De ziekte van Hunter behoort tot de mucopolysaccharidosen (MPS). Het wordt op een x-gebonden recessieve manier overgeërfd en treft daarom bijna alleen jongens en mannen. Het verloop van de ziekte verschilt van patiënt tot patiënt.
Wat is de ziekte van Hunter?
De ziekte van Hunter is een erfelijke lysosomale stapelingsziekte waarbij de afbraak van dermataan en heparaansulfaat wordt verstoord. Beide polymeren zijn macromoleculen die bestaan uit een polysaccharideketen met een sulfaatresidu. Dit molecuul is nog steeds gebonden aan een glucoproteïne. De polysacchariden zijn samengesteld uit verschillende enkelvoudige suikers. Dermatansulfaat is betrokken bij de vorming van kraakbeen zakdoek. Heparaansulfaat neemt belangrijke taken in het extracellulaire gebied over. Bij de ziekte van Hunter worden deze macromoleculen niet of onvoldoende afgebroken. Omdat de verbindingen eerst worden opgenomen door de lysosomen voordat ze worden afgebroken, kunnen er afbraakstoornissen optreden leiden tot een constante ophoping van de stoffen in deze celorganellen. De ziekte komt zeer zelden voor. Slechts één geval komt voor per 156,000 geboorten. Voor Duitsland resulteert dit in slechts vier tot vijf gevallen per jaar. Bijna alleen jongens en mannen worden getroffen. Het verloop van de ziekte varieert sterk, afhankelijk van de ernst ervan. Gevallen met fysiek, motorisch en mentaal vertraging optreden. Er zijn echter ook mildere gevallen die zo goed te behandelen zijn dat de symptomen bijna onderdrukt kunnen worden.
Oorzaken
De ziekte van Hunter wordt veroorzaakt door een mutatie op het X-chromosoom. In dit geval is het gen want de synthese van het enzym iduronaat-2-sulfatase is defect. Het enzym wordt helemaal niet of slechts met een beperkt effect gesynthetiseerd. Iduronaat-2-sulfatase is verantwoordelijk voor de splitsing van de sulfaatgroep uit dermataan en heparine sulfaat. Deze afbraak treedt dus niet meer of onvoldoende op. Bij dit proces worden de twee polymeren opgeslagen in de lysosomen. Dit leidt tot vergroting van de lysosomen en uiteindelijk tot vernietiging van de aangetaste cellen. De overerving van de ziekte is x-gebonden recessief. Dit betekent dat bijna alleen jongens en mannen de ziekte kunnen oplopen. Meisjes en vrouwen hebben twee X chromosomen. Sinds de gen recessief wordt overgeërfd, is één gezond gen voldoende om de ziekte te voorkomen. Jongens en mannen hebben echter maar één X-chromosoom en één Y-chromosoom, dus als het defect is gen wordt geërfd, is er geen compensatie van een gezond gen.
Symptomen, klachten en tekenen
De ziekte van Hunter manifesteert zich door verschillende symptomen. Er zijn dus aan de ene kant gevallen met ernstige mentale vertraging en aan de andere kant, zeer milde cursussen zonder mentale beperking. De levensverwachting kan afnemen. Er zijn echter ook gevallen met een normale levensverwachting. Bleke, nodulaire verdikkingen van de huid komen vaak voor. In deze gevallen staan de verdikkingen meestal in groepen bij elkaar. Andere symptomen zijn onder meer dik wenkbrauwen, uitpuilend onderkaak, vergroot tong, verzonken neus- wortel of vlezige lippen. De stem is diep en hees. Verder gehoorverlies kan gebeuren. De gewrichten progressief vervormen en skeletveranderingen optreden. De buik is opgezwollen, en lever en milt uitbreiding kan zich ontwikkelen. Groei vertraging en navelbreuken zijn andere symptomen. Verlamming van alle vier de ledematen kan ook voorkomen. De hart- wordt ook beïnvloed. Dit kan resulteren in hart- mislukking. Hart falen is de belangrijkste doodsoorzaak als de ziekte ernstig is. De symptomen worden veroorzaakt door de vergroting van de cellen als gevolg van de constante opslag van dermataan- en heparansulfaten in de lysosomen van de cellen. De ziekte kan al voorkomen bij kinderen en adolescenten (type A). Dan komt het meestal tot een ernstig beloop met mentale retardatie. Soms begint de ziekte echter pas op volwassen leeftijd (type B). In dit geval is de cursus vaak erg mild. Er zijn echter ook overgangsvormen tussen de twee typen. Het succes van de behandeling hangt ook af van de ernst van de ziekte.
