Attention Deficit Hyperactivity Disorder: classificatie

Hyperkinetische stoornis (F90.-) wordt door ICD-10 gedefinieerd als een stoornis waarbij sprake is van onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit met:

  • Vroeg begin, meestal in de eerste vijf levensjaren.
  • Een gebrek aan doorzettingsvermogen in beroepen die cognitieve inspanning vereisen en de neiging om van de ene activiteit naar de andere over te schakelen zonder iets af te maken
  • De relatie met volwassenen wordt vaak gekenmerkt door een afstandsstoornis en een gebrek aan normale voorzichtigheid en terughoudendheid. Bij andere kinderen zijn ze niet populair en kunnen ze geïsoleerd raken.
  • Frequente verslechtering van cognitieve functies; specifieke vertragingen in motorische en taalontwikkeling komen onevenredig voor.
  • Dissociaal gedrag en een laag zelfbeeld als secundaire complicaties.

Wender-Utah-criteria

De Utah-criteria zijn specifiek ontwikkeld voor volwassen ADHD-patiënten (gewijzigd van):

criteria Symptomen
1. aandachtstekort bij afwezigheid van stimulatie. Gesprekken niet kunnen volgen; afleidbaarheid; moeite met concentreren op geschreven materiaal; vergeetachtigheid; vaak voorwerpen kwijtraken
2. motorische hyperactiviteit Gevoel van innerlijke rusteloosheid; onvermogen om te ontspannen of vol te houden bij zittende activiteiten; dysfore stemming wanneer inactief
3. de labiliteit beïnvloeden Frequente en snelle stemmingswisselingen binnen enkele uren en dagen
4. ongeorganiseerd gedrag Ontoereikende planning en organisatie van werk-, school- of huishoudelijke activiteiten; lukraak van de ene taak naar de andere gaan zonder een taak daadwerkelijk te voltooien; time management problemen
5. verminderde affectcontrole Blijvende prikkelbaarheid; lage frustratietolerantie; uitbarstingen van woede.
6. impulsiviteit Voor de beurt praten; ongeduld; acties die nauwelijks doordacht zijn.
7. emotionele overreactiviteit Niet adequaat omgaan met alledaagse stressfactoren; overdreven of angstige reactie

De diagnose wordt gesteld volgens de criteria van Utah als:

  • 1. en 2. + twee criteria van 3. tot 7. zijn vervuld

De Utah-criteria houden rekening met de stemmingswisselingen vaak uitgesproken in ADHD veel meer dan ICD-10 of DSM-IV.

Ernstclassificatie van ADHD

De ernstclassificatie (licht, matig en ernstig) was gebaseerd op DSM-5. Zowel symptoomuitdrukking als de mate van functionele beperking worden gebruikt om de ernst te definiëren.

Strengheid Definitie
licht
  • Er zijn weinig of geen symptomen naast de symptomen die nodig zijn om de diagnose te stellen en
  • De symptomen resulteren in slechts kleine stoornissen in het sociale, educatieve of beroepsmatige functioneren.
Medium
  • De mate van symptomatologie en functionele beperking is tussen 'mild' en 'ernstig', dwz, ondanks slechts milde symptomatologie, is er sprake van een significante functionele beperking als gevolg van symptomatologie, of ondanks momenteel slechts geringe beperkingen op sociaal, educatief of beroepsmatig gebied, de mate van symptomatologie overtreft duidelijk die vereist voor diagnose.
streng
  • Het aantal symptomen is aanzienlijk groter dan het aantal dat vereist is voor de diagnose, of verschillende symptomen zijn bijzonder ernstig en de symptomen hebben een aanzienlijke nadelige invloed op het sociale, educatieve of beroepsmatige functioneren.