Quadriceps peesruptuur is een scheur van de pees tussen de dij spier en de knieschijf De blessure komt niet vaak voor en treedt meestal alleen op als er al slijtage aan de pees is.
Wat is een quadricepspeesruptuur?
Quadriceps peesruptuur is een scheur (breuk) van de pees die de quadriceps verbindt dij spier naar de knieschijf Deze spier bevindt zich aan de voorkant van de dij en is verantwoordelijk voor extensiebewegingen. Dat wil zeggen, je hebt het nodig om op te staan, trappen te lopen, te rennen of zelfs te springen. Het bestaat uit vier delen, die allemaal zijn verbonden met de knieschijf door een pees en vervolgens uitstrekken naar de lagere been. De quadriceps spier is de sterkste spier in het hele lichaam en enorme krachten werken op de verbindingspees. Over het algemeen is breuk van de quadricepspees relatief zeldzaam, maar wanneer de pees scheurt, is dat meestal op het punt waar de pees samenkomt met het bot van de knieschijf.
Oorzaken
De oorzaak van een quadricepspeesruptuur is meestal een voorafgaande degeneratieve verandering, wat betekent dat de pees is versleten en van structuur is veranderd. Deze slijtage wordt veroorzaakt door verschillende ziekten, zoals suikerziekte or jicht. Obesitas is ook een risicofactor. Verder circulatiestoornissen, chronische ontstekingsziekten of acute infecties kunnen de elasticiteit en duurzaamheid van de pezen. Medicijnen zoals cortisone, indien genomen over een lange periode, kan ook leiden tot een zekere broosheid van de pezen Maar slijtage alleen is dat meestal niet leiden tot breuk van de quadricepspees. Alleen als de gedegenereerde pees zwaar of onjuist wordt belast, bijvoorbeeld bij een plotselinge beweging, bij struikelen of bij het plotseling afremmen van een beweging. De pees kan dan door de eerdere beschadiging de belasting niet meer weerstaan en er treedt een quadricepspeesruptuur op.
Symptomen, klachten en tekenen
De peesruptuur van de quadriceps manifesteert zich vaak als plotseling ernstig pijn in de knie. Soms breekt de pees met een luide knal. De getroffen been kan niet meer of niet voldoende worden verlengd. Bij quadriceps peesruptuur vindt de peesruptuur plaats boven de patella (knieschijf). Bij een kniescheurpees daarentegen scheurt de pees onder de knieschijf. In beide gevallen treedt zwelling op op de plaats van de traan. Verder lokaal pijn treedt op. Hematomen worden ook waargenomen. Als de zwelling is afgenomen, a deuk kan worden gevoeld op de plaats van de breuk. Deze leegte kan ook worden gevoeld voordat de zwelling optreedt. Vanwege het rekgebrek is er sprake van onvastheid bij staan en lopen. Als het been kan helemaal niet meer worden verlengd, er is sprake van een volledige breuk. Als het been gedeeltelijk uitschuifbaar is of verminderd is sterkte, de pees is onvolledig gescheurd. Een ander kenmerk na breuk is de ongebruikelijke verplaatsbaarheid van de patella. Wanneer de patellapees scheurt boven de kniegewricht (quadriceps peesruptuur), wordt de patella zeer gemakkelijk distaal verplaatst (weg van het midden van het lichaam). In het geval van een patellapeesruptuur wordt de aangeboren (naar het midden van het lichaam) verplaatsbaarheid van de patella aanzienlijk vergemakkelijkt. Quadricepspeesruptuur treft vooral oudere mensen die al eerder schade aan de pezen door slijtage.
Diagnose en verloop
De breuk van de quadricepspees wordt eerst opgemerkt door a deuk boven de knieschijf. Daarnaast is het been niet meer goed te strekken en is staan niet meer probleemloos. Soms komt het voor dat het been in gestrekte toestand niet meer kan worden opgetild. Bij sommige patiënten, op het moment dat de scheur optreedt, een plotselinge scherpe pijn treedt op en er is een geluid waarneembaar. Dit is echter niet voor elke getroffen persoon het geval. Aan fysiek onderzoek, kan de arts het palpabele eerst opmerken deuk en dan duidelijk zien dat de patella naar de onderbeen. Een ultrageluid onderzoek (echografie) kan de opening in de loop van de pees detecteren. Met de hulp van een Röntgenstraalwordt ook de verplaatste positie van de knieschijf zichtbaar en kan de diagnose van quadricepspeesruptuur eenduidig worden gesteld.
Complicaties
Een quadricepspeesruptuur kan verschillende complicaties veroorzaken. Ten eerste leidt het letsel tot een beperkte beweging van het been. Dit gaat meestal gepaard met pijn en een gevoel van druk boven de knieschijf. De beperkte beweging veroorzaakt ook ontwijkende bewegingen en kan zo misvormingen en gewrichtsslijtage bevorderen. Ernstige breuken kunnen gepaard gaan met sensorische stoornissen en soms verlamming in het gebied van het letsel. Bij overhaaste of bijzonder intensieve bewegingen bestaat het risico dat de pezen volledig scheuren. De beperkte mobiliteit beperkt meestal ook het welzijn en de kwaliteit van leven van de getroffen persoon. Als de behandeling te lang wordt uitgesteld, trekken de pezen samen en neemt de kans op verdere complicaties toe. Complicaties zoals bloeding, infectie of het scheuren van de hechtdraad zijn mogelijk met chirurgische ingreep. Zelden, trombose of de ontwikkeling van littekens treedt op. Risico's komen ook voort uit voorgeschreven medicijnen. Pijnstillerskan bijvoorbeeld in sommige gevallen bijwerkingen veroorzaken. Als tegelijkertijd andere medicijnen worden ingenomen of in het geval van andere ziekten, interacties zijn ook denkbaar. Allergische reacties op de gebruikte middelen en materialen kunnen niet worden uitgesloten.
