Wat zijn de bijwerkingen van valproïnezuur?

Introductie

Valproïnezuur, ook bekend als valproaat, is een geneesmiddel voor de behandeling van epilepsie, ook bekend als epileptische aandoeningen. Dienovereenkomstig behoort het tot de groep geneesmiddelen die bekend staat als anti-epileptica. Het is een zeer krachtig medicijn, maar het werkingsmechanisme is nog niet volledig verklaard.

Waarom kan valproïnezuur bijwerkingen veroorzaken?

Valproïnezuur valt waarschijnlijk de neurotransmitter systeem in de hersenen door remmende signalen te versterken. Zoals bij alle geneesmiddelen kunnen er bijwerkingen optreden tijdens het gebruik valproïnezuur, waarvan sommige vaak voorkomen, terwijl andere in studies slechts af en toe of zeer zelden voorkomen.

Mogelijke bijwerkingen van valproïnezuur

Zeer vaak: Vaak: Af en toe: Zelden: Zeer zelden: Waargenomen in individuele gevallen:

• Trombocytopenie (afname van bloedplaatjes)
• Leukopenie (vermindering van witte bloedcellen)
• Klinisch niet relevante toename van ammoniak in serum
• Gewichtstoename of verlies
• Verminderde of verhoogde eetlust
• Slaperigheid en duizeligheid
• Trillingen, sensorische stoornissen zoals tintelingen of gevoelloosheid van de huid
• Tijdelijke haaruitval
• Bloeden, hoofdpijn, verwarring
• Spanningen, onzekere gang, overmatige activiteit
• Stupor (een fysieke gevoelloosheid tijdens het wakker zijn)
• Organische hersenziekte, die na het spenen kan verdwijnen
• Diarree en overmatige speekselvloed,
• Ernstige, soms fatale leverfunctiestoornis (kinderen lopen een verhoogd risico),
• Oedeem (vasthouden van water in het weefsel)
• Lupus erythematosus en vasculitis (immuunreacties van het lichaam)
• Nierfunctiestoornis
• Verstoring van de hersenfunctie, inclusief mentale prestaties
• Onregelmatige menstruatie
• Cystische vergrote eierstokken
• Verstoring van de beenmergfunctie
• Ernstige bloedarmoede
• Hyponatriëmie (verlaagde natriumconcentratie in het bloed)
• Schade aan de alvleesklier met gedeeltelijk fatale afloop
• Overgevoeligheidsreacties,
• Eosinofilie
• Borstvliesuitstroming
• Sensorische wanen, hersenaandoeningen, bewegingsstoornissen
• Lawaai in het oor, tijdelijk of permanent gehoorverlies
• Vermindering van botdichtheid (osteoporose)
• Bedplassen bij kinderen
• Daling van de lichaamstemperatuur

Mogelijke bijwerkingen van het gebruik van valproïnezuur zijn onder meer verhoogde eetlust en resulterende gewichtstoename. Sommige onderzoeken melden gewichtstoename bij tussen 20 en 70% van de patiënten die met het anti-epilepticum werden behandeld. Er zijn veel mogelijke oorzaken voor de bijwerking van de therapie: Of patiënten door deze bijwerking worden beïnvloed, wordt door veel factoren beïnvloed: gewichtstoename leidt bij veel patiënten tot stopzetting van de behandeling met valproïnezuur, en te zwaar verhoogt ook het risico van metabool syndroom en suikerziekte mellitus.

Bij het starten van een behandeling met valproïnezuur dienen patiënten geïnformeerd te worden over de mogelijke bijwerkingen en hun lichaamsgewicht in de gaten te houden. Fysieke activiteit en een evenwichtige dieet kan gewichtstoename voorkomen. Als het lichaamsgewicht echter significant toeneemt, moet worden overwogen om over te schakelen naar een ander anti-epilepticum.

• Een aandoening van het zogenaamde neuro-endocriene regulatiesysteem (dwz een hormonale aandoening)
• Insulineresistentie veroorzaakt door valproïnezuur, dat de bloedsuikerspiegel verhoogt
• Een verminderde afbraak van vetzuren in het bloed, wat leidt tot de nieuwe synthese van vetopslag
• Verminderde fysieke activiteit
• Gewichtstoename als gevolg van overmatige calorie-inname als gevolg van deze factoren
• Geslacht (vrouwen worden vaker getroffen dan mannen)
• Levensfase (puberteit als kritieke tijd)
• Duur en dosis van de behandeling
• Initieel gewicht
• Genetische aanleg

Valproïnezuur kan verschillende bijwerkingen op de huid hebben. Een mogelijke maar zeldzame bijwerking van valproïnezuur is huiduitslag. Het risico is relatief laag bij monotherapie, maar neemt vooral toe bij combinatietherapie met het anti-epilepticum lamotrigineHoewel een allergische reactie wordt vermoed, wordt het mechanisme achter de ontwikkeling van huiduitslag niet volledig verklaard.

