Met de stoelgang, dat alles wordt uitgescheiden uit de spijsverteringskanaal, die het lichaam niet langer nodig heeft. Maar uitwerpselen zijn meer dan alleen een afvalproduct voor de dokter. Uiterlijk en geur, textuur, hoeveelheid en samenstelling kunnen belangrijke aanwijzingen geven voor ziekten.
Uitwerpselen - een nuttige stof
Kruk bestaat uit driekwart water, daarnaast bevat het onverteerbare voedselcomponenten, slijm en geëxfolieerde cellen van de darm slijmvliesevenals bacteriën en hun producten van gisting en verrotting. De drang om te poepen ontstaat zodra de rectum bereikt een bepaalde staat van volheid; ontlasting kan vrijwillig worden gecontroleerd. De consistentie van de ontlasting en de frequentie van ontlasting zijn afhankelijk van de dieet en zijn onderhevig aan individuele variaties. Gemiddeld wordt 60-250 g ontlasting per dag geleegd; minder wanneer vastend, meer bij het eten van een vezelrijk product dieet De normaal homogene, pulpachtige stevige ontlasting wordt verzacht door koolhydraten, en veel proteïne maakt het moeilijker. Het krijgt zijn bruine kleur van een afbraakproduct van de gal pigmenten. Darmbewegingen: 13 vragen en antwoorden
Wat wordt er onderzocht?
Een of meer van de hierboven beschreven factoren kunnen worden veranderd door pathologische processen en zo helpen bij de diagnose. In aanvulling op, bloed, ziekteverwekkers en worm eieren kan worden gezocht. Enzymen, lipiden, en afbraakproducten kunnen worden gemeten voor bepaalde stofwisselings- en spijsverteringsstoornissen.
Veranderingen in ontlasting en mogelijke oorzaken
- Kleur: bepaalde voedingsmiddelen zoals bieten of medicijnen zoals ijzer en houtskool tablets tijdelijke verkleuring veroorzaken. Ook darmziekten, stofwisselingsstoornissen en infecties kunnen verkleuring veroorzaken. Dit duidt bijvoorbeeld op gele of verkleurde ontlasting lever of galblaasziekte, groenachtig-geelachtige ontlasting duidt op infectie, en grijsachtige ontlasting duidt op vetverteringsstoornissen, bijvoorbeeld pancreasziekte. Bij zwarte ontlasting (“teerontlasting”) is er een dringend vermoeden van bloeding in het bovenste deel van het maagdarmkanaal en roodbruine ontlasting - bloeding in het onderste deel van het maagdarmkanaal.
- Hoeveelheid en geur: bij vetstofwisselingsstoornissen komen vaak massieve, scherp ruikende "vette ontlasting" voor, verrottingsprocessen in de darm veroorzaken een geelzuchtige geur.
- Textuur (consistentie): dun slijm, veelvuldig legen is typerend voor diarree, verdikte ontlasting of grote brokken ontlasting komen voor constipatie en darmobstructie Afwisselend harde en zachte ontlasting zijn indicatief voor prikkelbare darm syndroom, poliepen of carcinoom. Vette ontlasting is kleiachtig en plakkerig en glanst meestal zalfachtig.
- Samenstelling: ophoping van slijm of pus is vaak een teken van inflammatoire darmaandoening, onverteerde voedselbrokjes kunnen het gevolg zijn van een darminfectie. Fel rood bloed afzettingen kunnen optreden met aambeien of anale fissuren, maar kan ook een teken zijn van dikke darm kanker Met het blote oog zijn soms ook parasieten zoals maden of ringwormen hun eigen eieren or lintworm delen zichtbaar.
Laboratorium diagnostiek
Verdere analyse in het laboratorium wordt uitgevoerd afhankelijk van de bevindingen en vermoedelijke diagnose. In de meeste gevallen zijn andere tests zoals bloed tests worden tegelijkertijd uitgevoerd.
- Verborgen (= occult) bloed: de zogenaamde hemoccult-test kan detecteren bloed in de ontlasting dat is niet zichtbaar voor het blote oog. Omdat het vaak een vroeg symptoom is van dikke darm kankerwordt deze eenvoudig uit te voeren test ook vanaf de leeftijd van 50 jaar gebruikt als onderdeel van preventieve medische controles. Hiervoor wordt drie opeenvolgende dagen een kleine hoeveelheid ontlasting in het testveld van de geprefabriceerde ontlastingsbrief geplaatst en wordt de brief verzegeld. Als de ontlasting bloedpigment bevat, verkleurt het testveld op de rug bij het deppen met een bepaalde oplossing.
- Krukmonster om te testen op ziekteverwekkers: het ontlastingsmonster wordt drie opeenvolgende dagen onmiddellijk in een speciaal buisje aan het laboratorium geleverd. De detectie van ziekteverwekkers gebeurt onder de microscoop, in kweek of indirect door bacteriële toxines op te sporen. Soms moest er parallel bloed worden afgenomen en daaruit ontstond ook een cultuur.
- Bepaling ontlastingvet: in diarreeziekten van de alvleesklier.
- Enzymdetectie: bij ziekten van de alvleesklier.
- Meting van de nutriëntensamenstelling: wordt gebruikt wanneer stofwisselingsziekte wordt vermoed als oorzaak van groeiachterstand.
Inzicht in laboratoriumwaarden: de belangrijkste afkortingen onder controle
