vlierbes of ouderling is een struikachtige plant en behoort tot de muskweedfamilie. Wereldwijd zijn er 40 bekende soorten, waarvan er drie inheems zijn in Centraal-Europa.
Voorkomen en teelt van vlierbessen
Onder de Germaanse stammen, de vlier werd in legendes en mythen geassocieerd met de onderwereldgodin Frau Holle.
Onder hen, zwart vlier is de meest voorkomende, het is een van de meest voorkomende struiksoorten in de Europese flora en wordt tot 11 m hoog.
Vlierbes vormt in het voorjaar filamenteuze bladeren en parapluvormige pluimachtige bloemen van half mei tot begin juli, die witachtig tot lichtgeel van kleur zijn en een fris fruitig en delicaat zoet uitstralen. honing geur. De vruchten van de vlierbes zijn besachtig, maar behoren tot de steenvruchtfamilie. Als ze in de nazomer rijp zijn, worden ze zwart, blauw of rood.
Volksnamen voor de oudste zijn ook Hollerbusch of Holderstrauch. In Germaanse legendes en mythen werd de vlierbes geassocieerd met de onderwereldgodin Frau Holle. Vermoedelijk stond de struik in het stenen tijdperk al bekend als voedselgeefplant.
Effect en toepassing
Vlierbes bevat in de schors, in de onrijpe bessen en in de zaden van de rijpe bessen de werkzame stof sambunigrine, dat bekend staat als plantengif en dat door verhitting zijn giftigheid verliest. De vruchten zijn rijk aan vitaminen B1 en C. Vlierbes bevat fruit zuren en etherische oliën, anthocyanine en flavoïden. Antioxidanten in anthocyanine zijn pijnstillend, daarom helpen actieve stoffen uit vlierbessen te verminderen koorts en remmen ontsteking.
Ook het verouderingsproces van cellen, zowel in de plant zelf als in het menselijk lichaam, wordt vertraagd door de anthocyanine in vlierbes. De bloemen worden gedroogd voor gebruikt theesoorten, in drogisterijen en apotheken kan deze stof van vlierbessen kopen als flores sambuci. Uit de zaden wordt vlierbessenolie geproduceerd, die als grondstof voor wordt gebruikt schoonheidsmiddelen en medicinaal drugs.
De violette kleurstof sambocyanine komt voornamelijk voor in de bessenschil van zwarte vlierbessen en werd ooit beschouwd als een belangrijke stof voor het verven. In het verleden werd het gebruikt om te behandelen haar, om leer een typische kleur te geven, en om rode wijn zijn dieprode kleur te geven. Als natuurlijke kleurstof wordt het actieve ingrediënt uit de bessen van de vlierbes in verschillende voedingsmiddelen aangetroffen. Snoepjes en fruit yoghurt krijgen smakelijke kleurstoffen, zelfs textiel wordt ondertussen weer behandeld met deze oude plantkleur.
Limonade en mousserende wijn gemaakt van vlierbessen zijn erg populair en zorgen voor de typische fruitige zoetheid die de vlier ook met zijn bloemen uitstraalt. Gelei, brij of sap van de bessen moet echter altijd lang genoeg worden gekookt, aangezien ze in hun rauwe toestand zwak giftig zijn.
Belang voor de gezondheid
Vlierbes wordt in de huisgeneeskunde beschouwd als een oude medicinale plant. Vanwege zijn hoge vitamine C inhoud, wordt het aanbevolen voor verkoudheid. Er wordt ook gezegd dat het een genezende werking heeft tegen griep virussen, en de etherische oliën in de actieve ingrediënten van vlierbessen zorgen ervoor dat slijm in de ademhalingsorganen loskomt.
De zweetdrijvende en ontstekingsremmende effecten zijn al eeuwen bekend, en pijn-verlichtende eigenschappen worden ook toegeschreven aan vlierbes. Een ander effect dat wordt toegeschreven aan de bessen en thee van de bloemen, is het effect op het maagdarmkanaal. Thee gemaakt van de gedroogde bloemen zou helpen maag problemen, en vlierbessen hebben ook een milde laxeermiddel effect.
Vlierbes zou ook verlichting bieden reumatiek en jicht Een thee kan ook helpen om effectief te behandelen ischias en zenuwpijn. Voor huid ziekten, wordt de externe toepassing van een afkooksel aanbevolen. Er wordt zelfs gezegd dat het een preventieve werking heeft tegen kanker, en vlierbes wordt ook aanbevolen in de volksgeneeskunde als een preventieve maatregel tegen hart- aanvallen.
