Hyperkinetische stoornis (F90.-) wordt door ICD-10 gedefinieerd als een stoornis waarbij sprake is van onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit met:
- Vroeg begin, meestal in de eerste vijf levensjaren.
- Een gebrek aan doorzettingsvermogen in beroepen die cognitieve inspanning vereisen en de neiging om van de ene activiteit naar de andere over te schakelen zonder iets af te maken
- De relatie met volwassenen wordt vaak gekenmerkt door een afstandsstoornis en een gebrek aan normale voorzichtigheid en terughoudendheid. Bij andere kinderen zijn ze niet populair en kunnen ze geïsoleerd raken.
- Frequente verslechtering van cognitieve functies; specifieke vertragingen in motorische en taalontwikkeling komen onevenredig voor.
- Dissociaal gedrag en een laag zelfbeeld als secundaire complicaties.
Wender-Utah-criteria
De Utah-criteria zijn specifiek ontwikkeld voor volwassen ADHD-patiënten (gewijzigd van):
criteria | Symptomen |
1. aandachtstekort bij afwezigheid van stimulatie. | Gesprekken niet kunnen volgen; afleidbaarheid; moeite met concentreren op geschreven materiaal; vergeetachtigheid; vaak voorwerpen kwijtraken |
2. motorische hyperactiviteit | Gevoel van innerlijke rusteloosheid; onvermogen om te ontspannen of vol te houden bij zittende activiteiten; dysfore stemming wanneer inactief |
3. de labiliteit beïnvloeden | Frequente en snelle stemmingswisselingen binnen enkele uren en dagen |
4. ongeorganiseerd gedrag | Ontoereikende planning en organisatie van werk-, school- of huishoudelijke activiteiten; lukraak van de ene taak naar de andere gaan zonder een taak daadwerkelijk te voltooien; time management problemen |
5. verminderde affectcontrole | Blijvende prikkelbaarheid; lage frustratietolerantie; uitbarstingen van woede. |
6. impulsiviteit | Voor de beurt praten; ongeduld; acties die nauwelijks doordacht zijn. |
7. emotionele overreactiviteit | Niet adequaat omgaan met alledaagse stressfactoren; overdreven of angstige reactie |
De diagnose wordt gesteld volgens de criteria van Utah als:
- 1. en 2. + twee criteria van 3. tot 7. zijn vervuld
De Utah-criteria houden rekening met de stemmingswisselingen vaak uitgesproken in ADHD veel meer dan ICD-10 of DSM-IV.
Ernstclassificatie van ADHD
De ernstclassificatie (licht, matig en ernstig) was gebaseerd op DSM-5. Zowel symptoomuitdrukking als de mate van functionele beperking worden gebruikt om de ernst te definiëren.
Strengheid | Definitie |
licht |
|
Medium |
|
streng |
|