Definitie
Hypernatriëmie is een verstoring van de fysieke elektrolyt evenwicht. Hypernatriëmie gaat gepaard met een verhoogde concentratie van natrium in de bloed. De normale concentratie van natrium in de bloed ligt tussen 135 en 145 millimol per liter (mol wordt gebruikt om de hoeveelheid natrium bij chemische reacties).
Als het niveau wordt verhoogd tot een waarde van meer dan 145 millimol per liter, wordt dit hypernatriëmie genoemd. Normaal gesproken veroorzaken zelfs licht verhoogde natriumconcentraties een gevoel van dorst in ons lichaam. In de meeste gevallen wordt de hypernatriëmie relatief snel gecompenseerd door de opname van vocht.
Oorzaken
De meest voorkomende oorzaak van een verhoogd natriumgehalte in onze bloed is een zogenaamde hypovolemische hypernatriëmie. In dit geval neemt de natriumconcentratie toe door vochtverlies. Het lichaam verliest daardoor te veel water.
Bekende oorzaken zijn permanente diarree, brakenzwaar zweten of medicijnen zoals uitdroging tabletten. Een bijzondere vorm van suikerziekte, de zogenoemde diabetes insipidus, leidt ook tot hypernatriëmie door extreem hoog vochtverlies. Dit wordt veroorzaakt door een defecte regeling in de hersenen or nier.
Het lichaam verliest het vermogen om water te onttrekken aan de primaire of voorurine die in de nier. Het lichaam scheidt daardoor enorme hoeveelheden urine af, tussen de 5 en 25 liter per dag. Als er van buitenaf te weinig vocht aan het lichaam wordt toegevoerd, komt dit ook binnen uitdroging met hypernatriëmie.
Dit treft vooral oudere mensen die vaak vergeten te drinken vanwege hun verminderde dorst. Het tegenovergestelde van hypovolemische hypernatriëmie is hypervolemische hypernatriëmie. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door het drinken van zout zeewater of als onderdeel van een medische infusietherapie met een zoutoplossing.
Een andere mogelijke oorzaak is de zogenaamde Conn-syndroom, een ziekte van de bijnierschors die leidt tot hypernatriëmie. De bijnier produceert te veel aldosteron, waardoor de nier om natrium te onttrekken aan de primaire of voorhersenen. Deze ontregeling beperkt dus de uitscheiding van natrium en leidt tot hypernatriëmie.
