Het periosteum (periosteum) bedekt elk bot van het lichaam behalve de gewrichtsoppervlakken. In de schedel, wordt het periosteum het pericranium genoemd. Binnenoppervlakken van botten, bijvoorbeeld lange botten, zijn bedekt met een verdunner huid genaamd endost of endosteum. Het periosteum is sterk geïnnerveerd en doordrongen van bloed schepen De belangrijkste functie is om het bot te voeden en de stofwisseling in en rond het bot te ondersteunen.
Wat is periosteum?
Het periosteum omgeeft elk bot in het lichaam en zorgt voor de noodzakelijke uitwisseling van stoffen tijdens de constante opbouw- en afbraakprocessen die plaatsvinden op en in het botten Bovendien vormt het periosteum de verbinding tussen botten aan de ene kant en pezen en ligamenten aan de andere kant. Het periosteum is in staat de krachten op te vangen die optreden op de bevestigingspunten van pezen en ligamenten omdat de huid met zijn buitenste firma collageen laag is verbonden met de botten door een veelvoud aan elastische vezels (Sharpey-vezels). Naast het vervullen van zijn belangrijke mechanische functie, moet het periosteum in staat zijn om het bot van voedingsstoffen te voorzien en afbraakproducten van de conversieprocessen in het bot te absorberen, en pijn sensaties en andere zintuiglijke waarnemingen en verzenden deze via geschikte zenuwbanen. Deze functies worden uitgevoerd door de onderste laag direct grenzend aan het bot, het cambium of stratum osteogenicum. Om deze taken uit te voeren, is het cambium sterk geïnnerveerd en doordrongen van bloed schepen en verrijkt met pijn sensoren (nociceptoren).
Anatomie en structuur
Het periosteum bestaat uit een buitenste, vaste laag (stratum fibrosum) samengesteld uit collageen eiwitten en het cambium of stratum osteogenicum, dat direct tegen het bot ligt. Elastische vezels (Sharpey-vezels) ontstaan uit de buitenste stratum fibrosum en hun 'vrije' uiteinde is stevig versmolten met het bot, zodat pezen en ligamenten vinden de nodige ondersteuning om hun functie te vervullen door tegen het periosteum te groeien. Het cambium is sterk geïnnerveerd en wordt afgewisseld met bloed schepen om de stofwisselingsprocessen op en in het bot af te handelen. Omdat de botten zelf ongevoelig zijn voor pijnwordt het cambium afgewisseld met onder andere drie verschillende groepen pijnsensoren (nociceptoren) die kunnen reageren op sterke mechanische prikkels (A-mechanonociceptoren), op hitte en sterke chemische prikkels (A-polymodale nociceptoren), of die kunnen reageren op alle drie de stimuli (C-polymodale nociceptoren) met pijnboodschappen. De cellen van het cambium zijn grotendeels samengesteld uit nog ongedifferentieerde osteoblasten, botvormende cellen die verantwoordelijk zijn voor diktegroei en voor botgenezing na een breuk.
Functie en taken
Het periosteum vervult drie hoofdfuncties: 1. Het onderliggende bot voorzien van voedingsstoffen en andere benodigde stoffen om de metabolische processen die in en op het bot plaatsvinden te ondersteunen en afbraakproducten te absorberen. De focus ligt hierbij op de constant optredende opbouw- en afbraakprocessen in het bot via osteoblasten (botvorming) en osteoclasten (botafbraak), de diktegroei van de botten en het herstel van fracturen. 2. het tot stand brengen van de mechanische verbinding tussen de botten en de pezen en ligamenten om de mechanische krachten te absorberen en af te voeren die nodig zijn om de ledematen in verschillende mate te bewegen. De lengte van de hendels die worden gebruikt om ledematen te bewegen is meestal relatief kort om de pezen binnen het gebied te laten passeren huid zelfs als de arm of been of een ander ledemaat is gebogen. Als er bijvoorbeeld grotere hefbomen zouden worden gebruikt, zouden de pezen als strakke koorden uit de achterkant van de knie moeten steken, wat een groot risico op blessures zou opleveren. 3. sensorische bescherming van de botten. Omdat de botten niet sensorisch worden geïnnerveerd, wordt deze functie uitgevoerd door het cambium van het periosteum. Het houdt zich in wezen bezig met het omzetten van gevaarlijke effecten op het bot van mechanische, chemische, thermische of andere piekbelastingen in pijnsensaties. De belangrijkste reden voor het genereren van graduele pijnsensaties is de waarschuwingsfunctie. De boodschap is om te zorgen voor een onmiddellijke stopzetting van de stroom voorwaarde, waardoor dreigende schade aan het pijnlijke gebied wordt vermeden.
Ziekten en kwalen
De meest voorkomende ziekte geassocieerd met het periosteum is periosteitis of periostitisDe ziekte treft altijd slechts een deel van het periost en kan onaangenaam pijnlijk zijn. In de meeste gevallen, periostitis wordt veroorzaakt door overbelasting, onjuist laden of te vaak herhalen van een belasting. Vaak getroffen zijn periostale gebieden waar pezen of ligamenten over een groot gebied zijn gegroeid, zoals het scheenbeen of onderarm Zo kunnen joggers worden beïnvloed door periostitis van het scheenbeen omdat lopend past impact toe en stretching stimuli naar het periosteum in het gebied van de peesinserties op het onderste deel van het binnenste scheenbeen. De symptomen zijn ook bekend als tibiale tendinitis. Hoogstwaarschijnlijk veroorzaken de repetitieve trek- en afschuifkrachten op het periosteum microlesies op de Sharpey-vezels, die vervolgens ontstekingsreacties veroorzaken. Periostitis kan ook worden veroorzaakt door een bacteriële infectie, bijvoorbeeld streptococcus, Staphylococcus aureusof Mycobacterium tuberculose Bacterieel veroorzaakte periosteitis onderscheidt zich gewoonlijk van andere periostitis door begeleidende symptomen zoals ernstige, plaatselijke pijn, zwelling van het weefsel en een verminderd algemeen gevoel. Ongeacht het feit dat de symptomen van periostitis medisch moeten worden opgehelderd, omvatten de behandelingsopties immobilisatie, koud comprimeert, en administratie van ontstekingsremmende medicijnen. Bij een bacteriële infectie zal de arts een behandeling overwegen antibiotica.
