Definitie
Het sinusknooppunt (ook: sinuatriaal knooppunt, SA-knooppunt) is het primaire elektrische gangmaker van de hart- en is grotendeels verantwoordelijk voor hartslag en opwinding.
Functie van de sinusknoop
De hart- is een spier die uit zichzelf pompt, wat betekent dat hij er niet afhankelijk van is zenuwen zoals de meeste spieren. Dit komt doordat de hart- heeft zogenaamde klokken of pacemakers. Dit zijn cellen die zichzelf spontaan ontladen, bijna alsof ze zijn geëxciteerd door een binnenkomend signaal van een zenuw.
De belangrijkste hiervan gangmaker centra is de sinusknoop. Het bevindt zich meestal op de kruising van de meerdere vena Cava met de rechter atrium, op de buitenste laag van de hartspier (epicardium), en er zijn verschillende afwijkingen beschreven. Het is geen echt voelbare knoop, maar gewoon een nogal spoelvormig geheel van cellen en meet gemiddeld ongeveer 0.5 cm.
Het wordt geleverd met: bloed door een tak van de rechter kransslagader slagader. Bij een gezond persoon werkt de sinusknoop in rust met een frequentie van ongeveer 60 tot 80 slagen per minuut. De excitatie verspreidt zich dan vanuit de sinusknoop door de gehele werkende musculatuur van de atria en bereikt dan het volgende onderdeel van het stimulusgeleidingssysteem, namelijk de hartklep (AV-knooppunt), die precies tussen de atria en kamers ligt.
Nadat de excitatie hier is vertraagd, zodat de atria en ventrikels afzonderlijk slaan, wordt deze overgedragen via His-bundel, Tawara been en Purkinje-vezels totdat het uiteindelijk de werkende spieren van het ventrikel bereikt, waar het ervoor zorgt dat de ventrikels samentrekken en de bloed uit het hart worden verdreven. Van buitenaf kan de sinusknoop worden beïnvloed door de antagonisten van het autonome zenuwstelsel, het sympathieke en parasympathische zenuwen. Als de sympathieke zenuwstelsel is actiever, de sinusknoop versnelt zijn ontladingen, terwijl de parasympathische zenuwstelsel overheerst, wordt de frequentie lager.
Er zijn verschillende aandoeningen die de sinusknoop beïnvloeden, die worden samengevat onder de term pathologische sinusknoop "sick sinus syndroom”(SSS). Deze omvatten eenvoudige veranderingen in frequentie: als het te snel is, spreken we van tachycardie; als het te langzaam is, hebben we bradycardie. De slechtste variant van de sick sinus syndroom is sinusarrest, dwz een volledig falen van de sinusknoop, wat resulteert in een onderbreking van de hartfunctie en dus een acute hartstilstand.
Normaal gesproken echter na een korte pauze een secundaire gangmaker is geactiveerd, dwz meestal de AV-knooppunt, die dezelfde functie kan vervullen als de sinusknoop, maar werkt met een lagere frequentie van gewoonlijk 40 tot 60 slagen per minuut (de His-bundel heeft ook pacemakerkarakteristieken, maar de frequentie is hier nog lager). Deze frequentie is echter voldoende voor een gezond persoon en daarom is een sinusstilstand zelden levensbedreigend. Tegenwoordig is deze ziekte goed onder controle te krijgen met behulp van een kunstmatige pacemaker.
