Bloed zuurstof gehalte, of zuurstofverzadiging, is de som van opgeloste en gebonden zuurstof zoals aanwezig in arterieel en veneus bloed. Zuurstof wordt geleverd aan alle cellen en weefsels van het lichaam via de bloed In verschijnselen zoals carbon koolmonoxidevergiftiging is deze aanvoer niet meer gegarandeerd.
Wat is zuurstofverzadiging?
Bloed zuurstof gehalte, of zuurstofverzadiging, is de som van opgeloste en gebonden zuurstof zoals die voorkomt in arterieel en veneus bloed. Bij longademhaling vervult bloed de rol van transportmedium. Erytrocyten zijn de meest voorkomende bloedcellen in menselijk bloed en worden ook wel rode bloedcellen genoemd. Ze kunnen zuurstof opnemen en passen door hun biconcave vorm door de dunste capillairen. Vanuit de longcapillairen transporteren ze zuurstof door het bloedsysteem naar organen door het hele lichaam. Er zijn 24 tot 30 biljoen erytrocyten in het bloed. Ze bepaalden het zuurstofgehalte dat in het bloed aanwezig is. Dit zuurstofgehalte heeft medische relevantie vooral als zuurstofverzadiging. Zuurstofverzadiging is het quotiënt van de werkelijke bloedzuurstof en de maximale bloedzuurstofcapaciteit. Normaal gesproken wordt het zuurstofgehalte in het bloed uitgedrukt in de eenheid ml / dl. Het gas volume zuurstof wordt berekend in milliliter per 100 milliliter bloed. Het zuurstofgehalte kan verwijzen naar het arteriële of veneuze zuurstofgehalte in het bloed. Voor slagaders wordt de waarde CaO2 genoemd. Voor aders wordt het daarentegen CvO2 genoemd. Vooral arteriële zuurstof is medisch zeer significant.
Functie en taak
Zuurstof wordt op twee verschillende manieren in het bloed getransporteerd. Ten eerste is het in een fysiek opgeloste vorm, en ten tweede is het gebonden aan de hemoglobine van rode bloedcellen. De opgeloste vorm van zuurstof in het bloed wordt gebruikt voor zuurstofuitwisseling tussen het bloedplasma en de longblaasjes. Bovendien speelt de opgeloste vorm een rol bij op diffusie gebaseerde uitwisseling tussen het bloedplasma en organen, weefsels en cellen. De opgeloste zuurstof concentratie bij een conventionele partiële zuurstofdruk in de longblaasjes is ongeveer drie milliliter in het plasma van één liter bloed. Zuurstof heeft echter een beperkte oplosbaarheid. Om deze reden is het gebonden aan het tweewaardige ijzer of hemoglobine Dit proces wordt ook wel oxygenatie genoemd en zorgt voor de toevoer van zuurstof naar alle cellen in het lichaam. Tijdens oxygenatie, de moleculen of hemoglobine herschikken zichzelf. De centrale ijzer atoom van de verbinding verandert van positie. Met de binding is de hemoglobine in een ontspannen R-vorm, ook wel bekend als oxyhemoglobine. Hoe verwant het hemoglobine is met zuurstof, hangt van verschillende factoren af. De ph-waarde en de temperatuur spelen een centrale rol. Wanneer de carbon het dioxidegehalte in het bloed is laag en de pH is relatief hoog, hemoglobine heeft affiniteit voor zuurstof. In de alveolaire haarvaten van de longen is een hoge pH aanwezig, terwijl de carbon het dioxydegehalte is relatief laag. Daarom bindt hemoglobine zich aan zuurstof in de haarvaten van de longen. In de rest van het lichaam zijn relatief hoge CO2-concentraties aanwezig bij een relatief lage pH. Om deze reden treedt deoxygenatie op. Hemoglobine geeft dus langzaam de zuurstof af omdat de bindingsaffiniteit ervan wordt verminderd. Op deze manier kan het hele lichaam van zuurstof worden voorzien. Zuurstof is nodig voor de stofwisselingsprocessen van alle cellen. Deze stofwisselingsprocessen worden daarom ook wel interne ademhaling genoemd en voorzien het organisme van energie. Zonder bloedzuurstof in opgeloste en gebonden vorm zouden de stofwisselingsprocessen van de cellen in gevaar komen en als gevolg daarvan zou de energievoorziening van het lichaam niet langer gegarandeerd zijn.
Ziekten en kwalen
Wanneer het arteriële zuurstofgehalte onder de standaardwaarden van 20.4 ml / dl bij mannen en 18.6 ml / dl bij vrouwen daalt, is hypoxemie aanwezig. Een dergelijk fenomeen kan zich bijvoorbeeld voordoen in de context van koolmonoxidevergiftiging. Het is de hoofdoorzaak van dodelijke vergiftiging. De toevoer van zuurstof naar de weefsels is niet langer verzekerd bij koolmonoxidevergiftiging. CO2 verdringt zuurstof in het bloed van de hemoglobine en zuurstof kan daardoor niet meer door het lichaam worden getransporteerd. De gevolgen kunnen onder bepaalde omstandigheden fataal zijn. Hypoxemie kan ook optreden bij ademhalingsinsufficiëntie. De longblaasjes zijn ondergeventileerd in de context van dit fenomeen. Gevoelens van verstikking treden op. Acuut longontsteking is vaak de oorzaak van respiratoire insufficiëntie. Een derde oorzaak van hypoxemie kan zijn bloedarmoede (Bloedarmoede). Als onderdeel van dit fenomeen is de hemoglobine concentratie in het bloed druppels. Het vermogen om zuurstof te binden neemt af. In de regel probeert het lichaam het gebrek aan te compenseren erytrocyten, en dus hemoglobine, door de hart- tarief. Op deze manier wil het organisme zorgen voor zuurstoftoevoer naar de interne organen ondanks de bloedarmoede Bloedarmoede treedt meestal op als gevolg van een groot bloedverlies. Bloedvormingsstoornissen, nier ziekten of tumor ziekten en chronische ontstekingsziekten zijn ook denkbare oorzaken. Een snellere vermoeidheid en een tekort aan lucht zijn de meest voorkomende begeleidende symptomen van bloedarmoede Hypoxemie moet worden onderscheiden van hypoxemie. In dat geval worden lichaamsdelen niet meer van voldoende zuurstof voorzien. Flauwvallen en blauwgrijs huid kleur in. Hypoxie kan bijvoorbeeld ischemische, anemische of histotoxische oorzaken hebben.
