De grotere splanchnische zenuw is een sympathische zenuw van de autonome zenuw zenuwstelsel dat levert de bloed schepen, de bouworganen en het bijniermerg. Het bijniermerg wordt gestimuleerd om vrij te geven adrenaline en noradrenaline via de sympathische vezels van de zenuw. Het resultaat is een spanning reactie die een rol speelt bij acute schokkenBijvoorbeeld.
Wat is de splanchnische zenuw major?
De mens zenuwstelsel bestaat uit een somatisch en een autonoom deel. Het voormalige deel van de zenuwstelsel kan bewust worden bestuurd door mensen. Het autonome zenuwstelsel ontsnapt daarentegen aan vrijwillige controle en gedraagt zich dus 'autonoom'. Bovenal zijn de vegetatieve lichaamsfuncties onderhevig aan automatische controle door het autonome zenuwstelsel. Deze autonome functies omvatten bijvoorbeeld de cardiovasculair systeem, delen van het ademhalingssysteem en activiteiten van de interne organen. Het autonome vegetatief zenuwstelsel omvat de zogenaamde nervi splanchnici, die betrokken zijn bij de controle van de interne organen Een daarvan is de nervus splanchnicus major, die afkomstig is van het thoracale deel bij de truncus sympathicus. Op enkele uitzonderingen na behoren de nervi splanchnici, en dus de nervus splanchnicus mahor, tot de sympathische zenuwstelsel In de Duitse literatuur wordt de zenuw ook wel de grote viscerale zenuw genoemd.
Anatomie en structuur
Zoals de meeste splanchnic zenuwen, de grotere splanchnische zenuw ontstaat uit ganglia op het thoracale grenskoord (truncus sympathicus). De zenuw neemt zowel efferente als afferente zenuwvezels op van de vijfde tot en met negende thoracale ganglionen van het grenskoord. In zijn loop passeert de grotere splanchnische zenuw de middelste lumbale spleet van de diafragmatische structuur en gaat zo over de ganglia coeliaca naar de plexus coeliacus van de truncus coeliacus. Het verloop van de zenuw vertoont onderbrekingen die overeenkomen met een thoracale splanchniek ganglion De grotere splanchnische zenuw is hoofdzakelijk de belangrijkste sympathische zenuw van het perifere zenuwstelsel. Het is verbonden met de ingewanden van de buik via preganglionische sympathische zenuwvezels. Samen met de splanchnische zenuw minor passeert de zenuw boven de wervelkolom de zogenaamde psoasarcade van de pars lumbalis in de diafragma.
Functie en taken
Als onderdeel van het autonome zenuwstelsel vervult de splanchnische zenuw belangrijke vitale functies in het menselijk lichaam. Naast de ganglia coeliaca en ganglia aorticorenalia, innerveren de zenuw een groot deel van de buikorganen met preganglionische sympathische vezels. Nadat de zenuwvezels zijn verbonden met een tweede postsynaptisch neuron, reizen individuele sympathische vezels van de zenuw naar het bijniermerg. Sterk vereenvoudigd, de sympathische zenuwstelsel met zijn sympathische zenuwgeleidingsbanen maakt een snelle reactie op prikkels uit de omgeving en van binnenuit het lichaam mogelijk. tevens de sympathische zenuwstelsel heeft een stimulerende werking en mobiliseert de krachten van het lichaam. In dit verband spreken ook biologen van spanning reacties, die het organisme voorbereiden op inspanningen zoals vluchten of vechten in extreme situaties. De grotere splanchnische zenuw verbindt het sympathische zenuwstelsel met de buikorganen, de schepen en het bijniermerg. Sympathische zenuwvezels hebben een regulerende werking op de schepen In stressvolle situaties bemiddelt het sympathische zenuwstelsel bijvoorbeeld vernauwing van bloed vaten van de ingewanden via de splanchnische zenuw major. Dit is afgenomen bloed stroom naar organen van de bovenbuik vindt plaats door vasoconstrictie. De hart- en longen, als primair vitale organen, hebben dus meer bloed beschikbaar. Overleven kan worden verzekerd. De spijsverteringsorganen verminderen hun activiteit door de verminderde doorbloeding. Dit remmende effect op de functie van het gehele maagdarmkanaal maakt het mogelijk concentratie op voornamelijk vitale lichaamsprocessen. In de tweede reactieketen van a spanning reactie, medieert het sympathische zenuwstelsel stimulatie van het bijniermerg via de splanchnische zenuw major. Na activering komt het bijniermerg vrij adrenaline en noradrenaline binnen een paar seconden. Vooral het stresshormoon epinefrine reguleert verschillende lichamelijke processen tijdens stressreacties.
Ziekten
De grotere splanchnische zenuw speelt een essentiële rol bij elke acute toestand schokken reactie. Schok reacties zijn de poging van het lichaam om zijn eigen reacties te stabiliseren bloeddrukTijdens de shockreactie stimuleert het sympathische zenuwstelsel het vrijkomen van adrenaline en noradrenaline via de splanchnische zenuw major, waardoor de hart- tarief te verhogen en de arteriolen en venulen om te vernauwen. Bloeddruk stijgt na deze processen om de bloedstroom naar de hart- en hersenen zo lang mogelijk. Omdat de bloedstroom in de rest van het lichaam wordt gesmoord, ontstaat er een tekort aan perifere weefsels. Vanwege het daarmee gepaard gaande onderaanbod van zuurstofZure eindproducten van het anaëroob koolhydraatmetabolisme hopen zich op in de weefsels, waardoor het lichaam oververzuurd wordt. Naast deze stofwisseling acidose, vloeistoflekkage uit de haar vaten in de weefsels ontstaan, waardoor het bloed ontstaat volume afnemen. Arteriële kleinere bloedvaten verslappen door acidose Aftapende bloedvaten verslappen niet, zodat rode bloedcellen zich ophopen in de haar vaten en microthrombi vormen. Het resultaat kan een consumptiecoagulopathie zijn. Dit type shockreacties treedt bijvoorbeeld op na bloedverlies waardoor het bloed sterk afneemt volume en vermindert zo de pompcapaciteit van het hart. Bovendien kunnen shocktoestanden optreden in de context van hartfalen, wat voornamelijk de pompcapaciteit van het hart vermindert. Een andere oorzaak van acute shocktoestanden kan zijn bloedvergiftiging or anafylaxie Bij deze verschijnselen leidt beschadiging van de haarvaten tot vloeistofverlies uit de bloedvaten, waardoor de pompcapaciteit van het hart afneemt, waardoor acidose en verdere vasculaire schade. Elke acute schok voorwaarde is een levensbedreigende situatie die onmiddellijke interventie vereist. Patiënten worden meestal behandeld in de intensive care afdeling, waar hun circulatie wordt gecontroleerd en gestabiliseerd.
