Elleboog: structuur, functie en ziekten

Hij is eerder een rustige vertegenwoordiger van zijn klas: de elleboog maakt in vergelijking met andere gewrichten van het menselijk lichaam heeft relatief zelden problemen en vervult zijn taak meestal zonder klachten tot op hoge leeftijd. Toch zijn er ziekten van de elleboog gemeenschappelijk in alle leeftijdsgroepen, van peuters tot tennis spelers tot seniel artrose, die goed kan worden begrepen op basis van de anatomie van dit gewricht.

Wat is de elleboog?

Het ellebooggewricht is een nogal gecompliceerd gewricht dat bestaat uit drie partiële gewrichten, die elk articuleren met de andere. Drie buisvormig botten zijn betrokken bij de gezamenlijke structuur: de opperarmbeen (bovenarmbeen), de ellepijp (ellepijp) waaraan het zijn naam geeft, en de straal (straal). Het gewricht tussen de bovenarm en de ellepijp is daarbij een puur scharniergewricht, alleen in combinatie met de andere twee partiële gewrichten resulteert dan nog in een wielbeweging, dat wil zeggen de rotatie van de onderarm tegen de bovenarm.

Anatomie en structuur

De anatomie is vrij voelbaar bij het ellebooggewricht vanwege de dunne mantel van zacht weefsel. Aan het einde van de humerus hoofd, het humerale kraakbeen, waaraan de spieren van de onderarm zijn bevestigd, palpeer aan beide zijden. Tussen deze kraakbeenderen bevindt zich een gewrichtsroller die communiceert met de brede kom van de ellepijp - hier vindt de scharnierbeweging tussen de boven- en onderarm plaats. De elleboog zelf (olecranon) palpeert de achterkant van het gewricht en is bij iedereen bekend als het 'musicusbot': het feit dat het dergelijke pijn wanneer gestoten is te wijten aan het oppervlakkige verloop van de ellepijpzenuw, een zenuw die hier geheel onbeschermd door een benige groef loopt. Als het onderarm wordt vastgehouden met de handpalm naar boven, de twee botten van de onderarm liggen de ellepijp en de straal parallel aan elkaar: de ellepijp vormt het grotere gewrichtsoppervlak met de bovenarm en de straal bevindt zich aan de zijkant ervan met de zogenaamde radiale hoofd, dat is afgerond en articuleert met zowel het bovenste uiteinde van de ellepijp als het hoofd van de bovenarm. Alle drie de deelverbindingen zijn omgeven door een gemeenschappelijk gezamenlijke capsule​ Het ligamenteuze apparaat is vrij eenvoudig: er zijn laterale ligamenten binnen en buiten, bovendien een ringvormig ligament van de nek van de ellepijp lussen eenmaal rond de radiaal hoofd terug naar de nek van de ellepijp, zodat de radiale kop daarin een draaiende beweging kan uitvoeren. Bloed schepen en meest zenuwen langs de buigzijde van het ellebooggewricht lopen, beschermd door structuren zoals de bicepspees​ Dit is ook een populairdere site bij artsen en minder populair bij patiënten bloed bemonstering uit de onderhuidse aders die hier duidelijk zichtbaar zijn.

Functie en taken

Schematisch diagram met de anatomie en structuur van de elleboog. Klik om te vergroten. Het ellebooggewricht wordt dus in vorm gehouden door nauw op elkaar afgestemde botstructuren en een relatief eenvoudig ligamenteus apparaat, waardoor een verscheidenheid aan bewegingen mogelijk is:

De verbinding tussen de opperarmbeen en ellepijp is een zuiver scharniergewricht en laat alleen flexie toe (totdat het zachte weefsel remt) en extensie (totdat de punt van de elleboog aan de achterkant tegen de humerus aanligt). Het gewricht tussen de ellepijp en de straal, geleid door het ringvormige ligament, maakt wielbeweging mogelijk, wat medisch wordt genoemd supinatie (buitenwaartse rotatie van de onderarm) of pronatie (naar binnen draaien van de onderarm). De verbinding tussen de opperarmbeen en radius maakt alleen de twee bewegingsrichtingen van de andere gewrichten en maakt de combinatie van beide mogelijk.

Ziekten en klachten

Zelfs in de kindertijd is er een bijna typische blessure in het ellebooggewricht die ouders altijd schrikt, maar gelukkig in principe ongevaarlijk en gemakkelijk op te lossen is: de ontwrichting van de oppas. Bij kinderen schuift de kop van de radius relatief vrij in het ringvormige ligament en kan deze er ook uit worden getrokken. Typische volgorde van ongevallen: een volwassene leidt het kind bij de hand, het kind valt, de volwassene probeert de val te voorkomen door de hand van het kind snel op te trekken. Als de kop van de straal op deze manier uit de ringband komt, schuift deze niet meer vanzelf terug, kan het kind de elleboog nauwelijks bewegen en wordt er veel gehuild. Een ervaren arts kan de schade echter herstellen met een gerichte rotatie onder tractie; er is tenslotte niets kapot. Later is het voornamelijk tennis elleboog die klachten veroorzaakt. Dit is een overbelasting en ontsteking van de pezen in het bevestigingsgebied aan de buitenste bovenarm kraakbeenDit is waar de spieren van de achterkant van de onderarm, dwz voornamelijk de strekspieren van de achterkant van de hand, worden ingebracht. Het is dus vooral een backhand overbelasting in tennis​ De tegenhanger aan de binnenkant van de bovenarm kraakbeen is de elleboog van de golfer. Letsel aan de elleboog treft voornamelijk het olecranon, dat wil zeggen de achterkant van de ellepijp. Vanwege de gespierde tractie hier, gips immobilisatie is meestal niet voldoende; deze fracturen vereisen vaak een operatie.