Lymfoïde follikels spelen een belangrijke rol in het menselijke afweersysteem. Ze bevatten een grote hoeveelheid B lymfocyten, die zich vermenigvuldigen tot immuuncellen wanneer ze ermee in contact komen pathogenen.
Wat zijn lymfoïde follikels?
Lymfoïde follikels zijn een onderdeel van het lymfestelsel. Onder een lichtmicroscoop kunnen ze worden gezien als een bolvormige verzameling van B lymfocyten. De weefselvocht follikels zijn betrokken bij bepaalde processen van het afweersysteem. Ze nemen bijvoorbeeld de taak op zich om de B te vermenigvuldigen en te specialiseren lymfocyten in plasmacellen. Ze zijn voornamelijk te vinden in de weefselvocht knooppunten, waar een bijzonder groot aantal pathogenen bevinden zich. In het menselijk lichaam is het vooral de milt en de keelholte tonsillen die te maken hebben met een grote hoeveelheid antigenen. weefselvocht follikels worden ook gevonden in de reticulaire bindweefsel van verschillende orgels. Deze omvatten bijvoorbeeld de slijmvliezen van de spijsverteringskanaal, de organen van het ademhalingssysteem, en in de urinewegen en voortplantingsorganen. Lymfoïde follikels ontstaan als reactie op lokale stimuli, vormen tijdelijk solitaire follikels en komen voor als vaste componenten van lymfoïde organen.
Anatomie en structuur
Het uiterlijk van lymfoïde follikels varieert afhankelijk van hun ontwikkelingsstadium. Primaire follikels, ook wel primaire knobbeltjes genoemd, hebben een diameter tot één millimeter. In dit stadium hebben de lymfoïde follikels nog geen antigeen-antilichaamcontact ervaren. In plaats daarvan worden ze gekenmerkt door een even distributie van kleine lymfocyten. De secundaire follikels of secundaire knobbeltjes hebben daarentegen een helder centrum, ook wel het kiem- of reactiecentrum genoemd. Contact met pathogenen zorgt ervoor dat de primaire lymfoïde follikels worden geactiveerd in secundaire follikels. Het germinale centrum van secundaire follikels is omgeven door een dichte cortex met een high concentratie of T-lymfocyten Deze cortex wordt ook wel de parafolliculaire ruimte genoemd. In het germinale centrum van secundaire follikels zijn geactiveerde B-lymfocyten, die worden gedifferentieerd tot plasmacellen. Ten slotte zijn solitaire follikels die lymfoïde follikels die zich in de tela submucosa bevinden. Deze vergroten bijvoorbeeld tijdens infecties in de slijmvlies en kan zelfs groeien ter grootte van een speld. In individuele delen van het menselijk lichaam komen ook zogenaamde solitaire follikelformaties voor, die zich samenvoegen om de folliculi lymphatici aggregati te vormen. Deze worden bijvoorbeeld gevonden als plaques van Peyer in het ileum slijmvlies.
Functie en taken
Zodra ziekteverwekkers specifieke organen van het lichaam binnendringen, triggert het lichaam een specifieke immuunrespons. Als onderdeel van het lymfestelsel zijn lymfoïde follikels betrokken bij het bestrijden van de indringers. De functies van lymfoïde follikels verschillen afhankelijk van hun functionele stadium. Een hoogtepunt concentratie van onrijpe B-lymfocyten wordt gevormd in de poolkappen van primaire follikels. Deze B-lymfocyten worden ook wel naïeve B-cellen genoemd omdat ze nog geen contact hebben gehad met antigenen. Na antigeencontact wordt de primaire follikel een reactiefollikel met een lichtere binnenste zone, wat een celarm reactiecentrum is. In dit stadium worden lymfoïde follikels secundaire follikels genoemd. Nu zijn ze omgeven door een donkere lymfocytwand. Bovendien zijn er nog steeds ongedifferentieerde B-lymfocyten in de lymfoïde follikels. Als deze in contact komen met de geheugen cellen en helpercellen kunnen ze specifiek vormen antilichamen Een andere functie van secundaire follikels is het mitotisch prolifereren en differentiëren van B-lymfocyten na contact met antigeen. Omdat de B-lymfocyten al door de verschillende ontwikkelingsstadia zijn bedrukt met specifieke karaktereigenschappen, zijn deze relevant voor de latere processen in het afweersysteem. Nu rijpen de geprolifereerde en gedifferentieerde B-cellen in de lymfoïde follikels. Neem dan contact op met intrafollicular T-lymfocyten met folliculaire dendritische cellen leidt tot B-lymfoblasten. Deze migreren uiteindelijk uit de lymfoïde follikels om zich te ontwikkelen tot antilichaamvormende plasmacellen.
Ziekten
Veel voorkomende ziekten die verband houden met lymfoïde follikels zijn onder meer amandelontsteking, appendicitis, en zwelling van lymfeklieren en milt.amandelontsteking, in medische terminologie aangeduid als angina tonsillaris of amandelontsteking is kort gezegd een acute bacteriële infectie van de keelamandelen, de palatinale amandelen of de linguale amandelen. Deze bevinden zich allemaal in de keelholte, waarbij de palatinale amandelen het meest waarschijnlijk worden aangetast door tonsillitis. Als ziekteverwekkers de amandelen binnendringen, zwellen ze op en veroorzaken ze vaak ernstige pijn bij de getroffen persoon. Tonsillitis wordt vaak veroorzaakt door streptokokken, pneumokokken, Haemophilius influenzae of stafylokokken Deze ziekte treft vooral kinderen en volwassenen met een verzwakte toestand immuunsysteem Als tonsillitis vaak voorkomt en de patiënt vaak moeite heeft ademhaling Daardoor is een operatie ook een optie. In appendicitisis het wormvormig uiteinde van de appendix ontstoken. Hoewel de informele term is appendicitiswordt de gehele appendix niet aangetast door de infectie. Om levensbedreigende gevolgen voor de patiënt te voorkomen, wordt de appendix, die 10 centimeter lang en 1 centimeter dik is, na de diagnose verwijderd. Dit bevat een grote hoeveelheid lymfefollikels, die het afweersysteem tijdens een infectie op gang brengen, vooral bij kinderen. De ontsteking komt vooral voor bij kinderen en adolescenten vanaf 10 jaar. Volwassenen zijn tot de leeftijd van 30 jaar nog vatbaar voor appendicitis. Symptomen van blindedarmontsteking omvatten verlies van eetlust, misselijkheid, braken en hoog koorts. Wanneer de lymfeklieren en milt zwellen, het wordt mantelcel genoemd lymfoom In dit geval zijn niet alleen de gezonde B-lymfocyten verhoogd, maar ook defecte. Deze lijken op dergelijke lymfocyten, die zich anders in het marginale gebied van de lymfefollikels bevinden. Deze cellen zijn tumorcellen die groeien in grotere aantallen in de lymfeklieren en milt en hebben geen functie ter verdediging. Deze ziekte ontstaat echter niet als gevolg van een infectie zoals de twee hierboven genoemde. Er is tot op heden ook geen bewijs voor een erfelijke oorzaak, hoewel bij ongeveer 85 procent van alle patiënten een genetische verandering aanwezig is.
