Introductie
A hernia is een degeneratieve spinale ziekte. Elk tussenwervelschijf bestaat uit een buitenste vezelige ring en een binnenste gelatineuze kern. Als de gelatineuze kern door degeneratieve veranderingen langzaam of plotseling naar buiten puilt en door de fibreuze ring heen breekt, wordt dit een hernia (prolaps) genoemd.
Een hernia komt verreweg het vaakst voor in de onderste lumbale wervelkolom, omdat hier compressiekrachten en slijtage het grootst zijn. Afhankelijk van de richting waarin de kern van de tussenwervelschijf uitsteekt en welke structuren worden samengedrukt, typische symptomen treden op. Een hernia in de lumbale wervelkolom kan een ernstige rug veroorzaken pijn evenals symptomen in de benen als gevolg van de compressie van bijbehorende zenuwbanen. De reden hiervoor is dat de zenuwvezels die de spieren van de benen van motorische energie voorzien en de huid gevoelig uit de spinal cord ter hoogte van de lumbale wervelkolom. Typische symptomen kunnen zijn: pijn in de benen, gevoelloosheid of tintelingen of zelfs verlamming.
Gevoelloosheid en tintelingen in het been
Significant voor een hernia zijn gevoeligheidsstoornissen (sensorische stoornissen zoals gevoelloosheid of tintelingen) binnen een huidgebied dat wordt geleverd door zenuwvezels van een bepaald ruggenmergsegment (dermatomen). Net als bij verlamming duiden sensorische stoornissen (tintelingen) in de benen op een uitgesproken hernia, die zeker medisch moet worden behandeld om blijvende zenuwschade.
Verlamming van het been
Bij verlamming wordt onderscheid gemaakt tussen parese (een onvolledige vermindering van kracht) en plegia (volledige verlamming). Als een hernia compressie veroorzaakt van motorische zenuwvezels die spierspanning mogelijk maken, kan dit leiden tot krachtvermindering of zelfs verlamming van de benen. Dit is altijd een teken van een ernstige hernia en vereist onmiddellijke medische behandeling.
Vaak is in dergelijke gevallen een operatie nodig om blijvende schade te voorkomen. Alleen als verlamming van de benen echt aanwezig is, is dit een absolute indicatie voor een operatie. Erge, ernstige pijn of gevoelloosheid is echter slechts een relatieve indicatie voor een operatie.
Been pijn
Rugpijn is een wijdverspreide ziekte en vaak gewone 'rugpijn' (spit) zit achter de klachten. Als de pijn plotseling en schietend verschijnt, duidt dit op een hernia. Als dat zo is pijn in de benen tegelijkertijd wordt het vermoeden sterker.
Pijn in de benen betekent niet een trekken in de dij (zoals bij ischialgie), maar pijn in het gebied wordt geleverd door een bepaalde zenuwwortel. De pijn in de been is vaak sterker dan de rugpijn en straalt uit in de punt van de tenen. Vaak wordt de pijn verergerd door beweging, niezen of hoesten, zoals de druk in de wervelkanaal is dus minimaal veranderd.
Radiculaire pijn (van radix = wortel) is afkomstig van een of meer zenuwwortels in het gebied van de wervelkolom. Ze volgen het verloop van de aangedane zenuw en worden gevoeld in het individuele verzorgingsgebied. De pijn wordt dus vaak gevoeld in de been tot aan het puntje van de voet.
In het geval van een hernia, de zenuwwortel kan geïrriteerd raken, waardoor de pijn in het door de zenuw gevoede gebied (vaak de benen bij een hernia in de lumbale wervelkolom) vaak sterker wordt gevoeld dan bij de eigenlijke pijnbron. In sommige gevallen gaat de radiculaire pijn gepaard met andere symptomen zoals tintelingen (paresthesie) of verlamming (parese). Radiculaire pijn, in tegenstelling tot de nogal niet-specifieke pseudo-radiculaire pijn, duidt sterk op een hernia in de lumbale wervelkolom.
Het volgende artikel kan ook voor u nuttig zijn: Hernia van L3 / L4 Pseudoradiculaire pijn komt significant vaker voor dan radiculaire pijn en kan er vaak mee worden verward. Bij nader inzien valt dat echter op pseudoradiculaire pijn komt niet voor in het leveringsgebied van een specifieke zenuw. Ook verwijst de begeleidende paresthesie niet naar een specifiek zenuwgebied en treedt er geen verlamming op in verband met pseudoradiculaire pijn.
De oorzaak van pseudoradiculaire pijn kan zich bijvoorbeeld in de kleine ruggengraat bevinden gewrichten (facetgewrichten) of het sacro-iliacale gewricht. Afhankelijk van de richting waarin de kern van de gelei uitsteekt, zijn verschillende structuren geïrriteerd. Als de geleiachtige kern naar achteren uitsteekt, drukt deze de spinal cord en leidt tot de beschreven symptomen.
Vaak komt het echter niet recht naar achteren uit, maar eerder iets naar links of rechts. Afhankelijk van of de geïrriteerde structuren (zenuwwortels, ruggenmerg zenuwen) bevinden zich aan de linker- of rechterkant, er zijn storingen aan de respectieve kant. Deze kunnen zich uiten in de vorm van pijn, sensorische stoornissen (tintelingen, gevoelloosheid) of motorische beperkingen.
Alle artikelen in deze serie:
