Nefazodon: effecten, gebruik en risico's

Nefazodon is een farmacologisch middel dat wordt gebruikt bij de behandeling van Depressie​ De stof behoort tot de groep van de zogenaamde dual-serotonerge antidepressiva​ Nefazodon is een fenylpiperazinederivaat en vertoont qua structuur en, tot op zekere hoogte, zijn werking overeenkomsten met de antidepressivum Trazodon, die eerder werd ontdekt.

Wat is nefazodon?

Nefazodon is een farmacologisch middel dat wordt gebruikt bij de behandeling van Depressie​ Nefazodon is een actief ingrediënt dat behoort tot de groep van serotonine-noradrenaline heropnameremmers. Dit maakt het een van de antidepressiva​ Vanwege ernstig lever-giftige bijwerkingen, nefazodon wordt tegenwoordig niet meer op de markt gebracht. Eerder was het medicijn vanaf 1997 in Duitsland verkrijgbaar onder de handelsnaam Nefadar. Verschillende gevallen van ernstige lever mislukking resulteerde in het terugtrekken van het geneesmiddel nefazodon van de markt in Duitsland in 2003. In principe is het farmacologische gebruik van de stof nefazodon als nefazodonhydrochloride. Dit is een kristallijn poeder van witte kleur, die een lage oplosbaarheid in heeft water​ Nefazodon is een derivaat van triazol en fenylpiperazine. Het heeft ook structurele overeenkomsten met de stof Trazodon.

Farmacologische werking

Nefazodon is een antidepressivum wiens exacte werkingsmechanisme is niet volledig opgehelderd. In ieder geval is de interactie met zogenaamde serotoninerge mechanismen relevant. Dit komt omdat nefazodon een tweevoudig effect heeft op serotoninerge neurotransmissies. Enerzijds vermindert de stof specifieke postsynaptische receptoren waarvoor ze zijn ontworpen serotonine​ Aan de andere kant stopt nefazodon gedeeltelijk de presynaptische opname van de stof. Bepaalde actieve metabolieten interfereren ook met serotonine receptoren. Ook relevant voor het effect is dat nefazodon geen noemenswaardige affiniteit heeft voor dopaminerge, histaminerge en cholinerge receptoren. Naast serotonine remt nefazodon ook de neuronale heropname van de neurotransmitter noradrenaline​ Bovendien heeft het medicijn nefazodon hepatotoxische kenmerken, en daarom heeft het tot ernstige bijwerkingen geleid lever ziekte in sommige gevallen. De werking op de serotoninereceptor is voornamelijk antagonistisch. Dus de concentratie van monoamine stijgt. De concentratie van serotonine neemt alleen weer toe als de verantwoordelijke serotoninetransporteur wordt beperkt. Dit is verantwoordelijk voor het krijgen van de monoamine uit de synaptische spleet nog een keer. Nefazodon oefent daarbij zijn werking uit als een remmer van serotonine en zijn heropname. Bovendien remt nefazodon bepaalde zwakke punten enzymen, daarom heeft het minder ongewenste bijwerkingen dan vergelijkbare drugs in dezelfde categorie, zoals paroxetine en fluoxetine​ Het medicijn nefazodon wordt volledig gastro-intestinaal en in relatief korte tijd geabsorbeerd. Maximale concentraties in bloed plasma ontstaat ongeveer twee uur na inname. Omdat de presystemische metabolimus erg sterk is, is de biobeschikbaarheid van de farmaceutische stof is slechts ongeveer 20 procent. Het is daarom aan te raden om het medicijn samen met een maaltijd in te nemen, omdat onder deze omstandigheden de zogenaamde systemische beschikbaarheid met wel 18 procent kan toenemen. Het medicijn nefazodon wordt in de lever gemetaboliseerd met behulp van het cytochroom CYP3A4. Tegelijkertijd is dit een stof die het cytochroom sterk beïnvloedt. De drie actieve metabolieten zijn de stoffen metachloorfenylpiperazine, hydroxynefazodon en triazoldion. Hydroxynefazodon is echter van bijzonder klinisch belang. Deze stof kan hoge concentraties bereiken en heeft gelijkenissen met nefazodon.

Medische toepassing en gebruik

Het medicijn nefazodon wordt gebruikt voor een aantal psychische aandoeningen. In de eerste plaats is het een medicijn dat wordt gebruikt bij de behandeling van Depressie​ Daarnaast wordt nefazodon ook voorgeschreven voor bijvoorbeeld obsessief-compulsieve stoornis, borderline-syndroom or paniekaanvallen​ Het medicijn wordt meestal oraal ingenomen. De biobeschikbaarheid van de stof is ongeveer 20 procent. Het actieve ingrediënt bindt zich volledig aan plasma eiwitten in de bloedNefazodon wordt voornamelijk in de urine en minimaal in de ontlasting uitgescheiden. Als het dosis van hydroxynefazodon slechts in geringe mate verhoogd, onevenredig verhoogde concentraties in plasma zijn het gevolg. In principe is de plasmahalfwaardetijd van de twee stoffen ongeveer twee uur en, na herintroductie, drie en een half uur. Bij mensen ouder dan 65 jaar en bij mensen met een verminderde leverfunctie zijn de plasmaspiegels significant hoger dan bij jonge patiënten zonder volksgezondheid bijzondere waardeverminderingen.

Risico's en bijwerkingen

Een aantal verschillende nadelige bijwerkingen zijn mogelijk tijdens het gebruik van nefazodon. Deze zijn mede afhankelijk van de dosis​ Bijvoorbeeld slaperigheid, duizeligheid, misselijkheid, en droog mond komen soms voor. Bovendien zijn visuele stoornissen zoals wazig zien mogelijk. In sommige gevallen nemen de symptomen geleidelijk iets af naarmate de behandeling langer duurt. Minder vaak voorkomende bijwerkingen zijn ontwenningsverschijnselen, haaruitval en hypoglycemie​ Bovendien is seksuele disfunctie mogelijk. In geïsoleerde gevallen is een ernstige leverfunctiestoornis waargenomen die weken of maanden daarna kan aanhouden therapie​ Als nefazodon samen wordt ingenomen met MAO-remmerslijden getroffen patiënten soms aan zelfmoordgedachten.