De Bacillaceae zijn grampositief bacteriën in de Bacillales-groep. Een bekende ziekteverwekker uit deze familie is Bacillus anthracis, de veroorzaker van miltvuur.
Wat zijn Bacillaceae?
Bacillaceae is een familie binnen de bacteriesoort. Ze behoren tot de orde Bacilliales. Er zijn meer dan 50 verschillende geslachten bekend binnen de Bacillaceae-familie. Onder hen zijn bijvoorbeeld Amphibacillus, Lentibacillus of Saccharococcus. De bekendste subgroep is echter het geslacht Bacillus, waaronder pathogenen zoals Bacillus anthracis, Bacillus cereus of Bacillus stearothermophilus. De Bacillaceae zijn grampositieve, lange staaf bacteriën Dienovereenkomstig kunnen ze blauw worden gekleurd in de Gram-kleuring. In tegenstelling tot het Gram-negatief bacteriën, ze hebben alleen een dikke buitenste peptidoglycaanlaag van mureïne en geen extra celmembraan op hun buitenoppervlak. Veel vertegenwoordigers van de Bacillaceae behoren tot de aerobe sporenvormende groep. Bij voldoende zuurstof aanwezig is, vormen de bacteriën sporen. Hierdoor kunnen de bacteriën zelfs onder ongunstige omstandigheden overleven. Hierdoor zijn de bacteriën beter bestand tegen omgevingsinvloeden. In hun sporenvorm kunnen de Bacillaceae zelfs in 70% overleven alcohol.
Voorkomen, verspreiding en kenmerken
Bacillaceae zijn obligate aerobes. Dit betekent dat ze alleen kunnen bestaan onder zuurstof-rijke omstandigheden, en ze reproduceren ook alleen als er voldoende zuurstof beschikbaar is. Bacillaceae leven voornamelijk in humusrijke grond. De bacteriën worden echter ook aangetroffen in water, in stof, in de lucht en in het darmkanaal van dieren en mensen. Dus ze make-up een groot deel van de zogenaamde normale flora. Normale flora verwijst naar de totaliteit van alle micro-organismen die in of op het lichaam van een levend wezen leven. De overdracht van pathogenen gebeurt meestal door direct contact. Zo wordt de bacterie Bacillus anthracis overgedragen door opname van besmet vlees. Inslikken is echter ook mogelijk via inademing van geïnfecteerde sporen of deeltjes. De miltvuur ziekteverwekker kan zich nog steeds vermenigvuldigen in het karkas of in het sporenstadium terechtkomen, zelfs na de dood van de geïnfecteerde dieren. Daarom moeten met Bacillus anthracis besmette dieren worden verbrand. Anders kunnen andere dieren besmet raken. In het geval van de ziekteverwekker Bacillus subtilis vindt infectie ook plaats door direct contact. In de meeste gevallen raken mensen besmet door besmet voedsel te eten. Net als bij de ziekteverwekker Bacillus anthracis, is infectie ook mogelijk via [[inspiratie |inademing van geïnfecteerde sporen of deeltjes.
Ziekten en symptomen
Bacillaceae kunnen apathogeen, facultatief pathogeen of obligaat pathogeen zijn voor mensen. Apathogene bacteriën zoals Bacillus sporothermodurans zijn niet gevaarlijk voor mensen. Facultatief pathogenen zoals Bacillus subtilis ziekte veroorzaken, voornamelijk bij mensen met een onderdrukt immuunsysteem. Verplichte ziekteverwekkers kunnen infecties veroorzaken, zelfs bij mensen die echt gezond zijn. Bacillus subtilis behoort tot de facultatieve pathogenen. In zeldzame gevallen kan de bacterie niet-specifiek veroorzaken voedselvergiftiging. Enzymen in de ziekteverwekker die zich converteren eiwitten in voedsel tot biogeen aminen zijn hiervoor verantwoordelijk. Dit leidt tot de typische symptomen van braken en diarree. In het geval van voedselvergiftiging door Bacillus subtilis, penicillines worden gebruikt voor behandeling. De ziekte is echter meestal zelflimiterend, dus in de meeste gevallen wordt geen medicatie gegeven. De situatie is anders met Bacillus anthracis, de veroorzaker van miltvuur Anthrax komt vrij zelden voor in Noord-Europa en in Noord-Amerika. Het treft meestal mensen die in nauw contact staan met dieren. In Europa zijn met name schapen en koeien dragers van miltvuur. Zo lopen boeren en dierenartsen gevaar. Klinisch kan miltvuur worden onderverdeeld in drie vormen: Intestinale miltvuur, cutane miltvuur en pulmonale miltvuur. De meest voorkomende cursus is miltvuur van de huid. Na infectie jeuk papel ontwikkelt zich op de huid. De omliggende huid is opgezwollen. In de loop van dit papel vervalt en een zwarte necrose vormen in het midden. Bovendien verschijnen er blaren rond de papel Dit worden ook wel pustulae malignae genoemd. In intestinale miltvuur, een ernstige gastro-intestinale ontsteking ontwikkelt zich met slijm, later ook bloederig diarreeMassale vermenigvuldiging van Bacillus anthracis in de darm resulteert in zweren en desintegratie van de weefselvocht knooppunten in de buik. De meest ernstige vorm van progressie is pulmonale miltvuur. De infectie begint met griep-achtige symptomen. Vervolgens een snel vorderende longontsteking met ernstige ademnood en koorts ontwikkelt zich erg snel. Blootstelling aan de bacteriële gifstoffen doet ook het mediastinum ontsteken. De prognose is ongunstig, zelfs bij een zeer vroege behandeling. De ziekte is vaak dodelijk. De andere vormen van de ziekte kunnen ook dodelijk zijn bloed vergiftiging (bloedvergiftiging) of schade aan de organen. Anthrax wordt behandeld met antibiotica oraal of intraveneus toegediend. De ziekteverwekker Bacillus cereus komt voornamelijk voor in rauwe rijst en overleeft koken Vooral als de rijst warm wordt gehouden of opgewarmd, vermenigvuldigen de bacteriën zich snel. Bacillus cereus vormt twee verschillende gifstoffen. De braakmiddel toxine (cereulide, braken toxine) veroorzaakt braken en misselijkheid na één tot zes uur. Zelden lijden getroffen personen ook aan diarree en buikkrampen De diarree-toxine veroorzaakt waterige diarree 8 tot 17 uur na inname van het besmette voedsel. Deze verdwijnen meestal uiterlijk na één dag.