Diagnose en verloop van de ziekte
De ziekte van Hunter wordt gediagnosticeerd door laboratoriumtests. Dit betrekt urineonderzoek voor de mucopolysacchariden dermatansulfaat en heparaansulfaat. Bepaling van het defecte enzym wordt uitgevoerd in leukocyten of fibroblasten. Moleculair genetische analyse kan ook worden uitgevoerd. In dit geval wordt het leukocyten-DNA bepaald. Prenatale diagnose van de overeenkomstige mutatie is ook mogelijk. Omdat de ziekte progressief is, zijn regelmatige longfunctietesten, echocardiogrammen en orthopedische follow-up noodzakelijk.
Complicaties
De ziekte van Hunter veroorzaakt in de eerste plaats zeer ernstige mentale retardatie bij patiënten. Om deze reden zijn getroffen personen bijna permanent afhankelijk van de hulp van andere mensen. Het is niet ongebruikelijk dat familieleden of ouders last hebben van psychische klachten, overstuur of ernstig Depressie als gevolg van deze ziekte. Verder hebben de patiënten er ook last van gehoorverlies en visuele problemen. Het is niet ongebruikelijk dat er veranderingen optreden in het skelet, wat resulteert in beperkingen in verschillende bewegingen. De groei en ontwikkeling van het kind worden aanzienlijk vertraagd en beperkt door de ziekte van Hunter, zodat ernstige beperkingen en complicaties optreden, vooral op volwassen leeftijd. Bovendien leidt deze ziekte niet zelden tot hartproblemen, zodat de getroffenen een sterk verminderde levensverwachting hebben door plotselinge hartdood. Een oorzakelijke behandeling is in dit geval niet mogelijk. Via verschillende therapieën of via de transplantatie van stamcellen kunnen sommige klachten beperkt zijn. Het succes en het verdere verloop van de behandeling is echter sterk afhankelijk van de ernst van de ziekte van Hunter, zodat niet in alle gevallen een positief verloop van de ziekte wordt bereikt. Complicaties treden echter niet op tijdens de behandeling.
Wanneer moet je naar de dokter gaan?
Aangezien bij de ziekte van Hunter, vanwege de genetische oorzaak, bijna uitsluitend jongens en mannen tot de risicogroep van de ziekte behoren, moeten ouders vooral waakzaam zijn met hun mannelijke nakomelingen. Als de symptomen pas op volwassen leeftijd verschijnen, moeten mannen zo vroeg mogelijk een uitgebreid onderzoek ondergaan. Bij voorkeur is deelname aan regelmatige controles voor vroege opsporing aan te raden. Als een kind groeiachterstand of ontwikkelingsstoornissen vertoont, is een bezoek aan de dokter aan te raden. Als mentale beperkingen of vertragingen worden opgemerkt in directe vergelijking met kinderen van dezelfde leeftijd, moet een bezoek aan de dokter worden gebracht. Specifieke tests zullen discrepanties aan het licht brengen en kunnen worden opgehelderd. Als er afwijkingen zijn in het uiterlijk van het huid, vorming van knobbels op de huid of verkleuring, dient een arts te worden geraadpleegd. Navelbreuken, verlamming of verdere mobiliteitsbeperkingen moeten onmiddellijk worden opgehelderd. Het algemene risico op ongevallen en verwondingen is verhoogd bij de ziekte van Hunter. Daarom moeten complicaties zo snel mogelijk worden geminimaliseerd en moet een bezoek aan de arts worden gebracht. Als de dagelijkse taken niet meer zoals gewoonlijk of alleen met hulp van anderen kunnen worden uitgevoerd, moet een arts worden geraadpleegd. Als de getroffen persoon lijdt aan emotionele of mentale problemen, wordt ook een bezoek aan de dokter aanbevolen. Medische hulp is nodig voor stemmingswisselingen of depressieve fasen.
Behandeling en therapie
Causale behandeling van de ziekte van Hunter is niet mogelijk omdat het een genetische aandoening is. Het succes van therapie varieert van patiënt tot patiënt. Het hangt ook af van de ernst. In sommige gevallen, stamceltransplantatie kan met succes worden uitgevoerd. Sinds 2007 is het medicijn idursulfase met de handelsnaam Elaprase in Europa goedgekeurd. Idursulfase vertegenwoordigt als iduronaat-2-sulfatase het enzym dat niet langer functioneel is bij de ziekte van Hunter. In sommige gevallen worden goede resultaten behaald door de enzymbehandelingen. Hiermee kan een normale levensverwachting worden bereikt therapie De behandeling moet levenslang duren. In vergevorderde gevallen echter soms niet therapie is veelbelovend. In dit geval is het nodig om de symptomen te verlichten.
