ijzerkruid is een traditionele medicinale plant. Het werd al in de oudheid gebruikt.
Voorkomen en teelt van ijzerhard.
ijzerkruid behoort tot de verbenaceous familie (Verbenaceae). Aangenomen wordt dat de oorsprong van de medicinale plant in het Middellandse Zeegebied ligt. ijzerkruid (Verbena officinalis) is een overblijvend kruid. De plant staat ook bekend als wenskruid, sagakruid, duivenkruid of kattenkruid bloed kruid. IJzerkruid behoort tot de verbenaceous familie (Verbenaceae). Aangenomen wordt dat de oorsprong van de medicinale plant in het Middellandse Zeegebied ligt. In moderne tijden is ijzerhard zowel op het noordelijk halfrond van de aarde als in gematigde klimatologische streken te vinden. Materiaal dat voor medicinale doeleinden kan worden gebruikt, wordt verzameld in het zuidoosten van Europa. Daar groeit verbena als een wilde plant. De medicinale plant gedijt het beste in weilanden, tuinen, bermen, muren en puin. IJzerkruid behoort tot de kruidachtige vaste planten. Hij kan een groeihoogte bereiken tot een meter. De vierkante, harde steel bereikt een gemiddelde hoogte van 30 tot 50 centimeter, maar kan soms wel 80 centimeter bereiken. Kenmerkend voor de bladeren zijn de diepe insnijdingen. Boven de bladeren bevinden zich enkele harde zijtakken. Hieruit komen de bloemen voort, waarvan de kleur lichtroze is. Op de spikes ze groeien in de bovenste richting. De bloeiperiode van verbena is tussen juni en september.
Effect en toepassing
De ijzerhard bevat enkele effectieve ingrediënten. Dit zijn tannines, etherische oliën, alpha-sitosterol, flavonoïden, kiezelzuur en bitterstoffen. Verder zijn cafeïnezuur, iridoïde glycosylen zoals verbenaline, hastatoside en aucubine, en slijmstoffen ook in de plant aanwezig. Aan verbena worden verschillende positieve effecten toegeschreven. Zo heeft de plant antibacteriële, ontstekingsremmende, stimulerende en samentrekkende effecten. Het wordt ook als diuretisch beschouwd, bloed zuiverend, pijnstillend, krampstillend, tonic en zweetdrijvend. Therapeutisch wordt verbena voornamelijk gebruikt door de volksgeneeskunde. Het kan zowel intern als extern worden gebruikt. De medicinale plant wordt dus meestal in de vorm van thee ingenomen. Om een ijzerhard-thee te zetten, giet de gebruiker twee theelepels vers of gedroogd kruid over een kop heet gekookt water Daarna brouwt de thee vijf tot tien minuten en kan dan worden gezeefd. Zodra de verbenathee klaar is, kan deze drie keer per dag in kleine slokjes worden gedronken. Een andere mogelijke toepassing is de tinctuur. De patiënt neemt ook drie keer per dag tussen de 10 en 50 druppels hiervan. Voor intern gebruik echter kant-en-klare medicijnen zoals dragees of druppels zijn ook beschikbaar. Als er geen ander recept is, het gemiddelde per dag dosis is 4 tot 5 gram ijzerhard. Vervain heeft ook zijn waarde bewezen voor uitwendig gebruik. Het wordt traditioneel gebruikt voor de behandeling van wonden Vroeger werd het in oorlogen gebruikt voor de behandeling van gewonde strijders. Het werd ook gebruikt voor de behandeling van zweren en huid eczeem Voor uitwendig gebruik wordt een kompres gedrenkt in ijzerhardthee. Vervolgens wordt het kompres op de wond van de patiënt achtergelaten. Verder is het aanbrengen van kompressen en wassingen mogelijk. Gedeeltelijke baden in ijzerhard-thee worden ook als nuttig beschouwd. In het geval van een koud of ontsteking in de mond gebied, kan de ijzerhard thee ook worden gebruikt om te gorgelen. Vervain-preparaten zoals crèmes, dragees of druppels zijn verkrijgbaar in de apotheek.
Belang voor gezondheid, behandeling en preventie.
Voor therapeutische doeleinden werd verbena al in de oudheid gebruikt. De plant werd dus gedragen door Romeinse legioensoldaten en moest hen tegen verwondingen beschermen. Ook als liefdesdrankje of voor het schoonmaken van tempels, werd ijzerhard op grote schaal gebruikt. De oude Egyptenaren noemden de plant "traan van Isis" en gebruikten het voor verschillende ceremonies. In de middeleeuwen was ijzerhard een van de belangrijkste geneeskrachtige planten en werd het in talloze drankjes gebruikt. In Wales werd de plant gebruikt om boze geesten te verdrijven. Vervain zou zelfs onsterfelijkheid verlenen. In de moderne tijd wordt ijzerhard bijna vergeten en wordt het alleen gebruikt door de volksgeneeskunde. De orthodoxe geneeskunde daarentegen staat vijandig tegenover de plant. Er is dus geen wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van het kruid. De volksgeneeskunde daarentegen gebruikt verbena voor verschillende doeleinden. De remedie wordt onder andere als nuttig beschouwd voor aandoeningen van de luchtwegen en ziekten. Waaronder zere keel, bronchitis, gierend hoesten, amandelontsteking, catarre van de bovenste luchtwegen en koorts Daarnaast wordt verbena gebruikt bij spijsverteringsklachten zoals zwakte van de lever, zwakte van de galblaas en Maagzuur Evenzo kan het kruidengeneesmiddel worden toegediend voor de behandeling van verschillende vrouwenaandoeningen. Zo wordt het kruid als menstrueel en melkachtig beschouwd, reguleert het de vrouwelijke cyclus en heeft het een ondersteunend effect op menopauze symptomen Een ander populair toepassingsgebied is huid problemen en wonden IJzerhard wordt uitwendig gebruikt voor slechte genezing wonden, snijwonden, zweren, blauwe plekken, klein brandwonden, eczeem en kookt Een andere positieve eigenschap van ijzerhard is zijn bloed zuiverende werking. Het bloed wordt dus verdund en hervormd. Andere toepassingen van de medicinale plant zijn reumatiek, jicht, ziekten van de miltoedeem, zwakte, ontsteking van de ogen, migrainezenuwzwakte en nervositeit. Trouwens, homeopathie gebruikt ijzerhard voor therapeutische doeleinden. Het wordt dus gebruikt tegen hersenaanvallen en hematomen. Schadelijke bijwerkingen zijn niet te vrezen door ijzerhard te nemen. Er zijn ook geen interacties en contra-indicaties. Daarom wordt het gebruik van de plant als veilig beschouwd.
