Pipamperon: effecten, gebruik en risico's

Pipamperon is een antipsychoticum uit de butyrofenongroep. Het heeft een kalmerend effect en behoort tot de groep van lage potentie neuroleptica (antipsychotica).

Wat is pipamperon?

Pipamperon wordt gebruikt om innerlijke rusteloosheid te behandelen, slaapstoornissen en stemmingswisselingen​ Pipamperon is ook bekend als dipiperon of floropipamide. Het is een medicijn uit de klasse van antipsychotica. Net als haloperidol of benperidol, pipamperon behoort tot de butyrofenonen. Butyrofenonen zijn drugs afgeleid van 1-fenylbutan-1-on. Ze worden bij voorkeur gebruikt in psychiatrische instellingen voor de behandeling van schizofrenie​ Pipamperon behoort tot de klasse van nierdepotentia neuroleptica​ Vergeleken met de zeer krachtige drugs uit de groep van antipsychotica is het effect van pipamperon vrij mild. De verdraagbaarheid is relatief, dus het medicijn wordt ook gebruikt in de kinder- en jeugdpsychiatrie.

Farmacologische werking

Verschillende neurotransmitters dienen om signalen in het lichaam over te brengen. De boodschappers van de hersenen en zenuwstelsel worden neurotransmitters genoemd. Wanneer neurotransmitters uit balans zijn, geestesziekte kan leiden. De neurotransmitters dopamine en serotonine zijn bijzonder vaak betrokken. Pipamperon blokkeert voornamelijk de werking van dopamine​ Het bindt zich aan D2- en D4-receptoren en voorkomt dopamine van het aanmeren bij deze receptoren. Pipamperon heeft dus een antidopaminerge werking. Op psychotroop niveau heeft dopamine een drive-verhogend en motiverend effect. Er wordt echter vermoed dat te hoge dopaminegehaltes teweegbrengen schizofrenie​ Pipamperon blokkeert echter niet alleen dopaminereceptoren, maar ook serotonine receptoren. Als gevolg hiervan heeft het antipsychoticum, kalmerend, en agitatie-dempende effecten. Er kan ook een slaapbevorderend effect worden waargenomen. In tegenstelling tot andere neurolepticapipamperon is nauwelijks anticholinerge, wat betekent dat het de neurotransmitter acetylcholine​ Het heeft ook geen invloed op histamine1-receptoren. De halfwaardetijd van pipamperon in de bloed is 16 tot 22 uur. Het medicijn wordt afgebroken via N-dealkylering en oxidatie.

Medicinaal gebruik en toepassing

Pipamperon wordt gebruikt om innerlijke rusteloosheid te behandelen, slaapstoornissen en stemmingswisselingen​ Er wordt gezegd dat het een regulerend effect heeft op neurotransmitter evenwicht en slaap bevorderen. Van pipamperon wordt ook gedacht dat het agitatie en agressie vermindert. In de eerste plaats wordt het medicijn voorgeschreven als een licht slaapmiddel. Echter, bij ouderen en bij mensen met geestesziekte, pipamperon dient ook als een kalmerend​ Om agressie te verminderen, wordt pipamperon voornamelijk aan kinderen toegediend. In Zwitserland is het medicijn ook goedgekeurd voor de behandeling van chronische psychose​ De dosering wordt altijd individueel aangepast door de specialist. Het medicijn is binnengeslopen voor een betere verdraagbaarheid. Het kan onafhankelijk van maaltijden worden ingenomen.

Risico's en bijwerkingen

In vergelijking met andere neuroleptica wordt pipamperon relatief goed verdragen. Anticholinerge bijwerkingen zijn afwezig, maar extrapiramidale motorische stoornissen kunnen optreden bij hogere doses. In dit geval manifesteren de bewegingsstoornissen zich vooral in het gezicht. Typerend zijn krampen van de keelholte en het zogenaamde "konijnensyndroom". Het onvrijwillige miauwen van de patiënten doet denken aan het miauwen van een konijn. Zit rusteloosheid, spiertrekkingen, grimassen en onvrijwillige bewegingen van de ledematen kunnen ook voorkomen. In zeer zeldzame gevallen kan een kwaadaardig neuroleptisch syndroom optreden. Het manifesteert zich door akinesie, extreme spierstijfheid, hyperthermie met overvloedig zweten, mondklem, mutisme, verwarring en verminderd bewustzijn en zelfs coma​ Kwaadaardig neuroleptisch syndroom kan fataal zijn en is daarom een ​​gevreesde complicatie van neuroleptica therapie​ Vaker hebben patiënten er last van verlies van eetlust, misselijkheidof braken tijdens het gebruik van het medicijn. Hyperprolactinemie kan optreden als gevolg van het effect op de endocriene systeem​ Als gevolg hiervan, borstvergroting en menstruatiestoornissen optreden. Op cardiovasculair niveau kan de pols worden versneld en bloed druk te laag. Heel zelden, hartritmestoornissen optreden. Aangezien pipamperon het QT-interval kan verlengen, mag het niet worden gecombineerd met andere middelen die dit ook veroorzaken verlenging van het QT-interval. Deze omvatten bijvoorbeeld diuretica.Centraal depressivum drugs zoals slaappillen, antidepressiva, opioïden of alcohol kan het kalmerende effect van pipamperon versterken. Als pipamperon wordt toegediend in combinatie met antihypertensiva, bloed de druk kan sterk dalen. De combinatie van pipamperon met dopamine-antagonisten zoals lisuride, bromocriptine or levodopa wordt ook niet aanbevolen. Bovendien mag pipamperon niet worden toegediend met geneesmiddelen die de hersenen'aanvalsdrempel. Anders zouden epileptische aanvallen kunnen optreden.