd totdat er ook in de urine een grote hoeveelheid van calcium verschijnt, aangezien het organisme nu wordt getracht het overschot aan calcium uit te scheiden. Getroffen personen vertonen gewoonlijk ook hypercalciurie (verhoogd urineverlies calcium niveau). Beide aandoeningen veroorzaken gedurende een lange periode ernstige problemen: opvallend nier er treedt schade op die gepaard gaat met een verhoogd gevoel van dorst en veel drinken (polydipsie) en frequent urineren (polyurie).
Bovendien worden in bijna alle gevallen kalkaanslag aangetroffen gewrichtenzachte weefsels en spieren, die het bovengenoemde veroorzaken pijn. Een langdurige overdosis vitamine D kan ook leiden tot osteoporose van de botten. Overdoseringen van vitamine D bij kinderen vertonen gewoonlijk vergelijkbare symptomen als die bij volwassenen.
Daarnaast komen groeistoornissen en een permanente stijging van de lichaamstemperatuur echter vaak voor. Een permanente en / of zeer ernstige overdosis vitamine D kan de dood tot gevolg hebben. Zowel de overdosis als het gebrek aan vitamine D kan leiden tot diarree.
Onder bepaalde omstandigheden kan tussenkomst van de arts nodig zijn. Haaruitval zelf wordt altijd eerst waargenomen als een symptoom van het lichaam, wat aangeeft dat er iets mis is. De oorzaak van dit symptoom kan te wijten zijn aan veel verschillende ziekten. Niet elk type haaruitval is noodzakelijkerwijs gerelateerd aan vitamine D en zelfs een overdosis ervan.
Integendeel, haaruitval - als het verband houdt met vitamine D - is meer een teken van een vitamine D-deficiëntie! Te weinig vitamine D leidt niet alleen tot een afname van botdichtheid met als gevolg een verhoogd risico op breuk (osteoporose), maar ook tot het verkorten of uitstellen van de haargroeifasen. Het resultaat is een sneller verlies van haar, wat zelfs tot kale plekken kan leiden.
De vitamine D als een belangrijke en elementaire voedingscomponent en endogeen product is belangrijk voor vele functies van het menselijk organisme zoals botvorming. Een natuurlijke aanvoer via de voeding en de eigen productie van het lichaam vertonen doorgaans geen bijwerkingen. Als er al voldoende hoeveelheid beschikbaar is, stopt het lichaam automatisch de eigen productie zodat er geen overdosering kan optreden. Onaangename bijwerkingen (zoals beschreven onder symptomen, zie hierboven) worden vrijwel uitsluitend veroorzaakt door voeding supplementen met veel hogere doses dan die in natuurlijk voorkomende voedingsmiddelen.