Behandeling en therapie
De peesruptuur van de quadriceps kan chirurgisch of conservatief (zonder operatie) worden behandeld, afhankelijk van de ernst ervan. Als de scheur slechts onvolledig is, dat wil zeggen dat de pees nog gedeeltelijk vastzit, is conservatieve behandeling mogelijk. In dit geval moet het been enkele weken in gestrekte positie met een spalk worden geïmmobiliseerd. Het mag niet worden gebogen. In het geval van een complete quadricepspeesruptuur, wanneer de pees volledig is gescheurd en er geen verbinding meer is, is een operatie onvermijdelijk. In dit geval worden de twee uiteinden van de pees opnieuw met elkaar verbonden in een chirurgische procedure en gehecht met behulp van een speciale hechttechniek. Deze operatie moet zo snel mogelijk na de peesruptuur worden uitgevoerd, omdat de pezen de neiging hebben om samen te trekken als elastiekjes (intrekking) en hoe langer je wacht, hoe moeilijker het wordt om ze weer aan elkaar te naaien. Het been moet na de operatie ook in gestrekte positie worden geïmmobiliseerd. Genezing van quadricepspeesruptuur na een operatie duurt ongeveer 4 weken, terwijl conservatieve behandeling minimaal 6 weken duurt voordat het been weer kan worden belast. In beide gevallen een keer therapie compleet is, moet de spier worden versterkt fysiotherapie-oefeningen om het te herstellen naar zijn voorwaarde voordat de quadricepspees scheurt.
het voorkomen
Het voorkomen van een quadricepspeesruptuur is beperkt omdat dit meestal bij ongevallen gebeurt. Als bekend is dat door een ziekte de pezen versleten zijn, kan het vermijden van overmatige sportactiviteiten een quadricepspeesruptuur helpen voorkomen.
Nazorg
Nazorg bij een quadricepspeesruptuur is belangrijk. Idealiter bespreekt u dit met de orthopedisch chirurg, sportarts of fysiotherapeut. Speciaal gekwalificeerde sportinstructeurs of geschiktheid trainers zijn in dit verband ook competente contacten. Bij de nazorg zijn twee pijlers van belang. Enerzijds is het belangrijk om de quadriceps femoris consequent weer op te bouwen, die meestal aanzienlijk verzwakt is door de peesscheur. Aan de andere kant is het ook cruciaal om dit te doen en tegelijkertijd de gevoelige structuren van de behandelde pees optimaal te beschermen. De behandelende artsen en therapeuten geven hier de doorslaggevende informatie met betrekking tot de toegestane belasting. Regelmatige vervolgonderzoeken vormen een aanvulling op de gedegen nazorg. Krachttraining is de effectieve methode voor het omscholen van de belangrijke spier van de voorkant van de dij. Hierbij mag in geen geval de pees worden overbelast, zodat de kans op een nieuwe scheur zo klein mogelijk wordt gehouden. Dit betekent dat het volledige bewegingsbereik niet mag worden benut, vooral niet met betrekking tot flexie van het gewricht. Het is in flexie dat de trekkracht op de spier het grootst is en hetzelfde geldt voor de peesstructuren. Daarnaast is het belangrijk om de dijbeenspier altijd voorzichtig te strekken nadat de training is voltooid. Hierdoor ontstaat er lengte in de aangedane spieren en wordt de spanning ten opzichte van de pees hierdoor verminderd.
Dit is wat u zelf kunt doen
Een quadricepspeesruptuur wordt meestal operatief behandeld, waardoor de patiënt veel kan bijdragen aan een optimaal herstel van de regeneratie en het voorwaarde voorafgaand aan de traan wordt zo goed mogelijk hersteld door zelfhulp in het dagelijks leven. Met name twee factoren waarmee de patiënt een doorslaggevende bijdrage kan leveren aan herstel en welzijn. Ten eerste zal de arts na de operatie een periode bepalen waarin het buigen van de kniegewricht is niet toegestaan. Het is absoluut noodzakelijk dat de patiënt zich er consequent aan houdt. Te vroeg buigen kan te veel opleveren spanning op de gehechte pees, wat leidt tot angst voor een nieuwe traan die de tweede keer misschien niet zo vatbaar is voor een operatie. Aan de andere kant kan de zelfhulp worden voortgezet na de fase van het verbod op flexie. Het verwijst naar het feit dat de patiënt de spieren aan de bovenzijde van de dij heeft verzwakt als gevolg van het scheuren van de pees en het bewegingsverbod na de operatie. In dit geval is het belangrijk om de spieren opnieuw te trainen om te herstellen evenwicht naar de spieren van de dij en oud worden sterkte en mobiliteit. Hierbij is het belangrijk dat oefeningen eerst worden begeleid door de fysiotherapeut. Na enige tijd kan de patiënt in overleg met de fysiotherapeut ook zelf oefeningen doen aan huis of naar een sportschool gaan.