De uitslag kan kleinere gebieden treffen, maar ook het hele lichaam. Bovendien kunnen huidverhogingen zoals puisten of striemen optreden, evenals jeuk. Een zeldzame bijwerking van valproaattherapie is ook het optreden van lupus erythematosus, een immuunziekte.

Dit gaat gepaard met vlinder-vormige en schilferende huiduitslag, vooral op de handen. Jeuk treedt meestal op als bijwerking van huiduitslag bij behandeling met valproaat. Als huidreacties zoals roodheid, uitslag of jeuk optreden, moet onmiddellijk een arts worden geraadpleegd.

Indien nodig kan een arts de behandeling met valproïnezuur stopzetten en een alternatief anti-epilepticum voorschrijven. Hoofdpijn kan af en toe optreden bij gebruik van valproïnezuur. Interessant is dat het medicijn off-label wordt gebruikt, maar ook voor migraine profylaxe of preventie van cluster hoofdpijn, waaruit blijkt dat hoofdpijn niet bij elke gebruiker hoeft voor te komen.

Als, naast hoofdpijn, andere neurologische symptomen zoals duizeligheid, looponzekerheid, visuele stoornissen, gedragsstoornissen of zelfs waanvoorstellingen optreden, dient beslist een arts te worden geraadpleegd. In de meest ernstige gevallen kan het gebruik van valproaat leiden tot een zogenaamde encefalopathie (hersenen ziekte), die zich acuut of chronisch kan manifesteren. Duizeligheid is een niet-specifiek symptoom en treedt op als een veel voorkomende bijwerking van valproïnezuurtherapie.

Duizeligheid kan vaak worden voorkomen door langzaam op te staan ​​vanuit een zittende of liggende positie, maar als de duizeligheid lang aanhoudt en het dagelijks leven ernstig beperkt, moet een arts worden geraadpleegd. Een andere mogelijke bijwerking van valproïnezuurtherapie zijn gezichtsstoornissen, zoals dubbel zien. EEN nystagmus zichtbaar van buitenaf (een snelle oogtrekking) kan ook voorkomen.

Deze bijwerkingen kunnen optreden bij vrijwel alle anti-epileptica en kunnen de rijvaardigheid en het vermogen om machines te bedienen beïnvloeden. Bij visuele stoornissen dient de behandelende neuroloog te worden geraadpleegd. Tremor, medisch bekend als tremor, komt vaak voor als bijwerking bij gebruik van valproïnezuur.

Het kan een geïsoleerd symptoom zijn en vereist niet noodzakelijk stopzetting van de medicatie, maar tremor kan ook een indicatie zijn van door valproaat geïnduceerde acute of chronische encefalopathie. Andere bijkomende symptomen kunnen het vermoeden van encefalopathie versterken: Acute valproaat-encefalopathie vereist stopzetting van de behandeling en verdwijnt, net als chronische valproaat-encefalopathie, daarna meestal volledig. Als deze of andere neurologische bijwerkingen optreden, moet de patiënt altijd een arts raadplegen.

• Concentratiestoornissen
• Desoriëntatie, vertragen
• Incontinentie
• Asterixis (een trillende val van de gestrekte armen)

tijdelijk haaruitval is een andere vaak voorkomende bijwerking van valproïnezuur. Dit staat bekend als diffuus haaruitval, en beïnvloedt daarom het geheel hoofd​ Een verlies van oksel of schaambeen haar komt minder vaak voor.

De haaruitval manifesteert zich op zijn vroegst vier dagen tot twee weken na het begin van de inname. echter, de haar het verlies is slechts tijdelijk, na ongeveer één tot drie maanden na het einde van de behandeling groeit het haar weer terug. Gevoeligheden worden medisch paresthesieën genoemd en kunnen optreden als frequente bijwerkingen van valproïnezuur.

Het gevoel is onaangenaam tot pijnlijk en patiënten beschrijven verschillende symptomen: Het optreden en de intensiteit van het gevoel is dosisafhankelijk, dwz het neemt toe bij een verhoogde inname van de medicatie. Als het gevoel onaangenaam en pijnlijk is, moet de neuroloog die de patiënt behandelt, worden geraadpleegd.

• Tintelingen, gevoelloosheid
• In slaap vallen ledematen
• Gevoelens van warmte of koude zonder voldoende prikkels