De buikholte, Latijnse cavitas abdominalis, verwijst naar de holte in het rompgebied waar de buikorganen zich bevinden. Het beschermt de organen en zorgt ervoor dat ze tegen elkaar kunnen bewegen.
Wat is de buikholte?
De buikholte is een van de vijf holtes van het menselijk lichaam die dienen om de vitale organen te beschermen. Het is een deel van de buik, het gebied tussen de ribbenkast en het bekken, dat naast de buikholte ook de buikwand en buikorganen omvat. Als de grootste holte in het lichaam omsluit de buikholte de buikorganen, waaronder de maag, grote delen van de darmen, levergalblaas, alvleesklier, nieren en milt De buikholte wordt craniaal, dwz naar boven, begrensd door de diafragma, naar beneden of caudaal door het bekken en bekkenbodem, en anterieur en lateraal door de buikwand. De diafragma sluit de thorax af van de buikholte, terwijl er een open verbinding is met de bekkenholte. In tegenstelling tot de eerder genoemde afbakeningen, die voornamelijk bestaan uit zachte weefsels, inclusief spier-, bindweefselen vetweefsel, de wervelkolom, de iliacale bladen en delen van de thorax dienen als botbescherming voor de buikholte.
Anatomie en structuur
De buikholte is verdeeld in de peritoneale holte of peritoneale holte, Latin cavitas peritonealis, en de retroperitoneale ruimte erachter, Latin spatium retroperitoneale. De retroperitoneale ruimte gaat op zijn beurt neerwaarts over in de subperitoneale ruimte, het Latijnse spatium subperitoneale. De peritoneale holte en de buikorganen daarin zijn bedekt met een sereus huid buikvlies of peritoneum. De buikvlies is een dubbele laag bindweefsel membraan, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen het pariëtale peritoneum, dat de peritoneale holte bedekt, en het viscerale peritoneum, dat de buikorganen bedekt. Het pariëtale en viscerale buikvlies, ook wel de pariëtale en viscerale vellen genoemd, zijn met elkaar verbonden. De peritoneale holte bevat de zogenaamde intraperitoneale buikorganen. Deze omvatten de maag, milt, lever, galblaas, dunne darm, en een substantieel deel van de dikke darm De retroperitoneale ruimte bevat vetweefsel en bindweefsel en herbergt de zogenaamde retroperitoneale buikorganen met de nieren, bijnieren, pancreas en een klein deel van de dikke darm.
Functie en taken
De buikholte dient als bescherming voor de buikorganen die zich erin bevinden. Naast het weerstaan van interne hydrostatische druk, kan de buikholte ook externe druk weerstaan door reflexen of door zijn eigen wil. Een intacte buikholte zorgt voor uniforme drukomstandigheden in de buikstreek. De buikorganen worden aangevoerd via het peritoneum, dat talrijke bevat bloed en weefselvocht schepen en zenuwbanen. Het buikvlies kan vocht uit de buikholte opnemen en afgeven aan de bloed systeem. Het buikvlies zorgt voor een luchtdichte afsluiting van de buikholte. Een bindweefsellaag van het peritoneum, de tunica subserosa, dient als een ophangband om de intraperitoneale organen in de juiste positie te ondersteunen en vast te zetten. Dit opschortende ligament wordt het mesenterium in de dunne darm en het mesocolon in de dikke darm. De organen die in de buikholte zijn opgeslagen, hebben verschillende functies bij de spijsvertering. De peritoneale holte bevat een heldere, stroperige vloeistof die peritoneale vloeistof of buikvloeistof wordt genoemd en die het peritoneum bedekt. De peritoneale vloeistof wordt continu vernieuwd en vrijgegeven en opnieuw geabsorbeerd door het peritoneum, zodat er tussen de 50 en 80 milliliter van de vloeistof in de buikholte van een gezond persoon aanwezig is. De zogenaamde tunica serosa, de tweede laag van het peritoneum, is verantwoordelijk voor het vrijkomen van het peritoneale vocht. Deze vloeistof werkt als een soort glijmiddel, waardoor de organen tegen elkaar kunnen bewegen. De beweeglijkheid van de orgels is bijvoorbeeld belangrijk tijdens zwangerschap, een volle maag na inname van voedsel en tijdens de spijsvertering. De peritoneale vloeistof heeft een ontstekingsremmende werking en dient dus ook voor de immuunafweer.
Ziekten
Buikpijn kan een groot aantal verschillende oorzaken hebben en kan ook worden geassocieerd met verschillende ziekten van de buikholte. Tumorziektenkan bijvoorbeeld voorkomen in het peritoneum. De zogenaamde peritoneale carcinomatose komt meestal voor in de vorm van metastasen veroorzaakt door andere tumor ziekten.buikvliesontsteking is een ontsteking van het pariëtale peritoneum dat optreedt als gevolg van bijvoorbeeld infecties of tumoren en levensbedreigend is als het niet wordt behandeld. Het manifesteert zich als ernstig pijn in de buik, spanning van de buikspieren leidend tot een harde buikwand, en kan aanwezig zijn met een opgezwollen buik. Als de maag- of darmwand bijvoorbeeld geperforeerd is bacteriën kan met de maag- of darminhoud de buikholte binnendringen en veroorzaken buikvliesontsteking Bij ascites hoopt zich vocht op in de buikholte. Dit is ook geen ziekte op zich, maar een secundaire ziekte. Meestal cirrose van de lever leidt tot ascites, maar hart- falen, carcinoom en andere ziekten kunnen ook de oorzaak zijn. Ascites is merkbaar door het uitpuilen van de buik en de toename van de omtrek. Wanneer er bloed in de buikholte komt, bijvoorbeeld als gevolg van een verwonding of een operatie, wordt dit hemascoïde genoemd. In aanvulling op pijn in de buik, er is [bleekheid]] en een arme generaal voorwaarde door bloed verlies. In een chylaskos, weefselvocht hoopt zich op in de buikholte; pneumoperitoneum wordt gesproken wanneer gas zich ophoopt. Pneumoperitoneum kan ontstaan als gevolg van onder meer verwondingen aan het maagdarmkanaal, maar kan ook opzettelijk worden opgewekt voor onderzoeksdoeleinden, zoals tijdens een laparoscopie Zeer zelden kunnen zwangere vrouwen buikpijn krijgen zwangerschap waarin het bevruchte ei implantaten in de buikholte in plaats van de baarmoeder.
