De renine-angiotensine-aldosteron systeem controleert zout en water evenwicht in het menselijk lichaam en reguleert ook bloed druk tot op zekere hoogte. Diverse orgels, hormonen en enzymen zijn betrokken bij dit regulerende circuit.
Wat is het renine-angiotensine-aldosteronsysteem?
De longen, lever, en nieren zijn betrokken bij het regelcircuit van de renine-angiotensine-aldosteron systeem. Water en zout evenwicht worden gereguleerd door dit systeem, en bloed druk wordt ook indirect beïnvloed. De renine-angiotensine-aldosteron systeem (RAAS) is een cascade die regelt water en zout evenwicht in mensen. Het beïnvloedt ook indirect bloed druk. De longen, lever en nieren zijn betrokken bij de regellus van het renine-angiotensine-aldosteronsysteem. Stoornissen in het renine-angiotensine-aldosteronsysteem kunnen leiden tot hoge bloeddruk. divers drugs gebruikt om te reguleren bloeddruk ook optreden op de RAAS. Aan het begin van het regulerende circuit bevindt zich het hormoonachtige enzym renine. Dit wordt gevormd in de nier Renine splitst het prohormoon angiotensinogeen in angiotensine I. Angiotensinogeen wordt gesynthetiseerd in de lever Angiotensine I wordt op zijn beurt omgezet in angiotensine II door het angiotensineconversie-enzym (ACE), dat in de longen wordt geproduceerd. Angiotensine II werkt in op verschillende doelstructuren. Het veroorzaakt ook de afscheiding van het hormoon aldosteron.
Functie en rol
Het hormoon renine wordt geproduceerd in het juxtaglomerulaire apparaat van de nieren. Deze structuur bestaat uit verschillende gespecialiseerde cellen en maatregelen, aan de ene kant, bloeddruk binnen bepaalde schepen van de nierlichaampjes en, aan de andere kant, het zoutgehalte in de urine in de urinebuisjes. Het juxtaglomerulaire apparaat reageert ook op informatie van het autonome zenuwstelsel en voor verschillende hormonen Een verminderde bloedstroom naar het nierlichaam resulteert in een verhoogde afgifte van renine. Verminderd bloeddruk in de nierlichaampjes, een verlaagd concentratie of natrium chloride in de urine en activering van het sympathische zenuwstelsel resulteren ook in een verhoogde afgifte van renine. Renine werkt als een eiwitsplitsend enzym in het lichaam. Op deze manier kan het angiotensinogeen omzetten in angiotensine I. Dit wordt op zijn beurt omgezet in angiotensine II. Angiotensine II veroorzaakt in eerste instantie het kleine bloed schepen (haarvaten en arteriolen) contracteren. Deze vasoconstrictie verhoogt onmiddellijk de bloeddruk. In de nierook angiotensine II resulteert in een vernauwing van het bloed schepen Met name de bloedvaten die van de nierlichaampjes aflopen, worden aangetast. Dit verhoogt de bloeddruk en vaatweerstand in de nierlichaampjes. Het doel van dit mechanisme is om de filtratiecapaciteit van de nieren te behouden, zelfs wanneer de renale bloedstroom verminderd is. Angiotensine II werkt ook op de bijnier Het stimuleert de bijnier om het hormoon aldosteron af te scheiden. Aldosteron leidt tot een verhoogd rendement van natrium uit de urine in het bloed in de nier. Natrium zuigt er altijd water mee, zodat niet alleen het zoutgehalte van het bloed toeneemt, maar ook het bloed volume Als gevolg hiervan stijgt ook de bloeddruk. In de hypofyseveroorzaakt angiotensine II de afgifte van antidiuretisch hormoon (ADH Dit wordt ook wel vasopressine genoemd vanwege het vaatvernauwende effect. Het leidt echter niet alleen tot vasoconstrictie, maar ook tot een verminderde uitscheiding van water via de urine. Het resultaat is opnieuw een verhoging van de bloeddruk. In het midden zenuwstelsel (CNS), de verschillende hormonen een honger naar zout en een gevoel van dorst opwekken. Alle mechanismen samen dus leiden tot een toename van het zout- en watergehalte in het lichaam. Dit verhoogt het bloed volume en uiteindelijk bloeddruk. Het renine-angiotensine-aldosteronsysteem wordt gereguleerd via een negatieve feedbacklus. Hoge bloeddruk en hogere niveaus van angiotensine II en aldosteron remmen de afgifte van renine en voorkomen zo ook de cascade.
Ziekten en medische aandoeningen
Het renine-angiotensine-aldosteronsysteem krijgt een pathologische betekenis bij de nieren slagader stenose, in hart- falen, of bij een gevorderde leverziekte. In nier slagader stenose, vernauwing van de nierslagader treedt op. In de meeste gevallen wordt deze vernauwing veroorzaakt door arteriosclerose In de context van deze stenose treden drastische stijgingen van de bloeddruk op. Dit wordt ook wel nier genoemd hypertensieDe oorzaak hiervan hoge bloeddruk is het zogenaamde Goldblatt-mechanisme. Wanneer de bloedstroom naar de nier wordt verminderd, komt er meer renine vrij. Dit leidt tot activering van het renine-angiotensine-aldosteronsysteem. Als gevolg hiervan stijgt de bloeddruk, maar bloed kan de niervaten niet bereiken vanwege stenose. Bijgevolg blijft renine vrijkomen omdat het juxtaglomerulaire apparaat zich in de nieren nog steeds bevindt maatregelen bloeddruk die te laag is. De overige vaten van het lichaam lijden onder de drukbelasting. Nier hypertensie treedt meestal op wanneer meer dan 75% van de arteriële diameter wordt afgesloten door de stenose. In hart- falen en ook bij levercirrose treedt hypovolemie op in latere stadia. Nogmaals, activering van het renine-angiotensine-aldosteronsysteem verhoogt de bloeddruk. Dit leidt tijdelijk tot succes. Op de langere termijn leidt de stijging van de bloeddruk echter tot spanning en beschadigt de organen. Omdat het renine-angiotensine-aldosteronsysteem een belangrijke rol speelt bij het reguleren van de bloeddruk, is het ook het doelwit van veel drugs voor hoge bloeddruk. De wel bekende ACE-remmers remmen het angiotensineconversie-enzym (ACE). Dit voorkomt de vorming van angiotensine II. De cascae eindigt dus abrupt en er is geen stijging van de bloeddruk. Als alternatief kan het effect van angiotensine II worden geblokkeerd met bloeddrukmedicatie. Hiervoor worden zogenaamde angiotensine-receptorblokkers of AT1-antagonisten gebruikt. Renineremmers remmen daarentegen direct de afgifte van renine. Dit stopt de hele regellus voordat deze zelfs maar begint. Aldosteronantagonisten remmen de afgifte van antidiuretisch hormoon en het hormoon aldosteron. Dit is een andere manier om hoge bloeddruk te verlagen.