Hysop (Hyssópus officinalis) is een 20 - 70 cm hoog groeiende halfheester van de labiates-familie, oorspronkelijk afkomstig uit Zuidwest-Azië en Zuid-Europa. In de middeleeuwen vond dit kruid zijn weg naar Duitse kloostertuinen en is het zelfs vandaag de dag genaturaliseerd geworden in delen van Zuid-Duitsland op droge hellingen en heuvels. De naam "hysop" is waarschijnlijk afgeleid van de Arabische taal en betekent vertaald "heilig kruid".
Seizoen vanaf juli
Vanaf juli openen de meestal blauwe, zelden witte of roze bloemen zich in meerbloemige unifoliolate kransen op de stelen van de hysopplant. Tijdens de bloeiperiode van een maand dient dit kruid als bijenweide in de tuin en is het ook populair bij vlinders. Zoals de meeste zuiderse kruiden houdt hysop van losse, ietwat droge, kalkrijke grond in de volle zon. Op geschikte locaties kan het een krachtige groei ontwikkelen en een hoogte bereiken van één meter.
Hysop heeft vooral winterbescherming nodig koud winters. Het wordt beschouwd als een afweermiddel van slakken, rupsen en bladluizen en is daarom populair in tuinen als borderbeplanting.
Actieve ingrediënten en geneeskrachtige eigenschappen van hysop
Hysop bevat wat etherische olie (cineol, β-pineen en andere) en het pigment hyssopine. tannines en bittere substanties, ook typisch voor andere labiaten zoals rozemarijn en salie, zijn ook aanwezig. Waaronder fenolen zoals carnosolzuur en carnosol, evenals een kaneelzuurverbinding en triterpeen zuren zoals ursolinezuur en oleanolzuur. Deze stoffen leiden naar de scherpe nasmaak van hysop en samentrekkend en anti-oxidant effecten.
De meeste experts verwerpen het medische gebruik van hysop, omdat een effect niet is bewezen. Bovendien veroorzaakte de inname van hysopolie in sommige gevallen stuiptrekkingen. Daarom wordt het gebruik van hysop als medicinale plant niet zonder beperkingen aanbevolen.
Hysop als keukenkruid
De smalle, lancetvormige tot lineaire bladeren van hysop kunnen vers worden geoogst voor gebruik in koken gedurende het groeiseizoen. Het gedroogde kruid heeft daarentegen veel minder smaak. De verse bladeren van hysop hebben een pittige smaak geur (gelijkwaardig aan rozemarijn en salie) en een sterk, licht bitter smaak Hysop heeft een spijsverteringseffect, daarom is deze plant populair als smaakmaker voor vet vlees. Aardappel- en bonensoepen, kalfsvlees en kip, salades, kruidenkwark en sauzen kunnen ook op smaak worden gebracht met hysop.
