Oorsprong
A kalium tekort kan worden veroorzaakt door een verlies van kalium via de nier in de urine is de meest voorkomende reden voor een kaliumgebrek. Dit kan verschillende oorzaken hebben. In de meeste gevallen zijn bepaalde drainagemiddelen (diuretica) zijn doorslaggevend, vooral de vaak voorgeschreven lisdiuretica (bijv
furosemide, torasemide) en de groep van thiaziden (bijv. hydrochloorthiazide / HCT). Het lichaam scheidt minder waterbinding af natrium vanwege de door het geneesmiddel veroorzaakte hoge vloeistofverliezen, maar in ruil daarvoor meer afscheidt kalium. Kalium verliezen treden ook op bij het gebruik van hoge doses penicillines als gevolg van vergelijkbare mechanismen.
Sommige hormonale onevenwichtigheden veroorzaken ook kaliumverlies via de nieren. Het zogenaamde hyperaldosteronisme wordt gekenmerkt door te hoge concentraties van het hormoon aldosteron in de bloed. Aldosteron remt de uitscheiding van natrium in de nier in het geval van een hoge vochtuitscheiding en wordt kalium uitgescheiden als tegenwicht.
Een toegenomen bloed niveau leidt daarom tot kaliumverlies. Het kan worden veroorzaakt door een goedaardige aldosteronproductie bijnier tumor of een vergroting van de bijnier (Conn-syndroom). Een plotselinge aanval van hoge bloeddruk, de verplaatsing van een nier slagader en frequent braken or diarree veroorzaken ook een pathologische toename van aldosteron.
In Syndroom van Cushing het cortisolniveau in de bloed is verheven. Cortisol heeft normaal gesproken geen invloed op de elektrolyt evenwicht. Wanneer de bloedconcentraties echter te hoog zijn, neemt het de functie van aldosteron over, die qua structuur sterk op elkaar lijkt.
Dit werkingsmechanisme is ook mogelijk met medicamenteuze behandeling cortisone preparaten (= geïnactiveerd cortisol) en andere glucocorticoïden. Het risico van een kaliumgebrek is bijzonder hoog wanneer het samen wordt ingenomen met diuretica. Drop veroorzaakt op vergelijkbare wijze ook een hogere kaliumuitscheiding.
- Een verlies van kalium,
- Een verstoring van de herverdeling tussen bloed en celinterieurs,
- Er wordt een te lage kaliumopname veroorzaakt.
Bovendien beïnvloeden bepaalde voedingstoestanden van het lichaam het kalium evenwicht van de nier. Veel voorkomend braken, slecht gecontroleerd suikerziekte met overtollige suiker, langdurige uithongering of eiwitarme voeding en bepaalde diëten (bijv.B Alkaline dieet) bovendien de ontwikkeling van een kaliumgebrek.
Er zijn ook genetische ziekten zoals het Bartter-syndroom en het Gittelman-syndroom, die een kaliumtekort veroorzaken vanwege hun effect op de nieren. Kaliumverlies buiten de nieren wordt meestal veroorzaakt in de darm door regelmatig diarree of inslikken (misbruik) van laxeermiddelen. Kalium wordt op dezelfde manier uitgescheiden als in de nieren.
Een kaliumtekort kan ook optreden bij coeliakie. Kaliumverlies via de huid kan in grote mate optreden bij ernstige brandwonden, in milde vorm bij zweten bij hoge temperaturen en inspanning. Af en toe is een verstoring van de verdeling van kalium tussen het bloed en het celinterieur ook de oorzaak van een kaliumtekort.
Als het kalium in de cellen wordt geperst, wordt de concentratie in het bloed vervolgens verlaagd. Dit is het geval wanneer de pH-waarde van het bloed sterk stijgt (hyperventilatie, braken), wanneer insuline concentraties in het bloed zijn hoog (door insulinetoediening of acute hyperglykemie) of wanneer er sprake is van een hoge stressconcentratie hormonen (adrenaline) in het bloed. Dit laatste kan worden veroorzaakt door een bijnier tumor (feochromocytoom) of door toediening als medicijn bij een trage hartslag.
Beta-agonisten (astma-therapie) en cafeïne veroorzaken ook een herverdeling in de cellen. Ten slotte kan een verminderde inname van kalium ook de trigger zijn. Gezien de grote hoeveelheden kalium die in de cellen worden opgeslagen, duurt het lang voordat de concentratie in het bloed verandert. Bovendien kan de nier de kaliumuitscheiding aanzienlijk verminderen bij afwezigheid van voedsel. Bijgevolg kunnen alleen ernstige eetstoornissen (bijv anorexia) of alcoholmisbruik kan een kaliumtekort veroorzaken door een verminderde inname.
