Craniale zenuwen: structuur, functie en ziekten

schedel- zenuwen komen rechtstreeks voort uit de hersenen​ Hiervan bevinden de meeste zich in de hersenen stam. Het werk van de schedel zenuwen is om het centrum van de zenuwstelsel in de hoofd, nek en kofferbak.

Wat zijn hersenzenuwen?

Door beide helften van het lichaam lopen twaalf schedel zenuwen , die een specifieke functie vervullen. Elke zenuw krijgt een nummer toegewezen volgens het Romeinse cijfersysteem. Elf van de twaalf zenuwen delen het gemeenschappelijke kenmerk dat ze voortkomen uit de hersenen of laat het helemaal niet liggen. De accessoriuszenuw (XI) is een uitzondering. Het komt voort uit de spinal cord, maar wordt nog steeds geclassificeerd als een hersenzenuw. In termen van expressie zijn hersenzenuwen vergelijkbaar met perifere zenuwen. Perifere zenuwen zijn verantwoordelijk voor de bevoorrading van het lichaam. Afwijkingen treden op bij de eerste twee hersenzenuwen, de reukzenuw (I) en de optische zenuw (II). Het zijn directe projecties van de grote hersenen​ Hersenzenuwen hebben ook de eigenschap dat ze gepaard gaan. Ze kunnen somatomotorische en autonome vezels bevatten en dus een ander scala aan taken bestrijken. Somatomotorische vezels maken bewuste vrijwillige bewegingen mogelijk. Daarentegen zijn vegetatieve vezels nodig voor onbewuste automatische reacties.

Anatomie en structuur

In anatomische structuur bestaat een hersenzenuw uit een bundel zenuwvezels. Dit wordt omhuld door bindweefsel en beschermd tegen de krachten van de omgeving. Het doel van zenuwen is om impulsen over grotere afstanden over te brengen. Langs een zenuwvezels, informatie wordt verzonden van zenuwcel naar zenuwcel. EEN zenuwcel bestaat op zijn beurt uit een dendriet, die is ontworpen om via een vertakkingssysteem prikkels uit de omgeving op te pikken. De opgenomen signalen worden verzonden naar het cellichaam en de axon heuveltje dat er bovenop ligt. Als een voldoende intensiteit wordt bereikt, kan de informatieoverdracht worden voortgezet. Hiervoor worden de signalen langs de axon als elektrische impulsen. Eindelijk bereikt het signaal een synaps. Hier informatieoverdracht naar de volgende zenuwcel vindt plaats. Dit proces wordt herhaald tot het einde van de zenuwvezels is bereikt. Dan hebben de hersenzenuwen hun bestemming bereikt of vertakken ze zich in perifere zenuwen. Over het geheel genomen vormen de hersenzenuwen een belangrijk onderdeel van de centrale zenuwstelsel.

Functie en taken

Elke hersenzenuw voert een aparte taak uit. De eerste, de reukzenuw (I) genoemd, heeft bijvoorbeeld de functie om mogelijke reuksensaties over te brengen via de neus-​ Daarom wordt het ook de reukzenuw genoemd. Dankzij de optische zenuw (II), visie is mogelijk met de ogen. De optische zenuw verzendt de opgenomen beelden naar de hersenen. In zijn functie wordt de oogzenuw aangevuld door de oculomotorische zenuw (III), de trochleaire zenuw (IV) en de nervus abducens (VI). De drie zenuwen zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van oogbewegingen en het controleren van de oogspieren. De trigeminuszenuw (V) speelt ook een belangrijke rol. De belangrijkste functie is om stimuli over te brengen van de hoofd gebied naar de hersenen. Bovendien is het verantwoordelijk voor het beheersen van de kauwspieren. Het bestaat uit drie krachtige zenuwtakken en wordt daarom de tripletzenuw genoemd. De gezichtszenuw (VII) is verantwoordelijk voor het coördineren van gezichtsuitdrukkingen. Bovendien maakt het de perceptie van smaken mogelijk. We zijn het gehoor verschuldigd en evenwicht naar de nervus vestibulocochlearis (VIII). Het loopt tussen het binnenoor en de hersenen. Keelspieren worden aangestuurd door de glossofaryngeale zenuw (IX). Bovendien is het verantwoordelijk voor de slikreflex. De nervus vagus (X) regelt de hart- tarief en levert de strottehoofd​ Het ondersteunt ook de afscheiding van maagzuur. De spieren van de nek en keel worden gecontroleerd door de accessorius zenuw (XI). Ten slotte, veel van de tong musculatuur is toegankelijk via de hypoglossale zenuw (XII). Onder andere het uitsteken van de tong en slikken behoren tot de belangrijkste taken.

Ziekten

Ziekten van de hersenzenuwen kunnen worden toegeschreven aan verschillende storingen en beperkingen van de zenuwstelsel​ Afhankelijk van de aangedane hersenzenuw zijn er verschillende klachten denkbaar. Falen van de reukzenuw (I) wordt bijvoorbeeld geassocieerd met verzwakking van het gevoel van geur​ Dit wordt anosmie genoemd. Anosmie kan optreden bij een schedel baseren breukEen verstoring van de oogzenuw (II) leidt tot verlies van het gezichtsveld. Dit kan worden veroorzaakt door hoge druk in de schedel​ De gezichtsveldbeperking wordt technisch kwadrantanopsie genoemd. Beperking van oogbewegingen treedt op wanneer de oculomotorische zenuw (III) wordt belemmerd. Dan verwijding van de pupillen en verlamming van de ogen treedt op. Wanneer de trochleaire zenuw (IV) of de nervus abducens (VI) faalt, klagen patiënten ook over een afname van de gezichtsscherpte en de perceptie van dubbele beelden. Sensorische stoornissen in de hoofd zijn vooral een probleem wanneer de trigeminuszenuw (V) is beschadigd. Dit gaat gepaard met gehoorproblemen genoemd hypacus​ Verlamming van het gezicht treedt ook op wanneer de gezichtszenuw (VII) is gestoord. Bovendien is er een verzwakking van het gevoel van smaak​ Storingen in de nervus vestibulocochlearis (VIII) leiden naar gehoorverlies, in de glossopharyngeale zenuw (IX) ze leiden tot dysfagie, en in de nervus vagus (X) heesheid is het resultaat van een aandoening. Na een KNO-operatie kan schade aan de accessoriuszenuw (XI) optreden. Een gekantelde stand van het hoofd is dan het gevolg. Spraakstoornissen en slikproblemen treden op wanneer de functionaliteit van de hypoglossale zenuw (XII) beperkt is. Vaak steekt de tong is dan niet meer mogelijk.