De eliminatie dieet is een diagnostische procedure om voedselintoleranties vast te stellen wanneer allergologische tests niet voldoende conclusies hebben opgeleverd. In de eliminatie dieetwordt een voedingsmiddel dagen achtereen volgens een vast patroon weggelaten en vervolgens weer in het dieet opgenomen om reacties van het lichaam aan zijn consumptie te kunnen toeschrijven.
Wat is het eliminatiedieet?
Allergologische tests geven niet altijd voldoende informatie over a voedsel-allergie op een of meer voedingsmiddelen. Een betrouwbaardere diagnose is daarentegen mogelijk met de eliminatie dieet Het is verdeeld in twee fasen, de eliminatiefase en de provocatiefase. Tijdens de eliminatiefase worden mogelijk ondraaglijke voedingsmiddelen uit de voeding verwijderd. Er mogen slechts enkele goedgekeurde voedingsmiddelen worden gegeten. Op deze manier zorgt het eliminatiedieet ervoor dat de patiënt niet reageert op een voedingsmiddel dat mogelijk nog in de spijsverteringskanaal In plaats daarvan eet hij alleen voedsel dat hij absoluut kan verdragen, aangezien er geen intoleranties voor bekend zijn. Tijdens de eliminatiefase kan het voorkomen dat er veel gewicht verloren gaat, dit komt door het verlies van water Dit geeft al aan dat er sprake is van intolerantie. Zodra na een paar dagen de provocatiefase wordt ingezet, kan blijken wat de patiënt niet verdraagt. In deze fase van het eliminatiedieet wordt elke dag één mogelijk onverdraagzaam voedsel geconsumeerd. Het is belangrijk dat de consumptie in de vroege ochtend plaatsvindt, zodat het lichaam een volledige dag heeft om op elk te reageren. De patiënt documenteert zijn symptomen en observaties in de komende dagen. Op basis van deze documentatie kan de arts na de provocatiefase bepalen of er intoleranties zijn voor een van de geteste voedingsmiddelen. Het eliminatiedieet duurt ongeveer een maand tijdens deze twee fasen.
Functie, effect en doelen
Een eliminatiedieet wordt gebruikt om intoleranties voor een aantal voedingsmiddelen vast te stellen. Het wordt gebruikt wanneer andere procedures niet voldoende informatie hebben opgeleverd. De patiënt kan het ook zelf uitvoeren, maar het eliminatiedieet heeft pas echt zin als het onder toezicht van de arts heeft plaatsgevonden. Een eliminatiedieet kan intoleranties voor in totaal 20 verschillende stoffen detecteren. Het kan natuurlijk op elk moment worden uitgebreid met andere voedingsmiddelen. Typisch, het eliminatiedieet test op intolerantie voor alcohol, koffie, thee, koeien melk, am producten, tarwe (gluten), citrus vruchten, eieren of rijst, onder anderen. Als de patiënt op de dag van het eliminatiedieet reageert met symptomen als hij een van deze voedingsmiddelen at, dan kan heel duidelijk worden gezegd dat dit een reactie is van zijn lichaam op datzelfde voedsel. Tijdens beide fasen van het eliminatiedieet ontvangt de patiënt een symptoomvragenlijst van de arts, waarop de typische tekenen en symptomen die door intoleranties worden veroorzaakt, worden genoteerd. De patiënt kan dan op een schaal van 1-10 aangeven in welke mate hij of zij een eventueel symptoom heeft waargenomen. Na afloop kan de arts het blad evalueren en weten waarop de patiënt heeft gereageerd en of er mogelijk correlaties zijn. Enerzijds kan het eliminatiedieet dus een betrouwbare diagnose geven, maar het kan ook informatie geven voor nader onderzoek, bijvoorbeeld om kruisallergieën op te sporen of om meerdere parallelle intoleranties tegelijk aan het licht te brengen. Na het eliminatiedieet worden deze resultaten gebruikt voor overleg met een diëtist of voedingsdeskundige, aangezien de getroffen persoon van nature op de diagnose moet reageren en het dieet moet aanpassen.
Risico's, bijwerkingen en gevaren
Een eliminatiedieet is een methode met een relatief laag risico om intoleranties of allergieën voor bepaalde voedingsmiddelen op te sporen. Een risico is dat de patiënt het eliminatiedieet niet gewetensvol uitvoert, zijn of haar symptomen verkeerd interpreteert of deze niet voldoende documenteert. In het beste geval wordt de symptoomvragenlijst te allen tijde bij zich, zodat er direct een notitie kan worden gemaakt als er een symptoom optreedt. Als dit wordt vergeten, werkt de arts vervolgens met vervalste resultaten. Verder is het bij een eliminatiedieet belangrijk dat de te testen voedingsmiddelen 's morgens vroeg gegeten worden, de enige uitzondering hierop is de test tegen alcohol, die meestal volgt op de laatste dag van het eliminatiedieet. Dit mag natuurlijk 's avonds worden gedronken. Als de andere voedingsmiddelen echter te laat op de dag worden geconsumeerd, kan het zijn dat de patiënt al slaapt wanneer de symptomen verschijnen, of pas de volgende dag, wanneer het volgende voedsel al wordt getest. Dit zou ook de resultaten vervalsen. Als dit gebeurt, moet de arts in het beste geval onmiddellijk worden geraadpleegd. Hierdoor wordt het eliminatiedieet met een dag vertraagd en wordt het voedsel dat de vorige dag te laat is gegeten opnieuw getest. Een zeldzaam gevaar van het eliminatiedieet zijn allergieën voor de geteste voedingsmiddelen. Ieder allergie, hoe mild ook, vormt enig risico. Dit komt omdat het op elk moment kan gebeuren dat het lichaam van de getroffen persoon ongewoon heftig reageert op contact met het allergeen. Dit kan eindigen in schokken In de meeste gevallen worden allergische reacties op een levensmiddel al gedetecteerd tijdens een allergietest, zodat ze niet eens in het eliminatiedieet worden opgenomen. Als symptomen zoals ernstige roodheid en jeuk van de huid, kortademigheid, toegenomen hart- en angst optreden, moet de patiënt onmiddellijk naar de eerste hulp gaan en aangeven dat ze een eliminatiedieet volgen.
