Sorghum, oorspronkelijk afkomstig uit Equatoriaal Afrika, is nu een van de economisch meest belangrijke soorten gierst en is een hoofdvoedsel in veel ontwikkelingslanden. De sorghum wordt verbouwd in veel tropische en subtropische landen en zelfs in gematigde klimaten, waaronder de Verenigde Staten. Gevoelig voor vorst maar tolerant ten opzichte van droogte, gierst is een eenjarig zoetgras (2.5 m tot 5 m) en draagt aan de bovenkant losse pluimen van 4 tot 8 millimeter lange zaden.
Dit is wat je moet weten over de sorghum.
Sorghum bevat geen gluten, dus het kan worden geclassificeerd als glutenvrij granen en is daarom zeer geschikt voor consumptie door mensen die hier last van hebben coeliakie ziekte of gluten-intolerantie Sorghum bicolor, ook wel cavia- of durrakorrel genoemd, behoort tot de zoetgrasfamilie. Afkomstig uit Equatoriaal Afrika - sommige bronnen spreken ook van China en India als parallelle landen van herkomst - sorghum heeft zich verspreid en economisch belang gewonnen in bijna alle tropische en subtropische streken en zelfs in de gematigde zone. Het is waarschijnlijk de eerste graansoort die door mensen wordt verbouwd en verder veredeld, met een teeltgeschiedenis van meer dan vijf- tot zesduizend jaar. Andere soorten gierst vertegenwoordigen ook een economische factor zoals suiker, voer of vezelgierst, een indicatie van hun veelzijdigheid. In veel ontwikkelingslanden functioneert sorghum als een licht verteerbare en gluten-vrij hoofdvoeder met een hoog gehalte aan mineralenVooral silicium en ijzer De veelal eenjarige gierstplanten bereiken een hoogte van 2.5 tot 5 meter en vormen aan de bovenzijde losse pluimen die de korrels bevatten. Plantopbouw en plantbouw doen enigszins denken aan maïs De vorstgevoelige sorghum vormt een sterk wortelgestel en is uitermate droogtebestendig, doordat hij bij droogteperiodes de groei bijna volledig onderbreekt en in een soort droogtestijfheid terechtkomt. Op deze manier vermindert het tijdelijk zijn water consumptie tot een minimum beperkt zonder droogteschade. Millet was tot het begin van de 19e eeuw ook erg belangrijk in Europa, waarna het geleidelijk werd verdrongen door andere granen en aardappelen. De naam gierst is afgeleid van de Oudhoogduitse Hirsei, de godin van de gewassen onder de Germaanse stammen. Het belangrijkste oogstseizoen is september en oktober, maar het graan kan ook worden opgeslagen als het voorgeschreven vochtgehalte in acht wordt genomen. Millet heeft een prettige en licht zoete smaak smaak en wordt meestal aangeboden in gepelde of gemalen vorm, omdat de vruchtschil van de granen oneetbaar is. In sommige regio's, vooral in Afrikaanse landen, wordt zoete sorghum gefermenteerd en gebruikt voor de productie van bier.
Belang voor de gezondheid
Zoete sorghum neemt binnenin een speciale positie in granen vanwege de ingrediënten met volksgezondheid relevantie. Millet bevat geen gluten, dus het kan worden ingedeeld onder de glutenvrije granen en is daarom goed geschikt voor consumptie door mensen die er last van hebben coeliakie ziekte of gluten-intolerantie Voor vegetariërs zijn gerechten bereid uit sorghum waardevoller dan producten gemaakt van tarwe of rogge, omdat sorghum tweemaal zoveel vet bevat als bijvoorbeeld tarwe of rogge. Gierst is ook superieur aan tarwe en rogge als leverancier van ijzer, silica en magnesium Tarwe en rogge overtreffen echter sorghum in hun gehalte aan fosfor, calcium, kalium en natrium Vooral enkele ingrediënten silicium, ijzer en magnesium, zijn belangrijk mineralen om gezond te blijven botten en gewrichten Vooral het hoge gehalte aan silicium in de vorm van kiezelzuur is zeer gunstig voor een goede teint en haar en nagels De gemakkelijke verteerbaarheid van sorghum en de afwezigheid van gluten zorgen er ook voor dat het graan beter verdragen wordt dan producten gemaakt van rogge of tarwe door mensen met aandoeningen aan de luchtwegen die leiden tot slijm. Over het algemeen kan sorghum worden beoordeeld als een licht verteerbare, waardevolle graansoort met volksgezondheid-promotie bevorderen.
