Residuen: van productie tot op de plaat

Bij de landbouwproductie worden verschillende inputs gebruikt om de kwaliteit te waarborgen en de opbrengsten te verhogen. Deze omvatten meststoffen, gewas bescherming producten en diergeneesmiddelen. Bij onjuist gebruik kunnen er voedselresten ontstaan. Residues zijn residuen van stoffen die worden gebruikt bij de primaire productie van plantaardig of dierlijk voedsel om bepaalde effecten te bereiken. Ze worden onder meer gebruikt om gewassen te beschermen tegen bederf, om opbrengsten te waarborgen of te verbeteren en om hygiënisch veilige producten te leveren. Wettelijke voorschriften schrijven voor dat het gebruik ervan tot een minimum moet worden beperkt. Als deze stoffen niet volledig worden afgebroken tijdens de levensduur van de planten of dieren of tegen de tijd dat het voedsel wordt geconsumeerd, blijven ze als residu in het voedsel. Voor deze residuen worden door de wetgever maximumgehalten vastgesteld om de consument te beschermen. De naleving van deze maximumgehalten wordt regelmatig gecontroleerd door de autoriteiten.

Gewasbeschermingsmiddelen in paprika's

Achter termen als herbiciden, fungiciden en insecticiden zijn middelen die worden gebruikt om gewassen tegen onkruid te beschermen, schimmelziekten en insecten. Afhankelijk van hun functie zijn ze giftig voor de doelorganismen en beschermen zo de plant tegen aantasting door bijvoorbeeld ongewenste plantenziekten. Tegelijkertijd kunnen ze vervelende bijwerkingen hebben voor mens en milieu. Het gebruik van deze bestrijdingsmiddelen is onderworpen aan strikte wettelijke voorschriften, wat de afgelopen decennia heeft geleid tot een gestage vermindering van de besmetting van plantaardige producten. Desalniettemin zijn resten van deze stoffen in levensmiddelen niet altijd uit te sluiten, zeker bij onoordeelkundig gebruik. Volgens het eten uit 2004 Grensverkeer melden, werden overschrijdingen van de maximumgehalten met name geconstateerd bij paprika's, sla, rucola, appels en bosvruchten. Bovendien werd vastgesteld dat geïmporteerde goederen vaak aanzienlijk meer vervuild zijn dan binnenlandse producten. Zo vielen bij paprika's - met name monsters uit Spanje en Turkije - op. Bovendien tonen onderzoeken aan dat de residuen van bestrijdingsmiddelen hoger zijn buiten de natuurlijke groeiseizoenen van de planten.

Nitraten in sla en rucola

Nitraat is een van nature voorkomende stof die essentieel is voor plantengroei. Voor een optimale plantengroei, bemesting maatregelen in de landbouwproductie continu zorgen voor nitraataanvulling in de bodem. Intensieve landbouwbemesting kan leiden tot hogere nitraatgehaltes in grondwater en bodem. Van daaruit bereikt extra nitraat via de wortels de voedselplanten. Het nitraatgehalte is echter niet alleen afhankelijk van bemesting. Er zijn groenterassen die nitraat in hoge mate opslaan, terwijl andere rassen weinig de neiging hebben om nitraat op te hopen. Vooral blad- en wortelgroenten, zoals sla, veldsla, snijbiet, spinazie, radijs, radijs en biet, hebben soms zeer hoge nitraatconcentraties. In het eten van 2004 GrensverkeerVielen de hoge nitraatgehaltes in sla en rucola op een bijzonder negatieve manier op.

Van nitraat tot nitriet tot nitrosamines.

Nitraat zelf vormt geen onmiddellijke volksgezondheid gevaar voor mensen. Pas na omzetting in nitriet kan het een bedreiging vormen voor de mens volksgezondheid​ Omzetting naar nitriet kan plaatsvinden door bacteriën, zoals wanneer voedsel lange tijd op kamertemperatuur wordt bewaard, maar ook door bacteriën in de mond en maag.

  • Nitriet kan hinderen zuurstof vervoer in de bloed van zuigelingen, die "methemoglobinemie" veroorzaken met cyanose.
  • Nitriet kan in combinatie met secundair zogenaamde nitrosaminen vormen aminen, dat is stikstof-bevattende chemische verbindingen die in veel voedingsmiddelen worden aangetroffen en ook worden gevormd tijdens de spijsvertering. Dierstudies hebben aangetoond dat bepaalde nitrosaminen een sterk kankerverwekkende werking hebben.

Bij de productie van dierlijk voedsel, drugs worden niet alleen gebruikt om ziekten te behandelen, maar ook als vetmester AIDS. antibiotica zoals chlooramfenicol en beta-agonisten zoals Clenbuterol zijn bedoeld om het hoofdresultaat te verbeteren. Wachttijden zijn voor elk medicijn gespecificeerd en moeten in acht worden genomen. (Wachttijd is de tijd die moet zijn verstreken voordat het dier mag worden geslacht). antibiotica wordt besproken, wat kan worden bevorderd door het wijdverbreide gebruik van antibiotica bij de dierlijke productie. Ook onduidelijk is een mogelijke bijdrage van veterinair drugs tot de ontwikkeling van allergieën. Er is ook weinig bekend over mogelijke langetermijneffecten van deze stoffen op het menselijk lichaam. Om deze reden is het gebruik van antibiotica als groeibevorderaars in diervoeding is sinds begin dit jaar in de hele EU verboden. Al met al lijkt het residuprobleem in dierlijk voedsel echter van ondergeschikt belang te zijn. Uit de resultaten van het Nationaal Residu Controleplan blijkt dat slechts 0.19 procent van de in 2004 onderzochte monsters van dierlijke oorsprong de wettelijk vastgestelde maximumgehalten overschreed. Onder het National Residue Control Plan voerden de staten meer dan 350,000 tests uit op meer dan 46,000 dieren en dierlijke producten zoals vlees, melk, eieren en honing.

Eten zonder resten

De huidige resultaten over de veiligheid van ons voedsel laten zien dat ons dagelijks dieet is slechts in geringe mate verontreinigd met residuen. Slechts een klein percentage overschrijdt tenminste de maximumgehalten. Onze voeding is echter niet geheel vrij van residuen. Het is ook onduidelijk welk effect meerdere residuen, dwz de combinatie van verschillende actieve ingrediënten, hebben op ons lichaam. Bij het inkopen en verwerken van voedsel moet met een aantal zaken rekening worden gehouden om de opname van residuen zo laag mogelijk te houden.

  • Was groenten en fruit altijd grondig voordat u gaat eten. Hierdoor kunnen residuen van pesticiden worden verminderd.
  • Moeten aardbeien in de winter op het menu staan? Voed jezelf seizoensgebonden. Buiten de seizoensgroei zijn vaak hogere doses pesticiden nodig, enz.
  • Eet niet te vaak nitraatrijke groenten.
  • Houd nitraatrijke groenten niet lang warm. Bacterie kan zich bij deze temperaturen optimaal vermenigvuldigen en nitraat omzetten in nitriet. Bewaar restjes het beste in de koelkast en verwarm indien nodig opnieuw.
  • Zorg ervoor dat dierlijk voedsel van goede kwaliteit is. Veel producenten verbinden zich ertoe om kwalitatief hoogstaand en veilig voedsel aan te bieden in het kader van keurmerken en kwaliteitslabels.