Alsem of alsemkruid (botanisch: Artemisia absinthium L.) behoort tot de samengestelde plantenfamilie. Het is ook in de volksmond bekend als absint or alsem.
Voorkomen en teelt van alsem
De plant, die tot 120 centimeter hoog wordt, heeft zilver-grijze harige bladeren en heeft een sterk aromatische geur. Alsem groeit als een meerjarige halfstruik met een sterke onderstam en geeft de voorkeur aan droge, kalkrijke bodems. De plant, die tot 120 centimeter hoog wordt, heeft karakteristiek zilver-grijze harige bladeren en heeft een sterk aromatische geur. Alsem bloeit tussen juli en september. De bloeiwijzen bestaan uit talrijke, kleine, bolvormige hoofdjes met gele buisvormige bloemen. Alsem groeit op hoogtes tot 3500 meter. Het is wijdverbreid in Europa, Azië, Noord-Afrika en nu ook in Noord- en Zuid-Amerika. Als medicinale plant wordt alsem lokaal gekweekt.
Effect en toepassing
Alsem bevat etherische olie, waarvan het belangrijkste bestanddeel het giftige thujon is. In alsemkruid worden bitterstoffen aangetroffen in high concentratie, waaronder voornamelijk absint Verder diverse flavonoïden zijn gedetecteerd. Kleine hoeveelheden acyteles worden ook vermoed. In Duitsland wordt alsemkruid geoogst en gekweekt, en de kwaliteit is gespecificeerd in de Europese Farmacopee. De takuiteinden van bloeiende planten worden gebruikt. Enerzijds worden ze verkocht als versneden medicijn voor theebereidingen. Droog extracten (in de vorm van dragees or tablets) en waterig of waterig-alcoholisch extracten (als tincturen of druppels) zijn ook verkrijgbaar als fytofarmaceutica Naast het gebruik van alsem als medicinale drug, alsem kruid wordt toegevoegd aan moeilijk verteerbaar voedsel als een kruiden in sommige regio's. Waarschijnlijk het meest bekend is het gebruik van alsem om alsem wijn te bereiden en absint - een niet onschadelijke alcoholische drank met een hoog gehalte. Mogelijke bijwerkingen van een overdosis alsem zijn sufheid tot op het punt van delirium, malaise, en braken. In ernstige gevallen nier schade kan optreden. Dit komt door het toxische effect van thujon in alsem.
Betekenis voor de gezondheid
Al in de oudheid werd alsem als medicinale plant gebruikt. Alsem werd als smakelijk en gunstig voor de spijsvertering beschouwd. Hildegard von Bingen beschreef in detail het gebruik van alsem in de traditionele geneeskunde in de middeleeuwen. Verder is het gebruik van alsem als wormkuur gedocumenteerd, wat ook wordt aangeduid door de Engelse naam alsem als "alsem". Als commissie van het Europees Geneesmiddelenbureau beslist het Herbal Medicinal Product Committee (HMPC) over de classificatie van kruiden drugs en hun goedkeuring als kruidengeneesmiddelen. Alsemkruid is door het HMPC geclassificeerd als een traditioneel kruidengeneesmiddel. Alsem is aangetoond dat het effectief is bij het stimuleren van de eetlust, problemen met de spijsvertering en lever functie. Daarom wordt alsem voornamelijk gebruikt bij de behandeling van tijdelijke verlies van eetlust, winderigheid, gastritis en andere krampachtige klachten in het maagdarmkanaal. Degenen die lijden aan galstenen of andere galaandoeningen moet vóór de behandeling een arts raadplegen. Mensen met allergieën voor compositae mogen geen preparaten gebruiken die alsem bevatten. Evenzo worden zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven afgeraden. Het gebruik van alsem wordt ook niet aanbevolen voor kinderen en adolescenten, aangezien er nog geen bevindingen zijn over de veiligheid ervan. Bij gebruik in de handel verkrijgbaar fytofarmaceuticamoeten de doseringsinstructies van de fabrikant worden gevolgd. Voor een thee-infusie wordt een theelepel alsemkruid over ongeveer 150 milliliter kokend water, 10 tot 15 minuten afgedekt laten steilen en daarna gespannen. Dagelijks worden drie kopjes vers bereide thee aanbevolen. Om de eetlust te stimuleren, moet de thee-infusie van alsem ongeveer een half uur voor de maaltijd worden gedronken, bij acute problemen met de spijsvertering na de maaltijd.
