Jukbeenfractuur

Synoniem

Breuk van het jukbeen A. jukbeen breuk is een fractuur van het benige jukbeen. De jukbeen is een bot dat naast en onder de baan ligt in het gebied van de bovenste helft van de wang. De aanwezigheid van een jukbeen breuk kan vaak worden waargenomen, vooral bij atleten.

Het benige jukbeen is een gepaard bot dat de buitenste grens van de baan vormt. Vanuit anatomisch oogpunt wordt het jukbeen tot de zogenaamde gezichtsbehandeling gerekend schedel botten. Van buitenaf kan het bot in het bovenste deel van de wang worden gepalpeerd. In de meeste gevallen kan grove kracht leiden tot een breuk van het jukbeen. Voor de betreffende patiënten bijvoorbeeld een gezichtsfractuur schedel bot kan extreem pijnlijk zijn.

Oorzaken

De belangrijkste oorzaak van het optreden van een jukbeenfractuur is een directe, sterke, mechanische gewelddadige impact op het jukbeen. Mogelijke ongevalsmechanismen kunnen een aanrijding, een val of een stoot zijn. De jukbeenbreuk komt vooral veel voor bij voetballers, na een botsing tussen twee spelers.

Daarnaast komt een jukbeenbreuk vaak voor bij fiets- of verkeersongevallen. Andere mogelijke oorzaken voor het optreden van een jukbeenfractuur zijn fysieke confrontaties zoals vechtpartijen. Afhankelijk van de oorzaak en het verloop van het ongeval kan de jukbeenfractuur verschillende vormen aannemen.

Met name de exacte locatie en de resulterende botdelen verschillen sterk afhankelijk van de oorzaak. Bovendien kunnen andere botstructuren worden aangetast tijdens fysieke confrontaties of verkeersongevallen. De jukbeenfractuur komt vaak voor in verband met fracturen van de neusbeen of de oogkas.

Symptomen

Omdat een jukbeenfractuur op verschillende locaties van het bot kan optreden, kunnen de symptomen ook aanzienlijk verschillen, afhankelijk van de exacte locatie. Meestal loopt de breuklijn van de binnenste oogkas naar de wand van de maxillaire sinus en door de eigenlijke jukboog. In veel gevallen treedt de jukbeenboogfractuur op in combinatie met andere botbreuken in het gebied van het gezicht schedel.

De typische symptomen van een jukbeenboogfractuur zijn zwelling en blauwe plekken in het bovenste deel van de wangen. Daarnaast leidt de jukbeenhernia vaak tot hematomen in het ooggebied (zie ook: Blauwe plekken in het oog). Als een jukbeen is gebroken, komen deze kneuzingen alleen voor in één oog.

In dit geval wordt het een monoculair genoemd hematoom. Een jukbeenbreuk wordt omschreven als buitengewoon pijnlijk. De oorzaak is meestal een extreem sterke gewelddadige impact op het jukbeen.

Patiënten voelen zich sterk, intens pijn al op het moment van impact. Dit pijn neemt vaak in intensiteit toe in de loop van de behandeling. In de meeste gevallen is het pijn beperkt zich niet tot de fractuurplaats, maar verspreidt zich naar de omgeving door het te infiltreren.

Patiënten beschrijven een uitstralende pijn die zich verspreidt vanaf de kruin van de hoofd over het hele gezicht naar de onderkaak bot. Zelfs kleine bewegingen van de gezichtsspieren kunnen extreme pijnreacties veroorzaken, zodat de patiënt afhankelijk is van een goedwerkende analgesie. Door de uitstralende pijn is eten de eerste dagen vaak niet mogelijk, omdat zelfs lichte kauwbewegingen pijnlijk kunnen zijn.

Het pijngevoel wordt verder ondersteund en versterkt door de zwelling en blauwe plekken die zich ontwikkelen, vooral in de bovenwang en rond de ogen. Hier worden hematomen gevormd door bloeding in het beschadigde weefsel, dat extreem gevoelig is voor druk. De gewelddadige impact veroorzaakt vaak bloedingen, die ook als zeer onaangenaam worden ervaren.

Enerzijds bloeden de patiënten uit de neus-, maar bloeden in de maxillaire sinus kan ook voorkomen. Ook niet prettig voor de patiënten zijn de zichtstoornissen veroorzaakt door hematomen op de ogen. Meestal worden deze niet als pijnlijk omschreven, maar door het optreden van dubbel zien en het wazig zien dat kan optreden, zijn patiënten zeer beperkt in de waarneming van hun omgeving.

Grote hematomen kunnen ook erg pijnlijk zijn onder druk en de beweeglijkheid van de oogbal beperken. Het is belangrijk om de acute pijn goed aan te passen met behulp van een geschikte analgesie, zodat verdere behandeling van de fractuur, zowel conservatief als chirurgisch, kan worden gezocht. Patiënten met een jukbeenfractuur beschrijven meestal hevige pijn die bijna over de hele aangedane helft van het gezicht. Bovendien hebben veel van de getroffen patiënten bloeding uit de maxillaire sinus.

Deze bloedingen worden merkbaar door het optreden van sterk neusbloedingen. Een ander typisch symptoom van een jukbeenfractuur is een opvallende afvlakking van het gezicht. De reden voor deze afvlakking is meestal een verandering in positie (dislocatie) van een of meer botfragmenten.

Dit symptoom van een jukbeenfractuur kan echter gemakkelijk over het hoofd worden gezien bij patiënten met ernstige zwelling. Bij veel van de getroffen patiënten kan ook een uitgesproken asymmetrie van de gezichtsschedel worden waargenomen. Bovendien kunnen in het geval van een jukbeenfractuur vaak duidelijke stappen worden gepalpeerd langs het natuurlijke verloop van het bot.

Als gevolg van mogelijke veranderingen in de positie van de botfragmenten, ernstige zwelling of hematomen, kan de oogbeweging van de patiënt aanzienlijk worden beperkt. In het klinische beloop is deze beperking vooral merkbaar door de waarneming van dubbele beelden. Omdat structuren in de directe omgeving van het bot vaak beschadigd raken tijdens een jukbeenfractuur, kunnen ook gevoeligheidsstoornissen optreden. In het geval van letsel aan de maxillaire zenuw zijn deze gevoeligheidsstoornissen vooral merkbaar in het wanggebied. Als er directe kracht op de ogen wordt uitgeoefend, kan schade in de vorm van visuele achteruitgang (wazig zien) worden waargenomen.