Vooruitzichten en prognose
De prognose voor getroffen personen is zeer individueel en varieert afhankelijk van de huidige ernst. Omdat de ziekte puur erfelijk is, moet de ziekte van Hunter nog worden genezen. Nieuw onderzochte therapievormen, zoals een transplantatie van hematopoëtische stamcellen of gentherapie, kan de ziekte theoretisch genezen, maar ze worden op dit moment nog als experimenteel beschouwd. Het verloop van de ziekte verschilt sterk van patiënt tot patiënt. Als de ziekte echter onbehandeld blijft, kan dit leiden in ernstige gevallen tot de dood voordat de patiënt de leeftijd van vijf jaar bereikt. Zelfs in de mildere vormen sterven veel patiënten voordat ze volwassen zijn. Vooral niet-neuronopathische typen van de ziekte van Hunter kunnen echter zeer goed worden behandeld door middel van een enzymvervangingstherapie en samen met de therapie van de optredende ziektesymptomen. Aangezien de oorzaak van de ziekte een genetisch defect is, moeten getroffen paren die kinderen willen krijgen, advies inwinnen bij een genetisch consult. Een vruchtwaterpunctie en chorionische villus-bemonstering kan ook worden uitgevoerd tijdens zwangerschap om te bepalen of het gen voor de ziekte van Hunter defect is bij het nageslacht. De levensverwachting van mensen met de ziekte is normaal tot beperkt. Onder deze is de mortaliteit in de meeste gevallen te wijten aan cardiopulmonale complicaties.
het voorkomen
Preventie van de ziekte van Hunter is niet mogelijk. Het is een erfelijke ziekte. Als er eerdere gevallen van deze ziekte in de familie zijn en er een verlangen is om kinderen te krijgen, menselijk genetische counseling moet worden gezocht om het risico te beoordelen. Prenataal genetisch testen is ook mogelijk. Als de ziekte al bestaat, is het belangrijk om volledige onderzoeken te ondergaan. De therapie moet vroeg beginnen om de ziekte met succes te behandelen.
Follow-up
De ziekte van Hunter is een erfelijke ziekte en kan tot op heden niet worden genezen. Het beloop van de ziekte is zeer individueel, afhankelijk van de ernst ervan, maar patiënten hebben levenslange behandeling nodig. Om de symptomen te verlichten en het algemene welzijn te verbeteren, kunnen de getroffenen wat nemen maatregelen zich. Bij neurologische klachten gericht fysiotherapie en sportieve activiteiten kunnen een positieve invloed hebben op het algemeen voorwaarde Zachte sporten zoals gymnastiek en zwemmen helpen om de mobiliteit van de aangedane ledematen te behouden of zelfs te verbeteren. Psychische klachten nemen toe met het verloop van de ziekte en zijn psychotherapeutisch te behandelen. Bij de ziekte van Hunter, medische noodgevallen zoals acute hartfalen kan vaak voorkomen. In het geval van een noodsituatie die kenmerkend is voor deze ziekte, is het essentieel om de medische hulpdiensten te bellen. Totdat de spoedarts arriveert, moeten eerstehulpverleners zorgen eerste hulp en voer indien nodig reanimatie uit maatregelen De ziekte van Hunter is vroeg of laat dodelijk, afhankelijk van de ernst ervan. Een uitgebreide therapeutische behandeling, aangevuld met een gezonde levensstijl en gesprekken met andere patiënten, kan de kwaliteit van leven van mensen met de ziekte verbeteren. Het helpt patiënten in de regel om beter met hun ziekte om te gaan als ze voldoende geïnformeerd zijn over symptomen, klachten, oorzaken en gevolgen. Regelmatige gesprekken met een specialist maken ook deel uit van de therapie. Medisch advies ondersteunt patiënten bij hun dagelijkse behandeling van de ziekte van Hunter.
Wat u zelf kunt doen
De ziekte van Hunter is tot dusverre niet te genezen. Patiënten kunnen er toch wat van nemen maatregelen om de symptomen te verlichten en hun welzijn te verbeteren. Voor neurologische symptomen is lichaamsbeweging een goede optie naast therapie en fysiotherapie. Zwemmen evenals aerobics helpen om de mobiliteit van de aangedane ledematen te verbeteren. Toenemende psychische klachten worden in de loop van psychotherapie In geval van acute hartfalen of een ander voor de ziekte kenmerkend noodgeval, moet de medische hulpdienst worden gebeld. Totdat de spoedarts arriveert, moeten eerstehulpverleners zorgen eerste hulp aan de getroffen persoon en, indien nodig, proberen reanimatie De ziekte van Hunter is meestal dodelijk. Dit maakt een uitgebreide therapeutische behandeling, ondersteund door gesprekken met andere patiënten en een gezonde en actieve levensstijl, des te belangrijker. Lijders zijn vaak beter in staat om met de ziekte om te gaan nadat ze gedetailleerde informatie hebben verkregen over de symptomen, klachten, oorzaken en gevolgen. Vooral in de vroege stadia van de ziekte is regelmatig overleg met een specialist daarom essentieel. De arts kan verdere tips geven over hoe de patiënt de behandeling van de ziekte van Hunter kan ondersteunen.
