Flavivirussen: infectie, overdracht en ziekten

Flavivirussen behoren tot de Togaviridae en omvatten verschillende soorten die verschillende ziekten kunnen veroorzaken, waaronder door teken overgedragen encefalitis, St. Louis encefalitis, Japanse encefalitis, en Murray-Valley encefalitis, evenals geel koorts en knokkelkoorts.

Wat zijn flavivirussen?

Flavivirus is geen enkele ziekteverwekker; in plaats daarvan beschrijft de term een ​​geslacht van virussen die verschillende ziekten bij mensen kunnen veroorzaken. Flavivirussen behoren tot de Togaviridae, voorheen bekend als ARBO-B virussen​ De afkorting staat voor de Engelse term arthropod-borne virus en verwijst naar virussen die een soortgelijk infectiemechanisme hebben, maar niet anderszins gerelateerd hoeven te zijn en niet noodzakelijk andere gemeenschappelijke kenmerken delen. Zoals gebruikelijk bij virussen, bevindt het genetisch materiaal van de ziekteverwekker zich in een buitenste envelop die geen eigen organellen heeft. Virussen hebben geen eigen metabolisme, maar zijn afhankelijk van een gastheer bij wiens biologische processen ze interfereren. In het geval van flavivirussen dienen onder meer menselijke cellen als gastheren. Teken, muggen en soortgelijke insecten kunnen het virus overbrengen.

Voorkomen, verspreiding en kenmerken

Flavivirussen zijn gemiddeld 50 nm groot en hebben een iets andere bolvormige envelop, afhankelijk van het type virus. Bijvoorbeeld geel koorts virus, dat ook een flavivirus is, heeft een diameter van ongeveer 22-38 nm en kan met behulp van muggen van de ene persoon op de andere overgaan. Wanneer flavivirussen worden overgedragen, de pathogenen komen de muggen of teken binnen als ze zuigen bloed​ Als ze vervolgens een andere persoon bijten of bijten, kunnen de virussen ook het nieuwe organisme infecteren. Om dit te doen, injecteert het virus zijn genetisch materiaal in menselijke cellen, die als gastheer dienen. De genetische informatie wordt opgeslagen in de vorm van ribonucleïnezuur (RNA). Op moleculair niveau verschilt RNA slechts in geringe mate van desoxyribonucleïnezuur (DNA). Het virus stimuleert vervolgens zijn gastheercel om kopieën van zichzelf te maken, waardoor het zich vermenigvuldigt. Het replicatieproces kan verschillen, afhankelijk van het type virus. De verschillende flavivirussen verschillen niet alleen in termen van hun geografische voorkomen, maar ook in termen van de drager die wordt gebruikt om ze van de ene gastheer naar de andere te verplaatsen. Door teken overgedragen encefalitis, zoals de naam suggereert, is meestal te wijten aan flavivirussen die het menselijk lichaam binnendringen via teken, terwijl in St. Louis encefalitis muggen het flavivirus overbrengen. Japanse encefalitis komt veel voor in (Zuid-) Oost-Azië en wordt op de mens overgedragen door Culex-muggen, vooral van varkens en vogels. Vooral kinderen krijgen deze vorm van encefalitis, die gepaard kan gaan met koorts, spier en pijn in de ledematen en rillingen​ Muggen fungeren ook als vectoren bij encefalitis in Murray Valley. Deze zeldzame vorm van encefalitis komt bijvoorbeeld voor in Australië, waar het vooral in het noorden van het land voorkomt. De knokkelkoorts virus wordt ook overgedragen door muggen en is verantwoordelijk voor knokkelkoorts​ Het komt het meest voor in Zuidoost-Azië en de virologie maakt onderscheid tussen verschillende typen van het virus. Type III en type IV van knokkelkoorts Het is bekend dat het virus hemorragische koorts veroorzaakt, vooral in het lichaam van kinderen.

Ziekten en symptomen

Flavivirussen kunnen verschillende ziekten in het menselijk lichaam veroorzaken. Encefalitis is een ontsteking van de hersenen die zich kunnen uiten in een verscheidenheid aan symptomen. Typische symptomen van de ziekte zijn koorts, convulsies, mentale afwijkingen en bewustzijnsverlies. Bovendien kan encefalitis leiden op neurologische focale syndromen waarbij specifieke functionele systemen worden beïnvloed. De aard van de resulterende aandoening hangt af van welk deel van de hersenen wordt beïnvloed door de focus van ontsteking​ Encefalitis kan zich ook verspreiden naar de hersenvliezen en spinal cord, en minder vaak naar de wortels van de wervelkolom zenuwen​ In sommige gevallen leidt encefalitis tot blijvende schade of overlijden. Gele koorts ook het gevolg van infectie met een flavivirus. Het meest karakteristieke kenmerk van de ziekte is een combinatie van koorts en geelzucht​ Andere mogelijke symptomen zijn onder meer problemen met de bloedsomloop, bloeding, lever en nier aandoeningen. De koorts komt meestal in episodes voor. Na de eerste episode van koorts kunnen een tot twee dagen verstrijken waarin de patiënt geen acute symptomen vertoont voordat de infectie een nieuwe episode van koorts veroorzaakt. De terugvallen zijn het gevolg van de fasen van virale replicatie. Knokkelkoorts, die ook het gevolg is van een flavivirus-infectie, is, zoals gele koorts, een subtropische of tropische ziekte. Naast koorts zijn veel voorkomende symptomen spieren pijn, gewrichtspijn en hoofdpijn, evenals zwelling van de weefselvocht knooppunten en een huiduitslag vergelijkbaar met die van mazelen​ De koorts begint meestal 5-8 dagen na de daadwerkelijke infectie, vaak in de loop van een zadelcurve: de pieken in de koortscurve kunnen dus van elkaar worden onderscheiden door een lichte daling van de lichaamstemperatuur.