Polyneuropathieën door alcohol
Behalve suikerziekte mellitus type 2 ("diabetes"), alcoholmisbruik is een van de meest voorkomende oorzaken van polyneuropathie. Deskundigen schatten dat 15-40% van alle alcoholisten eraan lijdt polyneuropathie. Alcohol beschadigt dus de zenuwcellen en is daarom “neurotoxisch”.
Bij chronisch of langdurig misbruik ontwikkelen de getroffenen gewoonlijk symmetrische sensaties in beide benen (vooral in de onderbenen). Patiënten klagen over tintelingen, brandend en pijn in de kuiten of voeten. Vaak worden hier motorische gebreken aan toegevoegd, waardoor patiënten loopstoornissen of veelvuldig struikelen melden.
Deze storingen worden meestal voorafgegaan door spieratrofie. Af en toe kunnen de kleine handspieren ook als eerste worden aangetast. In het geval van door alcohol geïnduceerd polyneuropathie, patiënten zweten ook meer op de handpalmen en voeten.
De huid wordt steeds dunner en kan zelfs pijnlijke zweren krijgen. Omdat het gevoel verminderd is, ontwikkelen patiënten vaak chronische wonden. Gelukkig kan men bij strikte onthouding van alcohol een langzame maar bijna volledige vermindering van de symptomen waarnemen.
Dialyse patiënten met ernstige nier ziekte in het bijzonder klagen van nachtelijk kalf krampen en brandende voeten. Het verspreidingspatroon van verlamming is symmetrisch. Polyneuropathie kan ook optreden bij chronische patiënten lever mislukking.
Polyneuropathie kan optreden in verband met erfelijke ziekten zoals porfyrie. Porfyrie is een erfelijke aandoening van de synthese van heem, een complex met ijzer in het rood bloed cellen. Het leidt tot tachycardie, hoge bloeddruk (hypertensie) en ernstig, samentrekkend pijn in de buik (koliek).
Neurologisch is dit ofwel motorische mononeuropathie multiplex of symmetrische verlamming van alle vier de extremiteiten. Volgens internationale classificatie wordt onderscheid gemaakt tussen erfelijk motorisch gevoelige en erfelijk gevoelige neuropathieën. HMSN type I is de hypertrofische ("vergrote") vorm van spieratrofie, ook bekend als de ziekte van Charcot-Marie-Tooth, die gewoonlijk dominant wordt overgeërfd.
Het is de meest voorkomende erfelijke neuropathie en manifesteert zich tussen de 10 en 30 jaar. Het wordt gekenmerkt door een symmetrische, gevoelige en motorische polyneuropathie met atrofie van de kuit ("ooievaarsbenen"), holle voet en hamerteenvorming en een vroege vermindering van de motorische en gevoelige zenuwgeleidingssnelheid als gevolg van verdikking van de zenuwkoorden. HMSN Type II is de neuronale vorm van spieratrofie.
In deze vorm is de zenuwgeleidingssnelheid normaal vergeleken met type I en kan het distributiepatroon ook asymmetrisch zijn. Het HMSN type III wordt recessief overgeërfd. Typerend zijn de nog meer verdikte zenuwkoorden en de nog meer verminderde zenuwgeleidingssnelheid in vergelijking met type I. HMSN type IV, Refsum-Kahlke syndroom, is een symmetrische polyneuropathie die zich verspreidt van de extremiteiten naar de romp van het lichaam.
Het is gebaseerd op een recessief erfelijke aandoening van het metabolisme van een bepaald vetzuur (fytaanzuur). Symptomen zijn onder meer bewegingsstoornissen coördinatie (ataxie), nacht blindheid (hemeralopie), schade aan het netvlies (retinale degeneratie) en doofheid. Ook bij dit type wordt de zenuwgeleidingssnelheid aanzienlijk vertraagd.
HMSN-typen V, VI en VII zijn zeldzame vormen in combinatie met symptomen in het oog. Het gebrek aan perceptie van pijn (analgesie) leidt tot botbreuken, verwondingen of verminking. Bij ziekten van de bloed schepen, die gepaard gaan met een ontsteking van de bloedvat muur van een zogenaamde vasculitis, schade aan de zenuwen kan het gevolg zijn van onvoldoende bloedcirculatie of voeding.Dit leidt tot gevoelige en motorische verlamming, die symmetrisch is of verdeeld volgens het multiplex-type. Bovendien kunnen verstoringen van de voedings- of metabolische toestand van het lichaam optreden.
Alle artikelen in deze serie:
