Valse medicijnen: fraude herkennen

Gevaarlijke kopieën

Imitatietabletten en -capsules kunnen van alles bevatten: er kan te veel, te weinig of helemaal geen actief ingrediënt in zitten. In het ergste geval bevatten de medicijnkopieën giftige ingrediënten die mensen ziek maken en niet genezen.

Welke vervalsingen zijn er?

In het geval van een imitatiemedicijn spreken deskundigen van een totale namaak. Er zijn echter nog andere vormen van fraude die niet minder gevaarlijk zijn:

  • Het juiste medicijn kan in de verkeerde verpakking zitten (of andersom). Medicijnen tegen hoge bloeddruk kunnen bijvoorbeeld in een verpakking voor cholesterolverlagende medicijnen zitten.
  • Het kan zijn dat bijsluiters ontbreken, onvolledig zijn of in een vreemde taal zijn geschreven.
  • De hoeveelheid actief ingrediënt kan verschillen in vergelijking met de opdruk van het preparaat (bijvoorbeeld slechts 20 mg tabletten in een verpakking van 50 mg).

lucratiever dan drugshandel

Deskundigen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schatten dat in de geïndustrialiseerde landen (Europese Unie, VS, Australië, Canada, Japan, enz.) minder dan één procent van de medicijnen namaak is. De situatie is heel anders in de minder geïndustrialiseerde landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika, waar het aandeel namaakgeneesmiddelen wordt geschat op tussen de 10 en 30 procent.

Kat en muis

Overheden, en vooral farmaceutische bedrijven, hebben er belang bij de handel in namaakgeneesmiddelen aan banden te leggen. De WHO heeft een eigen werkgroep opgericht, de International Medical Products Anti-Counterfeiting Taskforce (IMPACT). De autoriteiten leggen nu zware straffen op – zelfs aan mensen die, bewust of onbewust, opdracht hebben gegeven tot de vervalsingen.

Hoe patiënten zichzelf kunnen beschermen

Patiënten hebben zelf vrijwel geen kans een goed gemaakte imitatie te ontdekken, concludeert de Wereldgezondheidsorganisatie. Zelfs bewezen experts zouden dit niet op betrouwbare wijze kunnen doen.

Niettemin moeten consumenten op enkele kenmerken letten:

  • De verpakking dient voorzien te zijn van een serienummer (eventueel als machinaal leesbare barcode) en een houdbaarheidsdatum.
  • Gebruik in geen geval los verpakte medicijnen of blisterverpakkingen zonder buitenverpakking.

Bijzondere voorzichtigheid is geboden bij het bestellen van medicijnen via internet. Volgens een willekeurige steekproef van de WHO zijn meer dan de helft van de producten die via niet-geteste internetapotheken worden verzonden, namaak. In Duitsland houdt het Duitse Instituut voor Medische Documentatie en Informatie (DIMDI*) een lijst bij van alle erkende postorderapotheken.