Ingrediënten en voedingswaarden
Met 354 kilocalorieën per 100 gram is de energie-inhoud van gepelde sorghum ongeveer 15 procent hoger dan die van tarwe en rogge, maar nog steeds iets onder de energie-inhoud van gepelde sorghum. haverMet ongeveer 10.6 gram per 100 gram is het eiwitgehalte ook ongeveer vergelijkbaar met de tarwe-, rogge- en havergranen die in Europa overwegend voor menselijke voeding worden gebruikt. Alleen het vetgehalte van 4 tot 6 procent bereikt meer dan twee keer het vetgehalte van tarwe en rogge. Enkel en alleen haver hebben een nog hoger vetgehalte. Het koolhydraatgehalte van 69 gram per 100 gram is vergelijkbaar met dat van andere granen. Slechts een blik op de zogenaamde secundaire plantensubstanties zoals mineralen, sporenelementen en vitaminen vertoont een gedeeltelijke superioriteit van gierst ten opzichte van tarwe en rogge, zoals hierboven beschreven. Dit is vooral het gehalte aan silicium, magnesium en ijzer, waarmee de Mohrenhirse kan scoren.
Intoleranties en allergieën
De secundaire plantaardige stoffen van sorghum hebben positief volksgezondheid relevantie, maar er is geen risico op overdosering, zelfs als de dieet bestaat bijna uitsluitend uit gierst. Voor mensen met gluten-intolerantie, er zijn geen problemen na het eten van sorghum. Niettemin kunnen allergische reacties optreden omdat gierst, zowel in zijn oorspronkelijke als in gekookte staat, potentiële allergenen bevat, evenals andere grassen en granen. Ingeademd stof dat gierststuifmeel of schaafwonden van plantendelen bevat, kan ook allergische reacties veroorzaken. Vaak allergieën voor tarwe, rijst of maïs bestaan naast gierst allergie.
Winkelen en keukentips
Bij het winkelen is het aan te raden om naar goede kwaliteit te zoeken - bijvoorbeeld biologische kwaliteit - en alleen gepelde sorghum te kopen, tenzij er een molen of huller beschikbaar is. De gepelde sorghum heeft slechts één klein nadeel, dat kan worden verholpen door een passende behandeling voor het bereiden van een gerecht. Het relatief hoge vetgehalte van de gierst bevindt zich voornamelijk net onder de niet-eetbare schil en komt, nadat het graan is gepeld, in contact met atmosferische zuurstof, waardoor het gedeeltelijk oxideert en een ranzige geur en bitter krijgt smaak Daarom wordt aanbevolen om de korrels voor verwerking in een fijne zeef heet te wassen. Al het ranzig vet zal dan oplossen en met het hete weggespoeld worden water Sorghum is bijzonder geschikt voor hartige ovenschotels, soepen, pannenkoeken, flatbreads, maar ook voor diverse desserts. Het wordt aanbevolen om de water or melk waarin de gierstkorrels aan de kook worden gekookt voordat de gierst wordt toegevoegd. Als de korrelstructuur behouden moet blijven, mag de gierst niet worden geroerd nadat deze is toegevoegd.
Voorbereidingstips
De bereiding van een klassieke gierstpap is heel eenvoudig. De gierst kan worden gekookt met water of eventueel als rijstpudding melk en gezoet met kaneel suiker De pap kan ook met een beetje verfijnd worden boter en citroensap. Als hartig gerecht wordt bijvoorbeeld een champignon-gierst-ovenschotel aanbevolen, die kan worden bereid met gierstkorrels en naar wens hartelijk kan worden gekruid. Gierst is ook zeer geschikt voor het bereiden van buffers, die kunnen worden afgewisseld met diverse fijngehakte groenten.
