Macrolide antibiotica zijn antibiotica die bacteriostatisch zijn en een macrolide hebben. Ze remmen de eiwitbiosynthese van bacteriën De eerste en bekendste macrolide antibioticum is erythromycine Macrolide antibiotica worden vaak gebruikt bij kinderen.
Wat zijn macrolide-antibiotica?
Macrolide antibiotica (afgekort als macroliden) zijn antibiotica met bacteriostatische activiteit. Ze vertegenwoordigen een aparte “classificatie” binnen de verschillende antibiotica. De algemene afkorting macroliden is, in enge zin, de naam voor een ringvormig molecuul dat in alle macrolide-antibiotica wordt aangetroffen, het macrolide. Macrolide-antibiotica hebben een gunstig werkingsspectrum met weinig bijwerkingen en zijn daarom ook zeer geschikt voor gebruik bij kinderen. De resistentie tegen macrolide-antibiotica neemt echter toe. Veel bacteriën zijn al resistent tegen macrolide-antibiotica, wat te wijten is aan het feit dat modificatie van ribosomaal enzymen is voldoende voor het verwerven van weerstand. Het verwerven van weerstand is daardoor relatief eenvoudig. Verder is er een zogenaamde kruisresistentie tussen de verschillende macrolide antibiotica. Dit betekent dat een bacterie eenmaal resistent is tegen één macrolide antibioticum, het is resistent tegen alle macrolide-antibiotica. Het "prototype" macrolide antibioticum is erythromycine, die is afgeleid van een soort schimmel. Bovendien zijn de antibiotica josamycine en spiramycine, die ook zijn afgeleid van schimmelsoorten, bestaan. In een poging om het spectrum van activiteit en farmacokinetische eigenschappen te verbeteren, de halfsynthetische derivaten roxithromycine, azithromycin en claritromycine zijn ontwikkeld.
Farmacologische werking
Macrolide-antibiotica hebben een bacteriostatische werking. Ze remmen de eiwitbiosynthese van bacteriën Ze doen dit door zich te hechten aan de 50S-subeenheid van ribosomen Daarbij blokkeren ze het enzym translocase, wat leidt tot het voorkomen van verdere migratie en groei van de polypeptideketen. Dit resulteert in het bacteriostatische effect van de macrolide-antibiotica. Ze zijn dus vooral effectief tegen metabolisch actieve bacteriën. De macrolide antibiotica zijn over het algemeen lipofiel en verdelen zich daarom daarna goed in het weefsel absorptie in het maagdarmkanaal. De uitscheiding is overwegend biljart (via gal). Macroliden worden opgesplitst in de lever Ze worden tijdens biotransformatie door het CYP3A4-enzymsysteem gemetaboliseerd. Er kan dus interferentie optreden bij de afbraak van drugs tegelijkertijd genomen of toegepast. De degradatie van een van de drugs wordt daardoor vertraagd.
Medische toepassing en gebruik
Macrolide-antibiotica zijn effectief tegen Gram-positieve kokken en staafjes en tegen Gram-negatieve kokken. Bovendien zijn ze effectief tegen Legionella pneumophila, Bordetella pertussis, mycoplasma, spirocheten, chlamydia en Haemophilus influenzae De indicaties kunnen worden afgeleid uit het werkingsspectrum van de macrolide-antibiotica. Er moet echter worden opgemerkt dat de semisynthetische macrolide-antibiotica roxithromycine, claritromycine en azithromycin hebben een breder werkingsspectrum tegen Gram-negatieve bacteriën dan erythromycine, josamycin en spiramycine Systemisch is erytromycine geïndiceerd voor bronchitis, longontsteking, pertussis (gierend hoesten), otitis media (midden oorontsteking), sinusitis (bijholteontsteking), acne vulgaris, conjunctivitis (conjunctivitis) als gevolg van chlamydia, difterie en urethritis door Chlamydia trachomatis of Ureaplasma urealyticum. Als alternatief voor penicillines, bijvoorbeeld in gevallen van penicilline allergie, wordt erytromycine ook gebruikt bij de behandeling van keelholteontsteking (faryngitis), amandelontsteking (tonsillitis), scharlaken koorts, roos (erysipelas), en syphilis. Azitromycine, een halfsynthetisch derivaat van de macrolide-antibioticumgroep, kan als bovendeel worden gebruikt luchtwegen infecties, waaronder sinusitis, keelholteontsteking en amandelontsteking. Lager luchtwegen infecties, waaronder bronchitis en longontsteking, acuut otitis media, huid en weke delen infecties en ongecompliceerde genitale infecties veroorzaakt door Chlamydia trachomatis of Neisseria gonorrhoeae (niet-multiresistente stammen) kunnen ook worden behandeld met azithromycine. Aldus kan een enigszins uitgebreid werkingsspectrum van azithromycine worden waargenomen in vergelijking met erytromycine. Bovendien heeft azithromycine een significant langere halfwaardetijd. Daarom kan het worden gebruikt als een 'driedaags antibioticum': slechts drie tablets worden toegediend met een tussenpoos van 24 uur, maar het effect houdt 10 dagen aan vanwege de lange halfwaardetijd.
Risico's en bijwerkingen
De mogelijke bijwerkingen van macrolide-antibiotica zijn onschadelijk. Om deze reden en vanwege hun brede werkingsspectrum worden macrolide-antibiotica vaak bij kinderen gebruikt. De meest voorkomende bijwerkingen zijn onder meer ongemak in het maagdarmkanaal, bijv. diarree, misselijkheid en braken Bovendien zijn overgevoeligheidsreacties mogelijk in gevallen van bestaande overgevoeligheid (allergie) op macrolide-antibiotica. Zeldzame bijwerkingen zijn ook: lever schade. Opgemerkt moet echter worden dat de individuele antibiotica uit de groep van macroliden ook nog meer bijwerkingen kunnen hebben. Deze zijn te vinden in het bijsluiter en zijn verkrijgbaar bij artsen en apothekers. Verder interacties (interacties) met anderen drugs zijn mogelijk. Er zijn ook contra-indicaties. Deze kunnen echter niet algemeen worden vermeld voor de groep van macrolide-antibiotica, aangezien ze voor elk antibioticum van de macrolide-antibiotica verschillen. Al deze antibiotica hebben gemeen dat ze niet mogen worden gebruikt in geval van overgevoeligheid voor een macrolide-antibioticum.
