Clofibraat: effecten, gebruik en risico's

Clofibraat is een derivaat van clofibrinezuur en, samen met statines en nicotine zuren, behoort tot de groep van werkzame stoffen die bekend staat als lipidenverlagende middelen​ Clofibraat verlaagt voornamelijk verhoogde plasmaspiegels van triglyceriden; de cholesterol-verlagend effect is minder uitgesproken.

Wat is clofibraat?

Clofibraat (chemische naam: ethyl 2- (4-chloorfenoxy) -2-methylpropanoaat) behoort tot de groep van fibraten, een groep van drugs voornamelijk gebruikt voor drugs therapie van verhoogde bloed lipiden. anders statines, die worden gebruikt om verhoogde cholesterol niveaus, worden fibraten ook gebruikt om verhoogde te behandelen triglyceriden​ Dit is ook het belangrijkste effect van fibraten. Het is dus een belangrijk medicijn voor de behandeling van gestoord bloed lipiden en voor de preventie van hart- en vaatziekten. Clofibraat is een wit, kristallijn, onoplosbaar poeder dat wordt dagelijks ingenomen in de vorm van tablets or capsules​ Clofibraat wordt afgebroken doordat het eerst wordt omgezet in clofibrinezuur en vervolgens wordt uitgescheiden door de nieren. dosis moet worden afgesteld in het geval van nier schade. Vanwege toegenomen bijwerkingen wordt clofibraat nu zelden gebruikt en is het niet langer commercieel verkrijgbaar in Duitsland.

Farmacologische effecten op het lichaam en organen

Clofibraat verlaagt de plasmaspiegels van triglyceriden. De exacte werkingsmechanisme hier is nog niet volledig uitgelegd. Het wordt waarschijnlijk geacht dat clofibraat de zogenaamde PPARα (peroxisoomproliferator-geactiveerde receptor) activeert. Dit is een eiwit dat, wanneer geactiveerd, zich bindt aan DNA en zo leidt tot een verhoogde afbraak van LDL cholesterol (10 - 25%) en een toename in HDL cholesterol (ongeveer 10%). LDL is het algemeen bekende "slechte" cholesterol, dat graag wordt afgezet op de muren van bloed schepen, leidend tot atherosclerose. Ondertussen, HDL is de zogenaamde "goede" cholesterol, die wordt getransporteerd naar de lever en daar afgebroken. Een ander effect van clofibraat is de verminderde vorming van cholesterol in de lever, evenals een verminderde afgifte van VLDL uit de lever. VLDL, vergelijkbaar met LDL, vervoert cholesterol gevormd in lever van de lever naar andere organen. In tegenstelling tot LDL bestaat VLDL meer uit triglyceriden en is het dus betrokken bij atherosclerotische processen. Bovendien versterkt clofibraat de activiteit van het enzym lipoproteïne lipase, wat belangrijk is voor de afbraak van triglyceriden. Gelijkwaardig aan statines, worden pleiotrope effecten ook waargenomen onder clofibraat, wat betekent dat verschillende effecten worden geïnduceerd op verschillende doelstructuren. Deze omvatten verminderde vorming van ontstekingsreacties eiwitten evenals verbeterde vaatwandfunctie en ontstekingsveranderingen hierin als gevolg van atherosclerotische processen. Een negatief effect van clofibraat is de verhoogde uitscheiding van cholesterol in de gal, wat resulteert in een verhoogd risico op cholesterol galstenen.

Medisch gebruik en gebruik voor behandeling en preventie.

Clofibraat, evenals andere fibraten, wordt voornamelijk gebruikt in primaire familiaire hypertriglyceridemie​ Dit is een stofwisselingsstoornis waarbij er onfysiologisch hoge niveaus van triglyceriden in het bloed zijn. Het wordt 'primair familiair' genoemd omdat het een aangeboren overmaat aan triglyceriden is. In de meeste gevallen is de oorzaak een defect in een enzym dat belangrijk is voor het afbreken van triglyceriden. Naast de familiale vorm van hypertriglyceridemiewordt clofibraat ook gebruikt in de secundaire vorm, dat wil zeggen in de verworven vorm. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals slechte voeding (zwaarlijvigheid, anorexia), stofwisselingsstoornissen (bijvoorbeeld suikerziekte mellitus), en nier ziekten zoals nefrotisch syndroom or nier mislukking. Misbruik van medicijnen kan ook de oorzaak zijn van secundair hypertriglyceridemie en vormen dus een indicatie voor lipidenverlaging drugs. Dergelijke drugs die verhoogde plasmaspiegels van bloed veroorzaken lipiden omvatten bètablokkers, cortisone, Of een hormonen​ Clofibraat kan ook worden gebruikt in de zogenaamde metabool syndroom, dat ook wel ‘syndroom X’ of het ‘fatale kwartet’ wordt genoemd. Dit is een gevaarlijke combinatie van gestoord suiker metabolisme, verhoogd bloeddruk, verhoogde triglyceriden gecombineerd met lage HDL cholesterol en ernstig zwaarlijvigheid.Clofibraat is een witachtig, kristallijn poeder die de patiënt meerdere keren per dag moet innemen in de vorm van tablets en capsules​ Omdat het in Duitsland echter van de markt is gehaald vanwege toegenomen bijwerkingen, zijn andere fibraten zoals bezafibraat or fenofibraat, die ook (zoals clofibraat) derivaten van clofibrinezuur zijn, worden vaker voorgeschreven.

Risico's en bijwerkingen

Clofibraat heeft een breed scala aan bijwerkingen. Niet-specifieke bijwerkingen zijn onder meer allergische reacties op het medicijn, gekenmerkt door zwelling, moeilijkheid ademhaling, en netelroos. Andere bijwerkingen zijn onder meer koorts en rillingen, griep-achtig gevoel, zwelling van benen en enkels, en gewrichtspijn, impotentie, hoofdpijn, duizeligheid en duizeligheid en plotselinge gewichtstoename. Meer specifieke bijwerkingen die typisch zijn voor fibraat therapie omvatten spier krampen, spier pijnen spierzwakte als gevolg van rabdomyolyse (spierafbraak). Daarom combinatie therapie met statines moet goed worden overwogen en gecontroleerd, omdat ze ook spierafbraak veroorzaken. Bovendien veroorzaakt clofibraat gastro-intestinale problemen zoals misselijkheid, braken en diarree​ Clofibraat verhoogt ook het risico op galstenen​ Clofibraat mag in geen geval worden ingenomen als u een lever- of galblaasaandoening heeft, of als u nierzwakte heeft, zwanger bent of borstvoeding geeft.